Kan je je nog indenken hoe het was voordat de iPhone er was? Hoe het was voordat je die computer, die muziekspeler, die camera, dat communicatieapparaat altijd bij je had? Al die dingen in één apparaat? De iPhone bestaat 10 jaar en is niet meer weg te denken uit ons bestaan. Brian Merchant schreef een boek over de geschiedenis van de iPhone en het is de moeite waard om het te lezen.

Dat die iPhone ooit bedacht is, dat het een apparaat werd met alleen een aanraakscherm, dat het ontworpen is door slimme ontwerpers en engineers, daar denk je niet bij na als je even iets opzoekt op het internet. Hoe gaat het bedenken en maken van zo’n apparaat in zijn werk? Het boek The one device, the secret history of the iPhone van auteur Brian Merchant, gaat diep in op de onstaansgeschiedenis van de iPhone. Het is een boek dat af en toe leest als een spannend jongensboek. Met helden, zoals bijvoorbeeld Bas Ording die mede de interface bedacht. Met sukkels, bijvoorbeeld Phil Schiller, die per se een hardware toetsenbordje op de telefoon wilde. En met een chagrijnige baas, Steve Jobs, die het project dan weer wel ziet zitten en dan weer niet. Samen gaan ze een avontuur aan om een nieuw apparaat uit te vinden.

Meer dan een jongensboek

Natuurlijk waren er voor die tijd al mobiele telefoons. Er waren voorzichtige pogingen om op je telefoon ook het internet te benaderen, maar dat ging moeizaam en krakkemikkig. Je had de succesvolle iPod van Apple, met het klikwiel. Een apparaat, waarmee je via aanraking communiceerde, om mee te telefoneren, te mailen, te fotograferen én muziek te spelen, dat bestond niet. Het boek is meer alleen de ontstaansgeschiedenis van de iPhone. De auteur laat bijvoorbeeld in een chemisch lab uitzoeken wat voor chemische elementen er allemaal in die iPhone zitten.

De milieuschade van dat soort mijnen is enorm…

Aluminium, goud, tin en schaarse elementen als kobalt of lithium. Hij gaat naar de mijnen waar dit soort materiaal wordt gedolven. Merchant durft niet langer dan een half uur in zo’n mijngang te blijven. Natuurlijk worden de mijnwerkers uitgebuit, die er wel de hele dag in moeten werken. De milieuschade van dat soort mijnen is enorm, iets dat je je niet realiseert, als je zit te swipen op je telefoon. Is het lot van de mijnwerkers, de werkers in de Chinese fabrieken, van het milieu het allemaal waard, vraagt Merchant zich ook in dit boek af.

Het ontstaan van de aanraakinterface

Het leukst om te lezen in het boek is toch het bedenken en maken van die telefoon. Een van de belangrijke interface ontwerpers bij Apple was Bas Ording, een Nederlander. Samen met anderen in wat het ENRI-team heette, ontwikkelde hij die aanraakinterface, waar we nu zo gewend aan zijn. Ze gingen uit van een apparaat dat al bestond, het TouchStream multi-touch toetsenbord van het bedrijf Fingerworks. Dat ontwikkelen van wat multitouch is gaan heten, moest in eerste instantie allemaal in het geheim. Steve Jobs mocht er nog niets van weten, want als hij het zou zien en het was nog lang niet goed werkend, dan zou hij het project waarschijnlijk stoppen.

Bij Jobs wist je het nooit, begrijp je uit dit boek

Bij Jobs wist je het nooit, begrijp je uit dit boek. Als hij in een goed humeur was, kon hij iets goedkeuren, trof je hem in een slecht humeur: weg was je project. Jony Ive, de hoofdontwerper bij Apple zegt in het boek: ‘Omdat Steve zo snel is met een mening, liet ik hem geen dingen zien waar andere mensen bij waren. Hij zou dan misschien zeggen: dit is shit en het idee verwerpen. Je moet voorzichtig zijn met ideeën waaraan je mee aan het ontwikkelen bent.’ En verdomd als het niet waar is, Jobs vond de eerste demonstratie van multitouch helemaal niks. Ive zegt: ‘Hij was helemaal niet onder de indruk. Hij vond het een waardeloos idee.’ In een later stadium, als Jobs het inmiddels wel een goed idee vindt, doet Jobs zo’n beetje of hij zelf de uitvinder is van multitouch

Genoeg over Jobs. Uiteindelijk was hij de baas en heeft hij de iPhone mogelijk gemaakt. Wil je lezen hoe die smartphone is ontwikkelt en succesvol is geworden, lees dan dit boek. Je hoeft echt geen iPhone-gebruiker te zijn om het leuk te vinden. Tenslotte zijn Android-telefoons voor een deel geïnspireerd op die iPhone…

Nu ik verder nog wat online over het boek zoek, lees ik dat Schiller ontkent dat hij een echt toetsenbordje op de iPhone wilde. De auteur houdt vol dat het wel zo was. (Zie onderaan het artikel op iCulture.) Een heel uitgebreide bespreking lees je HIER bij The Verge (in het Engels).

Hans Frederiks

Hans Frederiks is journalist en fotograaf en hoofdredacteur van blog.computercreatief.nl. Hij schrijft over ontwikkelingen op het gebied van computers, van vormgeving op het web en print, en fotografeert al zijn hele leven lang. Zijn specialisaties zijn panorama’s, landschappen en podiumfotografie. Zijn blog vind je HIER, zijn boeken vind je HIER.