Ineens was daar begin dit jaar tegen alle verwachting in de Nikon Coolpix P1100. De opvolger van de P1000, waarvan de meesten dachten dat ie er nooit meer zou komen. Inmiddels ligt er hier een en het is een verbazingwekkend stukje techniek.

In het kort:

• 125x optische zoom: Equivalent aan 3000mm op full frame – ideaal voor vogelspotters, luchtvaartfotografen en journalisten
• Compacte superzoom: Draagbare camera met kleinere sensor (16MP) die goede beeldkwaliteit levert bij juiste ISO-instellingen (100-400)
• Specifieke doelgroep: Niet voor iedereen – beste als aanvulling op reguliere camera voor extreme zoomsituaties

125x optische zoom: de belangrijkste specificatie

Laten we beginnen met de belangrijkste specificatie van de Nikon Coolpix P1100. Dat is de mogelijkheid tot 125x optische(!) zoom. Zou je daarbij uitgaan van een full frame 35 mm camera, dan levert dat een 3000 mm lens op. Niet echt hanteerbaar meer.

Die P1100 is ook nog steeds flink uit de kluiten gewassen (maar het geheel weegt beduidend minder dan de buitenkant doet vermoeden), maar zonder meer portable. Daarvoor heeft Nikon alles uit de kast getrokken wat technisch mogelijk is op het vlak van optica.

Kleinere sensor: compromissen en voordelen

Om de lens daarnaast compact te houden is een beduidend kleinere sensor gebruikt: 6,2 x 4,6 mm. Heeft vanzelfsprekend voor- en nadelen. Ten eerste kan die lens dus compacter worden, maar tegelijkertijd is er potentieel meer ruis. De afzonderlijke lichtgevoelige pixels zijn immers veel meer op elkaar gepropt en beïnvloeden elkaar dus. Vandaar dat Nikon gekozen heeft voor een 16 megapixel resolutie. Met de gesloten compromissen valt echter prima te leven.

Voor welke doelgroep is de P1100 bedoeld?

Bedenk je vooraleerst waar deze camera voor bedoeld is. Niet als vakantie point-and-shoot-toestelletje en ook niet voor gebruik als bijvoorbeeld hooggedetailleerde studio- of landschapscamera. Dé sterke kracht zit hem in het absoluut gigantische optische zoombereik.

Vogelspotters en luchtvaartfotografen

Deze camera is dan ook geliefd door bijvoorbeeld vogelspotters of high-altitude luchtvaartspotters. En hoewel Nikon de P1100 met name plaatst als een camera voor enthousiastelingen, kunnen ook journalisten er hun voordeel mee doen. Dan doelen we niet eens zozeer op de welbekende paparazzi, maar vooral ook op serieuze fotojournalisten die uit veiligheidsoverwegingen afstand van hun fotodoel moeten of willen houden.

Architectuurfotografie op afstand

Verder is het alleraardigst om kleine details in (hoge) gebouwen gedetailleerd in beeld te brengen. Soms zitten er aardige versieringen verstopt grote hoogte. En het kan verleidelijk zijn om mensen in hun natuurlijke gedrag van grote afstand te fotograferen. Al komen we daarmee wel op ’t randje van het toelaatbare, vanzelfsprekend.

Beeldkwaliteit: wat kun je verwachten?

De beeldkwaliteit van de Coolpix P1100 is na een tijdje gebruik prima te noemen. Zowel in het kleine groothoekbereik als licht zoomen levert het toestel mooie plaatjes op. Het is wel handig om het ISO-bereik automatisch in te laten stellen door de camera.

ISO-instellingen en ruis

Praktisch daarbij is de mogelijkheid tot het instellen van een ISO-bereik waaruit de camera dan moet kiezen. Door een bereik van 100-400 ISO te selecteren, krijg je nauwelijks tot geen last van ruis. Omdat er een wel heel knappe optische stabilisatie gebruikt wordt, kun je zelfs vliegtuigen in de lucht met een beetje oefening uit de losse hand schieten. Omdat ook in deze tijd 16 megapixel-opnamen nog prima bruikbaar zijn als basis voor grotere afdrukken levert eventueel wat bijsnijden achteraf evenmin een probleem op.

Praktijktest: fotograferen op 16 km afstand

Gewoon eens wat voorbeelden. We begonnen op een weg 16 km vanaf een stadscentrum, met redelijk vrij zicht daarop. De 24mm-opname hieronder laat zien wat je zo ongeveer als normaal mens ziet als je daar staat.

Eerste zoom naar 370mm

Als we een beetje gaan inzoomen komen we al heel snel in het bereik van de betere zoomlenzen op systeemcamera’s terecht: 370mm. Er blijkt zich dan toch heel wat meer aan die horizon af te spelen dan op het eerste gezicht te zien.

