Helemaal sinds de komst van de digitale camera, maar natuurlijk ook in de jaren ervoor werd er heel wat afgefotografeerd. Maar wat doe je met al die oude foto’s…?

Fotograferen is allemaal heel leuk en aardig, maar in de loop der jaren bouw je een berg aan foto’s op. Sinds we digitaal fotograferen – de pioniers inmiddels alweer zo’n twintig jaar – schieten we meer plaatjes dan ooit. In de begindagen werden digitale foto’s vooral bewaard op cd-roms en later dvd-roms. Slecht idee, bleek al snel. Ondanks de fantastische beloften van fabrikanten bij de introductie van de beschrijfbare schijfjes bleken die uiteindelijk hooguit een paar jaar hun data onverminkt te bewaren. Daarna ging het vaak snel bergafwaarts: cd-rot. Veel van die eerste generaties digitale foto’s bestaan dan ook allang niet meer. Of dat een zegen of een vloek is, hangt af van uw eigen gevoel daarover. Feit is dat opslag van digitale foto’s uiteindelijk een hoop ellende met zich meebrengt. Er is nog altijd geen offline opslagmedium waarop je honderden Gigabytes aan data kunt zetten in de zekerheid dat die er over 300 jaar (en dus in ieder geval gedurende jouw levensdagen) nog op staan. Het is nu een DJ-show van NASsen, waarvan de harde schijven eens in de paar jaar vervangen moeten worden. Of je gebruikt externe harde schijven, maar de ervaring leert dat daarvan vaak geen bit meer te lezen is als ze jarenlang ongebruikt in de kast hebben gestaan.

Analoge oude foto’s

Tja, en dan zijn er nog de bérgen analoge foto’s. Zolang die in een album zitten, of desnoods in een gesorteerde schoenendoos: vooral zo laten. Niet klakkeloos gaan digitaliseren. Die oude foto’s zien er – op de goedkope hausse aan jaren zeventig kleurenfoto’s na die inmiddels allemaal verschoten zijn naar oranjetinten vanwege goedkope chemicaliën – nog prima uit. En blijven er prima uitzien zolang je ze niet continu in het felle zonlicht hangt. Wil je een oude foto (al dan niet vergroot) aan de muur hangen, dan kun je die ene foto scannen (600 dpi als je inderdaad wilt gaan vergroten) en via een fotocentrale af laten drukken op echt fotopapier. Dat levert een uitstekend resultaat op, waarbij de oude foto’s weer gewoon veilig terug in de doos kunnen na gescand te zijn.

Negatieven

Negatieven blijven over het algemeen ook lang goed, mits bewaard in een negatiefmapje. Je kunt ze scannen via een speciale negatiefscanner. Dat is eigenlijk alleen noodzakelijk als je geen originele afdruk (meer) hebt. De goedkope negatiefscannnertjes die overal en nergens worden aangeboden kun je zonder meer links laten liggen: kwalitatief inferieur. Helaas zijn de betere negatief- en diascanners een heel stuk duurder: vanaf een paar honderd euro. Het correct scannen van een negatief is ook geen sinecure, eigenlijk werk je dan met een ‘RAW’-foto met alle bijkomende instellingen. Niet iets voor beginners die niets weten van fotografie. Ook geldt dat ‘t scannen van een negatief in hoge resolutie vrij traag gaat.

Laten scannen dan maar?

Er bestaan gelukkig bedrijven die negatieven voor je kunnen scannen, zoals bijvoorbeeld dit bedrijf. Het loopt al snel stevig in de papieren als je een paar honderd negatieven wilt laten scannen. Maak dus vooraf een kritische selectie om (dure) teleurstellingen te voorkomen. Overigens geldt vanzelfsprekend ‘t zelfde verhaal voor dia’s. Zelf doen kan prima met een dia/negatiefscanner (veelal kunnen dergelijke apparaten moeiteloos overweg met beide bronnen).

Laat onmisbare foto’s afdrukken (of doe het zelf)

Eigenlijk kun je concluderen dat alleen ‘fysieke’ bronnen – ofwel afgedrukte foto’s of belichte negatieven en dia’s – de tand des tijds veelal goed doorstaan. Als je die gedachte even vasthoudt, is het zaak om dus ook eens kritisch naar al die NASsen, externe harddisks en usb-sticks bomvol foto’s te kijken. Zitten daar plaatjes tussen die je voor geen goud wilt missen? Laat ze dan afdrukken. Gewoon via de afdrukcentrale op echt fotopapier. En bewaar die afdrukken dan in de aloude – thematisch gesorteerde – schoenendoos of in het aloude foto-album. Je kunt – als je de tijd hebt – ze natuurlijk ook zelf afdrukken. De huidige inkten in inkjetprinters zijn inmiddels heel lichtecht en gaan dus lang mee. Heb je meer tijd, dan kun je natuurlijk ook een gedrukt foto-album samenstellen. Een fotoboek zelf samenstellen en laten printen is erg leuk, maar kost wel veel tijd. Het aloude foto-album waarin je foto’s plakt of schuift werkt sneller. Uiteindelijk gaat het om het veiligstellen en toegankelijk maken van je bijzondere fotomomenten uit ‘t leven.

Ga je een oude papieren foto (of desnoods negatief) scannen, om deze vervolgens uitvergroot aan de muur te hangen, dan wil je er wellicht nog wat aan wijzigen. Bijvoorbeeld die net wat scheef lopende horizon eindelijk eens rechttrekken. Of de kleuren wat oppeppen. Of een vlek of scheurtje wegwerken. Kan allemaal met Photoshop Elements. En laat daar nu net het boek Ontdek Photoshop Elements van André van Woerkom over zijn! Dit kleurrijke boek gaat daar uitgebreid op het programma in, en laat je spelenderwijs ervaren hoe je jouw digitale beeldverzameling beheert, gebruikt, corrigeert, verbetert, bewerkt of vervalst. Aan de hand van talloze speelse voorbeelden laat de auteur je zien hoe je zelf een digitale beeldartiest wordt. En met de voorbeeldbestanden die je kan downloaden kun je snel aan de slag.

Ronald Smit

Ronald Smit kan dankzij een combinatie van een elektronica- en een journalistieke opleiding (afstudeerrichting radio en nieuwe media) technische zaken op een heldere en eenvoudige manier uitleggen. Zijn jarenlange schrijfervaring voor onder meer Computer Idee geeft u al snel de ‘aha-erlebnis’ waar u wellicht al zo lang naar op zoek was. En wordt het dan toch allemaal wat ingewikkeld, dan loodst hij de lezer snel en zeker langs eventuele barrières en valkuilen. De boeken van Ronald vind je hier.