Voor het boek Visie op fotografie interviewden we 15 Nederlandse topfotografen. Ze geven aan de hand van interviews – met daarin een aantal van hun beste foto’s – hun geheimen prijs. Ze vertellen elk op hun eigen wijze over hun interessante vak. Deze keer is dat een interview met dronefotograaf Wiebe de Jager: Tips, Trucs & Ervaringen… (Zijn recentste boek is Focus op fotografie : Dronefotografie. 4de editie.)

Wiebe, wil je jezelf even voorstellen, voor degenen die je nog niet kennen?
Wiebe de Jager: Mijn naam is Wiebe de Jager, geboren in 1976, woonachtig in Den Haag, en sinds 2014 in de weer met drones. Tot die tijd was ik voornamelijk hobbymatig bezig met fotografie, maar in 2015 maakte ik de keuze om beroepsmatig aan de slag te gaan met dronefotografie en -video. Dat leidde onder andere tot het boek Dronefotografie (inmiddels aanbeland bij een 4de editie) en de website dronewatch.nl, waarop ik mijn ervaringen en kennis met een grote groep mensen deel.

Waarom heb je juist voor dronefotografie gekozen en wie inspireert jou?
WdJ: In 2014 zag ik een advertentie voor een ‘ready to fly’ cameradrone, de DJI Phantom 2 Vision+. Ik dacht: die moet ik hebben. Ik kocht de drone, maakte mijn eerste proefvlucht vanaf een grasveldje in een woonwijk, en had toen nog geen idee van regelgeving. Maar ik raakte direct gegrepen door de creatieve en technische mogelijkheden van drones. Ik heb diverse inspiratiebronnen, waaronder het Instagramaccount @AbstractAerialArt en de Russische dronefotograaf Vadim Sherbakov.

IJsland staat op mijn verlanglijstje

Hoe ziet een gemiddelde werkweek er voor je uit?
WdJ: Ik zit of thuis, of ik ben op pad, alleen of met een klein team. Thuis ben ik aan het monteren (in het geval van videoproducties) of aan het schrijven, want ik plaats dagelijks een artikel op dronewatch.nl. Mijn werk als dronefotograaf/videomaker speelt zich vooral in de lente en zomer af, bijvoorbeeld om beelden te maken voor toeristische producties in binnen- en buitenland.

Wat is het gekste of mooiste dat je ooit als fotograaf hebt meegemaakt?
WdJ: In 2016 ging ik in opdracht van National Geographic Traveler NL naar Nieuw-Zeeland, om daar een serie 360°-luchtfoto’s te maken met behulp van een drone en een speciale bolvormige camera, voorzien van 36 lenzen (de Panono Camera). Op een gegeven moment wilde ik een 360°-foto maken van een riviertje midden in het oerwoud. Daar kon ik niet met de drone vliegen, dus gebruikte ik een monopod van een paar meter lang. Die brak echter doormidden, waardoor de camera in het water belandde. Gelukkig kon ik de camera uit het water vissen, maar er was al vocht in gekomen en hij deed niks meer. Ik baalde als een stekker, want dat gebeurde dus aan het begin van de reis, en ik had geen tweede camera bij me. Toen heb ik bij een bush mechanic wat gereedschap kunnen lenen om de camera open te schroeven, en deze te drogen gelegd op een ventilatiesleuf van de airco van de camper. Wonderwel deed de camera het op een gegeven moment weer en heb ik de klus gelukkig gewoon kunnen afmaken!

Wie of wat zou je graag eens op de foto zetten?
WdJ: IJsland staat al lang op mijn verlanglijstje. Het land leent zich bij uitstek voor dronefotografie. Als alles meezit qua corona ga ik in juli 2021 de Laugavegur Trail lopen, een meerdaagse wandeltocht door een buitenaards aandoend landschap. Natuurlijk gaan dan de drone en de ‘gewone’ camera mee, om zodoende een episch visueel reisverslag te kunnen maken. Ik moet alleen nog even puzzelen hoe ik het ga aanpakken met de accu’s, want onderweg opladen is er niet bij.

Abstracte beelden

Wil je een paar aspecten noemen waar een goede drone en dronecamera aan moeten voldoen in jouw ogen?
WdJ: In de loop der jaren heb ik heel wat drones voorbij zien komen en in bezit gehad. Het punt met dronefotografie is dat de camera maar één onderdeeltje is van de totale gebruikservaring. Je hebt ook te maken met vliegtijd, regelgeving (mede afhankelijk van het gewicht) en weersbestendigheid. Ik beschik over een, qua beeldkwaliteit, topmodel drone (de DJI Inspire 2, gewicht: vier kg), maar die gebruik ik relatief weinig, omdat het ding zo groot en zwaar is. Het cliché van ‘de beste camera is de camera die je bij je hebt’ geldt net zo goed voor drones. Ik heb creatief gezien meer plezier van mijn kleinste en lichtste drone (de DJI Mini 2, van nog geen 250 gram) dan van die ‘vliegende grasmaaier’. Een belangrijk aspect is ook de geluidsproductie; met zo’n kleine drone trek je amper de aandacht en verstoor je de natuur veel minder, dat is vaak wel zo fijn.