Maximale zoom: 3000mm in de praktijk

En dan maar eens stevig doorzoomen naar 3000 mm. Daar zien we bij ons wel een praktisch probleempje ontstaan: de afstand is dusdanig groot – gecombineerd met een vrij zonnige dag – dat luchttrillingen niet voor optimale scherpte zorgen. Maar het is wel duidelijk hoeveel zoom 125x in de praktijk betekent!

Op een andere dag leverde een van iets dichterbij (10 km) gemaakte foto wat later in de avond een beduidend scherper en minder blauwige foto op. Sowieso is het goed om wat met onder meer contrast en dergelijke te spelen om superzoomfoto’s wat harder neer te zetten!

RAW-ondersteuning en beeldbewerking

Verder geldt dat de P1100 ook opnamen in RAW kan bewaren. Daardoor kun je gemaakte foto’s achteraf bewerken in bijvoorbeeld Lightroom. Waarbij we trouwens tegen één gekkigheid aanliepen: het RAW-formaat van deze camera wordt wel herkend in de desktopversie van Lightroom, maar niet in de iPadOS-versie. En die is in functionaliteit gelijk aan de desktopvariant, maar blijkbaar loopt de camera-database daarvan wat achter. Dat kan natuurlijk op het moment dat je dit leest al weer anders zijn.

Natuur- en insectenfotografie met de P1100

Je kunt de Nikon P1100 eens inzetten voor bijvoorbeeld insectenfotografie, of ga voor vlinders. Voordeel is dat je relatief ver weg kunt blijven van de beestjes en ze dus niet stoort. Wel zorgt stevig inzoomen voor minder ultra-scherpe plaatjes dan bijvoorbeeld een full-frame of APS-C-camera, maar dat spreekt voor zich.

Macro-mogelijkheden

Overigens kan de P1100 verrassend genoeg óók macro-opnamen maken, je kunt in groothoekstand tot slechts 1 cm afstand van je ontwerp komen.

Voor wie is de Nikon P1100 geschikt?

Al met al is de Nikon P1100 een zeer interessant toestel. Je kunt ‘m als allround-camera gebruiken, maar daar is hij misschien net iets te groot voor. Je kunt de P1100 beter als een soort van zijspan zien voor gebruik naast een leuke digitale systeem- of spiegelreflexcamera voorzien van een standaard zoomlens tot 100 of 200 mm.

Alternatieven en prijsklasse

Voor het echte superzoomen pak je dan je P1100 erbij. Waarbij je moet bedenken dat full frame lenzen voor een bereik van rond de 3000 mm zeer dun gezaaid zijn, heel groot en – nou ja – over de prijs zullen we het maar helemaal niet hebben.

Er zijn ook compactere superzoom-camera’s met een optisch zoombereik van bijvoorbeeld 50 of 60 keer. Die zijn veel goedkoper dan de P1100 en voldoen om te beginnen ook prima. Maar – zoals het hier ging – wil je op een gegeven moment toch net weer meer. En dan is 125 x optische zoom in een hanteerbare superzoomcamera feitelijk de enige optie.

Beschikbaarheid en levertijd

Opmerking tot slot: de Nikon P1100 bleek wat moeilijk leverbaar, de vraag oversteeg het aanbod. Hoewel de fabrikant beloofde de productie op te schroeven, moet je wellicht toch rekening houden met een wachttijd na bestellen.

Handboek Fotografie

Jij kocht een Coolpix P1100 en wilt méér dan alleen leuke plaatjes schieten! Een goede foto maken vraagt om kennis, inzicht en een creatieve blik. Het Handboek Fotografie helpt je om jouw camera volledig te begrijpen en bewust te fotograferen, zodat je beelden maakt die écht indruk maken.

De basis voor elke fotograaf biedt een complete mix van techniek, praktijk en inspiratie. Je leert over sluitertijd, diafragma en ISO, maar ook hoe je licht en compositie gebruikt om je foto’s te versterken. Met heldere uitleg, praktische oefeningen en inspirerende beelden ontwikkel je een sterke fotografische blik. Daarnaast delen toonaangevende fotografen hun inzichten, en ontdek je nieuwe, inspirerende portfolio’s van ervaren beeldmakers.

Ronald Smit

Ronald Smit kan dankzij een combinatie van een elektronica- en een journalistieke opleiding (afstudeerrichting radio en nieuwe media) technische zaken op een heldere en eenvoudige manier uitleggen. Zijn jarenlange schrijfervaring voor onder meer Computer Idee geeft u al snel de ‘aha-erlebnis’ waar u wellicht al zo lang naar op zoek was. En wordt het dan toch allemaal wat ingewikkeld, dan loodst hij de lezer snel en zeker langs eventuele barrières en valkuilen. De boeken van Ronald vind je hier.