Zoals we onlangs al schreven: updaten van Windows 10 blijft spannend. Dat bleek deze maand maar weer eens. Zo is Windows ‘2004’ nog lang niet klaar voor grootschalige uitrol.

De nieuwste versie van Windows 10 – wat ongelukkig 2004 gedoopt – blijkt nog lang niet klaar voor grootschalige uitrol te zijn. Er is een lange en groeiende lijst met bugs. Nu zou bij een normaal besturingssysteem gelden: gewoon voorlopige nog niet installeren. In het geval van Windows 10 – en dan met name voor de grote schare gebruikers van de Home-versie – ligt dat anders. Zij hebben weinig keuze als gaat om Windows 10 updaten. Zelfs Microsoft zelve lijkt 2004 niet helemaal te vertrouwen, want deze versie is nog niet beschikbaar voor de huiseigen Surface-lijn aan laptops en tablets. Dat is zoiets als wanneer Apple een nieuwe versie van macOS zou uitbrengen, maar het voor geen enkele Mac beschikbaar maakt.

Ongevraagd upgraden

Een van de bugs(?) waar mensen momenteel tegenaan lopen is dat er ongevraagd een upgrade wordt uitgevoerd naar 2004. Met de komst van versie 1903 was beloofd dat dergelijke grote upgrades alléén uitgevoerd zouden worden nadat een gebruiker expliciet toestemming voor downloaden en installeren had gegeven. Die strategie blijkt niet erg betrouwbaar. In de lange lijst met bevestigde bugs zien we verder problemen met Bluetooth, geluidskaarten, een blauw scherm (bsod) als je een Thunderbolt-apparaat loskoppelt en meer. Kortom: meer dan genoeg redenen om te wachten met Windows 10 upgraden!

Waar zijn de uitstelmogelijkheden gebleven…?

Ook duikt een ‘oude bekende’ voor gebruikers van Windows 10 Pro weer op: de optie om voortaan feature-upgrades uit te stellen tot maximaal 365 dagen blijkt verdwenen. Dat gebeurde eerder ook al na de uitrol van 1903, pas na een paar maanden verscheen een update voor deze ‘bug’. Het is nog (waarschijnlijk, want voorlopig niet te controleren in de praktijk) mogelijk om feature updates (ofwel de grote upgrades) via de group policy editor. Handigs is dat echter niet bepaald. Het lijkt vooral een strategie van Microsoft om gebruikers maar zo snel mogelijk te verleiden tot het installeren van de meest recente versie van Windows, liefst zodra deze uitkomt. Onbetaalde beta-testers zijn immers altijd welkom.

Bewaar belangrijke documenten nooit op je pc zelf

Kortom: Windows 10 blijft problematisch met updaten. En dus blijven we vasthouden aan het advies dat al direct na de introductie van Windows 10 bitter noodzakelijk bleek: back-up, back-up, back-up! Bewaar je belangrijke documenten verder ook nooit op een Windows 10-systeem. Sla deze op op ofwel een externe USB-schijf of – praktischer – op een NAS. Zorg verder dat tijdens updaten en vooral upgraden een externe schijf is losgekoppeld. Het zal niet de eerste keer zijn dat Windows 10 per ongeluk alle gebruikersdocumenten wist tijdens zo’n update-procedure. En nee: lang niet iedereen zal getroffen worden door dit soort fatale bijwerkingen. Maar het percentage gebruikers waar dat wél gebeurt is nog altijd veel te groot. En het zal jou net overkomen dat je hele bedrijfsadministratie, je eindscripties of je fotoverzameling van jaren in totaal verdwijnt.

Installeer alleen echt benodigde software

Wat de kans op een miskleun tijdens een update en vooral upgrade in ieder geval verkleint is, om alleen écht noodzakelijke software te installeren. Stop met het uitproberen van allerlei leuke gratis tooltjes en andere software die je één keer gebruikt en daarna nooit meer naar omkijkt. Met name systeemtools van derde partijen zijn berucht als probleemveroorzakers, zeker als ze al maandenlang niet van updates voorzien zijn en stilletjes op de achtergrond actief zijn. Ook is het echt een must om je virusscanner of AV-pakket te de-installeren alvorens je een upgrade uitvoert. Let wel: dat hoeft niet bij de reguliere updates, alleen bij de feature-updates. Wordt zo’n feature-update geïmplementeerd met een geïnstalleerd AV-pakket, dan gaat dat maar al te vaak helemaal mis. Kortom – nogmaals: eerst je AV-pakket verwijderen, dan upgraden en vervolgens je antivirus-software opnieuw installeren. Heel vervelend, maar zo werkt het nu eenmaal met Windows 10.

Antivirus en upgraden

Bedenk verder dat als je eigenwijs bent en je je AV-software toch laat staan alvorens te upgraden én de upgrade lijkt goed gegaan te zijn, je AV-software zelf mogelijk niet of niet goed meer werkt. Met name dat laatste scenario is vervelend. Als blijkt dat AV-software helemaal niet meer werkt, dan neemt de ingebouwde virusscanner van Windows zelf de honneurs waar. Bij een virusscanner die aan het systeem doorgeeft dat alles werkt, maar feitelijk niet goed meer werkt is er een groter probleem en zit je mogelijk opgezadeld met een onbeveiligde computer. Wat niet echt handig is natuurlijk.

Als je meer de diepte in wilt qua Windows 10, lees dan zeker het Expert Handboek Windows 10 (auteurs Peter Doolaard, Peter Kassenaar, Michiel de Rond, Ronald Smit en Bob van Duuren). Het boek zet de meest relevante van de vele Windows 10-functionaliteiten op een rijtje en ontsluit ze voor de lezer. Van het ontwikkelen van een betrouwbare back-upstrategie en het draaien van een eigen web- en FTP-server tot het configureren van virtuele machines en het toevoegen van de Linux-shell bash: u leest het in deze uitgave. Hierbij is basiskennis van het werken met Windows 10 een uitgangspunt, want de auteurs gaan ervan uit dat u weet hoe Windows Verkenner werkt, waar het menu Start zich bevindt en dat u over een werkende netwerkopstelling beschikt. Een must-have voor iedere serieuze gebruiker van Windows 10.

Ronald Smit

Ronald Smit kan dankzij een combinatie van een elektronica- en een journalistieke opleiding (afstudeerrichting radio en nieuwe media) technische zaken op een heldere en eenvoudige manier uitleggen. Zijn jarenlange schrijfervaring voor onder meer Computer Idee geeft u al snel de ‘aha-erlebnis’ waar u wellicht al zo lang naar op zoek was. En wordt het dan toch allemaal wat ingewikkeld, dan loodst hij de lezer snel en zeker langs eventuele barrières en valkuilen. De boeken van Ronald vind je hier.