Het samenvoegen van de scherpe delen van een reeks foto’s gemaakt voor focus stacking kan op twee manieren: handmatig met een fotobewerkingsprogramma dat lagen ondersteunt of automatisch met speciale software. De eerste methode is bedoeld voor de gevorderde gebruikers van bijvoorbeeld Photoshop Elements of Paint Shop Pro Photo. Met speciale software kan iedereen uit de voeten, mits de foto’s goed genomen zijn. We geven hier een voorbeeld van het samenvoegen met Photoshop.
Handmatig samenvoegen
De werkwijze in een fotobewerkingsprogramma is theoretisch eenvoudig, maar praktisch een nauwkeurig werkje. Open de foto waarbij het achterste scherpstelpunt is gekozen. Open nu ook de andere foto’s en kopieer deze in hun geheel in de juiste volgorde als nieuwe laag in de eerst geopende foto, zodat ze exact op elkaar liggen. In het paneel Lagen van Photoshop kunt u zien dat de foto’s als lagen boven elkaar liggen. Tevens kunt u de volgorde eventueel wijzigen door de lagen in dit paneel te verslepen.
Gummen
Kies het gereedschap Gum en vervolgens kan begonnen worden om onscherpe delen per laag weg te poetsen. Begin met de eerste laag boven de achtergrond, waarbij u de lagen erboven verbergt. Werk zo naar boven toe. Het zal opvallen dat ondanks alle voorbereidingen de grootte van het hoofdonderwerp verschilt. Dit fenomeen treedt vooral bij close-ups en macro’s onvermijdelijk op als het scherpstelpunt wordt verschoven. De lagen moeten dus iets vergroot of verkleind (schalen) worden om exact passend te zijn. Zijn alle lagen met het gereedschap Gum behandeld en zijn ook alle lagen juist geschaald, dan kunnen ze samengevoegd worden met de achtergrond tot één foto en opgeslagen als JPEG.
Samenvoegen met Photoshop
De handmatige methode geeft u de meeste controle over het eindresultaat,maar het vraagt een behoorlijke vaardigheid in een fotobewerkingsprogramma en ook veel tijd. Wilt u sneller, gemakkelijker en soms zelfs beter ‘focus stacken’, dan kunt u gebruikmaken van een automatische functionaliteit in Photoshop. Tot enige jaren geleden was dit programma gezien zijn prijs en functionaliteit eigenlijk alleen toegankelijk voor professionals, maar sinds 2015 is het bij Adobe mogelijk om Photoshop én Lightroom als fotografieabonnement in licentie te nemen. U betaalt dan maandelijks circa 13 euro (inclusief btw, 2020) en voortaan kunt u beide pro-programma’s op uw computer, laptop en zelfs tablet gebruiken in hun meest actuele versie. Bovendien krijgt u toegang tot de zogenoemde Creative Cloud met veel mobiele gemakken van opslag en bibliotheken.
Automatische foto’s samenvoegen in Photoshop
In Photoshop kunt u de voorgaande, handmatige methode gebruiken, maar het kan ook meer geautomatiseerd, waarvoor het volgende stappenplan.
- Open in Photoshop de desbetreffende foto’s van een scherpsteltrapje.
- Voeg de openstaande foto’s samen tot een stapel in één document via Bestand, Scripts, Bestanden laden naar stapel.
- Kies in het dialoogvenster de optie Geopende bestanden toevoegen en Proberen om bronbestanden automatisch uit te lijnen.
- Klik op OK en de losse foto’s worden nu in een nieuw document gestapeld als afzonderlijke lagen. Dat ziet u in het rechter deelvenster Lagen.
- Selecteer al deze lagen door op de bovenste laag te klikken en vervolgens met de Shift-toets ingedrukt op de onderste laag te klikken. Alle geselecteerde lagen zijn nu donkergrijs.
- Kies vervolgens de optie Lagen automatisch overvloeien in het menu Bewerken.
- In het desbetreffende dialoogvenster kiest u de opties Afbeeldingen stapelen en Naadloze tinten en kleuren.
- Klik op OK en na enige tijd – afhankelijk van de grootte van de stapel, de resolutie van de foto’s en de snelheid van uw computer –wordt automatisch een montage gemaakt, waarbij uit elke laag het scherpste onderdeel gebruikt is.
- Voeg de lagen samen met Laag, Eén laag maken en sla deze focus stack op als JPEG of TIFF.
Hoe u foto’s kunt maken die geschikt zijn voor focus stacking kunt u HIER lezen.
Bovenstaande blogpost Samenvoegen van foto’s gemaakt voor focus stacking is afkomstig uit het Handboek macrofotografie van Pieter Dhaeze. Het welslagen van macro- en close-upfoto’s is net als andere disciplines in de fotografie afhankelijk van vier hoofdfactoren: gereedschap, kennis, vaardigheid en creativiteit/inspiratie. Deze vier aspecten vormen de basis van dit handboek en komen uitgebreid aan de orde. Welke lens heb ik nodig? Wat is scherptediepte? Wat zijn de belangrijkste instellingen? Hoe kader ik een aantrekkelijk beeld? Op al deze vragen krijg je antwoord in deze uitgave door middel van heldere tekst en duidelijke illustraties en voor de nodige inspiratie is het boek gelardeerd met mooie macro- en close-upfoto’s.

Pieter Dhaeze is zelfstandig vormgever en fotograaf. Hij publiceert zijn praktische kennis en ervaringen via educatieve artikelen in diverse landelijke tijdschriften en op websites. Ook geeft hij trainingen en workshops in zijn studio of op locatie en op aanvraag lezingen in boekhandels en bij bedrijven. De boeken van Pieter vind je hier.