Wat zoek je in een beeld, wanneer is dat voor jou geslaagd en is er een foto die je nog zou willen maken?
WdJ: Als het gaat om statische opnamen (dus dronefotografie, geen video), dan ben ik vooral fan van abstracte beelden, die je kunt krijgen door de camera negentig graden omlaag te draaien en top-downfoto’s te maken. Dan wordt zoiets simpels als een verkeersrotonde, de belijning op een sportveld en een serie slootjes ineens een heel interessant onderwerp. Dronefotografie leent zich ook heel goed om je eigen aanwezigheid te gebruiken en een gevoel van schaal te geven aan een landschap, doordat je de drone op een afstandje kunt brengen en kunt afdrukken vanaf een ‘onmogelijke’ locatie. Die techniek wil ik zeker gaan toepassen in hartje IJsland, om daar een gevoel van eenzaamheid en menselijke schaal te projecteren op de maanlandschappen aldaar, door af en toe zelf als een klein figuurtje te poseren in een shot.

Nieuwe Hollandse Waterlinie en de Stelling van Amsterdam

Wat is jouw visie op de ontwikkelingen in de fotografie en hoe denk je hiermee om te gaan?
WdJ: Ik denk dat ‘computational photography’ steeds belangrijker wordt. Je kunt tegenwoordig met een iPhone foto’s maken die je vroeger alleen met grote spiegelreflexcamera’s kon maken. Dat zie je ook terug in de dronewereld. De nieuwste drone weegt nog geen 250 gram, maar ik kan er echt wel bruikbare beelden mee maken. Je ziet dat het maken van een mooie dronefoto technisch gezien steeds eenvoudiger wordt, dus geldt ook hier dat je je moet onderscheiden, door bijvoorbeeld voor een bepaalde niche te kiezen. Zo heb ik me toegelegd op 360°-luchtfotografie, en dat heeft mij interessante opdrachten opgeleverd. Op die manier heb ik de gehele Nieuwe Hollandse Waterlinie en de Stelling van Amsterdam vanuit de lucht in 360° vastgelegd. Bij mijn weten is dat nu de grootste aerial VR-tour ter wereld. 

Je bent niet alleen dronefotograaf, maar ook een dronefilmer en hebt een eigen blog. Wat is voor jou de meerwaarde van dit blog?
WdJ: Mijn website dronewatch.nl is in de loop der jaren uitgegroeid tot hét kennisplatform over drones in het Nederlandse taalgebied, met tienduizenden bezoekers per maand. De meerwaarde zit hem in het feit dat ik zelf vakmatig bezig ben met drones, en de kennis die ik daardoor vergaar is waardevol voor anderen. Dat levert ook advertentie-inkomsten op, en ik kan soms beschikken over de nieuwste apparatuur. Verder is de combinatie van schrijven en buitenwerk ideaal. Als het slecht weer is of het seizoen is minder fotogeniek, dan kan ik me volop uitleven op de website. Bijkomend voordeel is dat ik wel eens vliegklussen binnenhaal via de website, of via de boeken die ik heb geschreven.

Heb je een foto waar je erg trots op bent of heel mooie herinneringen aan hebt?
WdJ: Ik ben erg trots op mijn 360°-fotoserie van de Nieuwe Hollandse Waterlinie en de Stelling van Amsterdam. Het is echt een unieke manier om dit prachtige stuk cultureel erfgoed in zijn landschappelijke context te beleven. Sterker nog, ik weet dat de VRtour gebruikt is om UNESCO ervan te helpen overtuigen de Nieuwe Hollandse Waterlinie de status van werelderfgoed toe te kennen. Er was simpelweg geen andere manier om de gigantische schaal van deze linie goed in beeld te brengen.

Op welke manier bereid je je voor op een shootopdracht?
WdJ: Een groot deel komt neer op vluchtvoorbereiding. Er gelden strenge regels voor drones: je mag niet overal zomaar vliegen. Zeker in de buurt van bebouwing of nabij vliegvelden is het een complex verhaal. Ik heb een dronebrevet moeten halen en een kostbare ROC-vergunning moeten aanvragen om überhaupt bepaalde opdrachten te mogen doen. Bij de vluchtvoorbereiding kijk ik waar ik qua veiligheid rekening mee moet houden, en natuurlijk ook wat de weersomstandigheden gaan zijn.

