Als u bent overgestapt naar een systeemcamera (DSLR of CSC) dan zult u al herhaaldelijk aangenaam verrast zijn door de uitzonderlijke beeldkwaliteit. Dit is ook de grote kracht van een dergelijk camerasysteem. Toch kan het nog beter, want waarschijnlijk hebt u vanaf het begin alleen nog in JPEG gefotografeerd en hebt u nog niet kennisgemaakt met de kwaliteiten van het bestandstype RAW. Een JPG-foto kunt u vergelijken met een kant-en-klaar-foto uit een Polaroid Camera, waarbij kleur, helderheid en scherpte al zijn vastgelegd. Een RAW-bestand is een digitaal negatief, dat nog met de grootste zorg en op de hoogste kwaliteit kan worden ‘ontwikkeld’. Wat zijn de voordelen van het fotograferen in RAW?
Voordelen van fotograferen in RAW
Perfecte witbalans
Zonder dat enige kwaliteit verloren gaat, kan van een RAW-bestand de witbalans gecorrigeerd worden. Dit is een onmisbare optie bij bruidsreportages, productfotografie en indoor-evenementen. De witbalans is overigens de enige opnameparameter die onbeperkt zonder kwaliteitsverlies kan worden aangepast. Het is onjuist te veronderstellen dat alle parameters in de RAW-conversie ongestraft zonder restricties gevarieerd kunnen worden. Een overbelichte foto blijft een overbelichte foto en onscherp blijft onscherp.
Verliesarme preprocessing
In RAW kunnen belichting, contrast, kleurtoon, verzadiging en ruisonderdrukking dus binnen bepaalde marges worden aangepast. Omdat JPG-artefacten (pixelfouten) ontbreken, zal dit resulteren in een hogere uitvoerkwaliteit. De marges verschillen echter per parameter. Onjuiste belichting kan hooguit met 1 stop gecorrigeerd worden, hoewel een sterk overbelichte lucht nooit meer enig detail zal kunnen bevatten. Nauwkeurig belichten blijft dus noodzaak. Bij een te hoog contrast of te sterke verzadiging gaat detail verloren en ook daar is enige gematigdheid vereist.
Groot dynamische bereik
Een JPEG direct uit de camera is 8-bits sRGB of AdobeRGB. De meeste camera’s nemen echter op met 14-bits en Photoshop kan met 16-bits kleur werken. Het aantal kleur- en helderheidsgradaties is bij 16-bits (2 tot de macht 16) vele malen groter dan bij 8-bits (2 tot de macht 8). In combinatie met een grote kleurruimte, zoals ProPhotoRGB, die kan worden toegekend bij de RAW-conversie, kan met RAW een heel breed scala van fijne nuances in hooglichten en detail in schaduw worden vastgelegd, die met JPEG verloren zouden zijn gegaan. Dankzij deze grote kleurruimte en grote bitdiepte blijft bij nabewerking van deze gebieden in Photoshop de continuïteit van het histogram behouden en resulteert het in een hogere kwaliteit. Voor praktisch gebruik kan achteraf de kleurruimte teruggebracht worden naar sRGB of AdobeRGB en de bitdiepte verlaagd worden naar de standaard 8-bits.
Behoud van origineel
Na conversie blijft het RAW-bestand onaangetast en is ook de kans afwezig dat het origineel overschreven wordt, zoals bij JPEG het geval kan zijn. Vanuit het originele RAW-bestand kunnen zo vele varianten worden ‘ontwikkeld’. Omdat de algoritmes van de RAW-converters steeds beter worden, de snelheid toeneemt en ook het aantal variabelen groeit, is het mogelijk om een RAW-bestand over enkele jaren nog beter en met een nog hogere kwaliteit te ontwikkelen. Bewaar uw zeer dierbare RAW-bestanden dus zorgvuldig.
Geen JPG-artefacten
Hoe laag de compressie van een JPEG ook is, er zal altijd enige vorm van artefacten optreden. Bij verdere optimalisaties worden deze versterkt en dat maakt JPG-foto’s minder geschikt voor extreme vergrotingen (bijvoorbeeld bij 75 dpi). RAW kent dit compressieverlies niet. Foto’s kunnen zonder al te veel degradatie worden geoptimaliseerd en zodoende gebruikt worden voor grootformaatafdrukken, zoals posters.
Ruisonderdrukking
De geafficheerde ISO-gevoeligheden van de sensors worden steeds hoger en ruis is dan een belangrijk kwaliteitsaspect. Softwarematige onderdrukking van deze ruis wordt daarmee ook belangrijker. Net zoals bij correctie van andere parameters kan de aanpak van ruis het best gebeuren op de computer. U hebt dan meer controle, grotere rekenkracht en betere algoritmes. Ruisonderdrukking van een JPEG kan dan goede resultaten opleveren, maar wordt de ruis bestreden bij de RAW-conversie, dan is het kwaliteitsverlies nog minder.
Bovenstaande blogpost De voordelen van het fotograferen in RAW is afkomstig uit mijn Handboek Fotografie. Kennis van de fotografische basisprincipes en de bediening van het gereedschap vormen een onmisbaar fundament om bij elk onderwerp volledige controle te kunnen hebben over het eindresultaat. Een interview met Pieter Dhaeze over dit handboek vind je HIER op dit blog. Een ander voorbeeld uit dit boek – De Beste instellingen voor het maken van binnenfoto’s – vind je HIER.
Meer lezen uit Het Handboek Fotografie:
- Nadelen van het fotograferen in RAW
- Voordelen van fotograferen in RAW
- De beste instellingen voor het maken van binnenfoto’s
- Het Handboek Fotografie: de complete workflow van de fotograaf
- Handboek fotografie: Belichting
Pieter Dhaeze is zelfstandig vormgever en fotograaf. Hij publiceert zijn praktische kennis en ervaringen via educatieve artikelen in diverse landelijke tijdschriften en op websites. Ook geeft hij trainingen en workshops in zijn studio of op locatie en op aanvraag lezingen in boekhandels en bij bedrijven. De boeken van Pieter vind je hier.