National Geographic

Je bent voor National Geographic in Nieuw-Zeeland geweest. Waarom ben jij daarvoor gevraagd? Kun je daar iets meer over vertellen?
WdJ: Mijn idee was om de prachtige landschappen van Nieuw-Zeeland vanuit de lucht vast te leggen, in 360°. Met dat idee benaderde ik de redactie van Traveler NL/BE, het Nederlandstalige reismagazine van National Geographic. Die waren enthousiast over het idee. Toen heb ik ook nog reisorganisatie WRC Reizen benaderd; die hebben ervoor gezorgd dat we het land per camper konden gaan verkennen. De les die ik daarvan heb geleerd is dat je niet moet gaan zitten afwachten totdat de telefoon gaat, je moet er zelf actief op uit trekken om ideeën te pitchen.

Wat is de grootste uitdaging bij dronefotografie?
WdJ: De regelgeving is en blijft toch wel een grote uitdaging, helaas. Je ziet op Instagram jammer genoeg vaak de mooiste dronefoto’s voorbij komen, waarvan ik dan 99 procent zeker weet dat ze illegaal gemaakt zijn. Vaak is het frustrerend om je dan wel aan de regels te houden, zeker omdat er amper sprake is van handhaving.

Is er een grote verscheidenheid in regelgevingen per land? En waar moet je zeker rekening mee houden?
WdJ: Ja, in andere landen krijg je te maken met andere regels. Gelukkig zijn de regels in Europa per 31 december 2020 geharmoniseerd, dat scheelt een hoop. Daardoor wordt het in ieder geval in Europa makkelijker om over de grens beroepsmatig met drones te vliegen. Dingen waar je zeker rekening mee moet houden in andere landen (ook buiten Europa) zijn de maximale vlieghoogte van 120 meter, de aanwezigheid van no-flyzones zoals vliegvelden, en in toenemende mate helaas een verbod op het gebruik van drones bij toeristische trekpleisters en natuurgebieden. Verder zul je meer en meer rekening moeten houden met de rust en privacy van anderen.

Over welke eigenschappen moet een goede dronefotograaf beschikken?
WdJ: Je moet een goed voorstellingsvermogen hebben. Vanaf de grond kun je vaak niet goed zien wat je precies in beeld gaat krijgen, zodra de drone in de lucht hangt. Je moet je een beetje laten verrassen, of het geluk een handje helpen door je goed voor te bereiden met een tool als Google Maps. Verder is het handig om enige kennis te hebben van het dronevliegen, zowel qua praktijk als qua theorie. Je maakt toch onderdeel uit van het luchtverkeer en dat brengt bepaalde verantwoordelijkheden met zich mee.

Welke adviezen/tips zou je willen meegeven aan beginnende dronefotografen?
WdJ: Stel je op de hoogte van de regelgeving die op jou van toepassing is, en ga eerst oefenen op een afgelegen veldje, zodat je vertrouwd bent met de techniek en alle instellingen. En ik zou zeker aanraden om mijn boeken Dronefotografie en Dronevideo’s maken eens te bekijken. Daarin worden de basics van zowel het dronevliegen als het maken van beelden behandeld, met daarbij veel praktische tips en inspirerende voorbeelden.

Focus op Fotografie: Dronefotografie

Luchtfoto’s zijn misschien wel zo fascinerend omdat ze ons een blik gunnen op de aarde zoals we die niet vaak zien: vanaf een hoogte van enkele tientallen tot honderden meters transformeert zelfs het saaiste landschap in een wonderlijk schouwspel. Tot voor kort was het als fotograaf beperkt mogelijk om de derde dimensie te verkennen, maar dat verandert snel met de opkomst van betaalbare unmanned aerial vehicles – in de volksmond drones genoemd – die uitgerust zijn met een camera.

In het boek Focus op fotografie: Dronefotografie worden de mogelijkheden om te fotograferen met een drone stapsgewijs uiteengezet. Als eerste worden de onderdelen van een cameradrone besproken. Daarna volgt de bespreking van een aantal populaire drones in verschillende prijsklassen. Na een korte introductie digitale fotografie volgen adviezen voor het daadwerkelijk fotograferen vanuit de lucht. Er wordt afgesloten met enkele praktische adviezen en tips voor mensen die verder willen gaan. Ook de meest recente regelgeving komt aan bod. Het geheel is aangevuld met talloze inspirerende luchtfoto’s.

Huub Keulers

Huub Keulers is digitale communicatie specialist, fotograaf, opleider en woont in Elsloo (Lb). Naast sportfotografie is straatfotografie zijn andere passie. Contact met mensen en achter iedere hoek het onverwachte kunnen fotograferen is wat straatfotografie voor hem boeiend maakt. Zijn stijl van fotograferen is gestileerd, met aandacht voor timing, compositie en detail. Huub verzorgt ook lezingen en workshops op maat. Zijn boeken vind je HIER.