Wat kun je met een NAS?
Hoewel de term NAS veelvuldig valt in diverse artikelen en computerzaken er veelvuldig mee adverteren, is het lang niet iedereen duidelijk wat dit blijkbaar populaire stukje hardware eigenlijk is en wat het kan. Tijd daarom voor wat uitleg, want deze slimme harde schijf met netwerkaansluiting kan heel wat meer dan alleen bestanden delen.

In z’n allersimpelste vorm is de NAS – wat staat voor Network Attached Storage – niks meer of minder dan een harde schijf met een netwerkaansluiting. En precies in die vorm zijn ze als instappertjes voor nauwelijks meer dan de aanschafprijs van een externe harddisk met USB-aansluiting verkrijgbaar. Toch zien we dat fabrikanten zich zelfs bij deze allereenvoudigste versies nog maar nauwelijks kunnen inhouden qua features. Processoren en bijbehorende elektronica zijn tegenwoordig zó goedkoop dat extra functies eenvoudig zijn toe te voegen. Want feitelijk huist er in de behuizing van de NAS naast een harde schijf (of soms meer, komen we nog op terug) een complete miniatuurcomputer. Extra functionaliteit is dus grotendeels een kwestie van software voor het ding schrijven. Zo zien we dat een basismodel als de My Cloud van Western Digital al zaken als gebruikersbeheer en het online delen van bestanden via internet mogelijk maakt.

Spiegelen maar

Meer geavanceerde NASsen van bekende merken als bijvoorbeeld Synology draaien feitelijk een compleet besturingssysteem, veelal gebaseerd op een of andere Linux-variant. Tegelijkertijd zijn deze meer uitgebreide modellen vaak voorzien van plaats voor tenminste twee harde schijven. Dat biedt voordelen, want door de inhoud van de ene schijf volledig te spiegelen op de andere heb je altijd een volledige reservekopie achter de hand als een van de schijven onverhoopt de geest geeft. Zo’n gespiegelde opstelling wordt ook wel een RAID (1)-combinatie genoemd en het aardige is dat zo’n systeem volledig zelfherstellend is. Met andere woorden: als je de defecte schijf vervangt door een nieuw exemplaar draait alles na een poosje (soms een paar uur, afhankelijk van het aantal en de grootte van de schijven) weer als vanouds. Zonder dat je verder ook maar na hoeft te denken, gewoon inprikken en klaar! Omdat het besturingssysteem van deze veelzijdige NASsen (grotendeels) op een afgeschermd stuk van de harde schijf draait, zijn de uitbreidingsmogelijkheden op softwaregebied nagenoeg onbegrensd.

Extra software maakt uw NAS nog veelzijdiger dan ie al is.[/caption

Extra software

Je hoeft niet eens een whizzkid te zijn om gebruik te maken van features als een ingebouwde downloadtool, een Verkenner of ander moois. Moderne NASsen zijn veelal eenvoudig te bedienen via een virtueel bureaublad dat gewoon in je browser werkt, zonder dat hiervoor hulpprogramma’s of add-ons voor in die browser nodig zijn. De NASsen van Synology bijvoorbeeld, draaien allemaal op het besturingssysteem Disk Station Manager ofwel DSM. Het maakt daarbij niet uit of je voor een instapmodel of een zeer uitgebreid bedrijfsmodel kiest: het besturingssysteem is hetzelfde. Dat heeft als voordeel dat er heel veel extraatjes voor DSM beschikbaar zijn. Na inloggen op het adres van je NAS (eenvoudig te achterhalen via een meegeleverd installatiehulpje) beland je op het beloofde ‘in-browser bureaublad’ met linksboven een startknop. Door hierop te klikken krijg je toegang tot geïnstalleerde software, een configuratiescherm en andere zaken. Ontbreekt er naar je smaak iets, check dan vooral even het Package Center. Hierin tref je een scala aan software aan – veelal gratis – waarmee je extra functionaliteit toevoegt aan je NAS. Denk aan een virusscanner, een downloadhulp, een digitaal notitieblok en een scala aan systeemtools.

‘Voor fotografen is Photo Station ten zeerste aan te bevelen’

Voor fotografen is Photo Station ten zeerste aan te bevelen. Gebruik je deze alleen op je eigen interne (thuis)netwerk, dan is dit een prima hulpmiddel om een zee aan in de afgelopen jaren digitale foto’s en films op gebruiksvriendelijke wijze mee te beheren. Tegelijkertijd kan een NAS ook online geholpen worden en dan is Photo Station ook ideaal om foto’s met vrienden en bekenden te delen. Je kunt verschillende gebruikers-accounts aanmaken zodat bijvoorbeeld naaste familie andere foto’s te zien krijgen dan verre vrienden.

Windows op de NAS

De NASsen van QNAP staan bekend om een ander trucje dat vooral voor de wat meer gevorderden erg handig is. Het QNAP-eigen besturingssysteem QTS biedt namelijk de mogelijkheid om zogeheten virtuele machines te bouwen. Dat betekent eigenlijk dat de NAS een complete pc in software nabootst; op die virtuele pc kun je vrijwel alles installeren aan besturingssystemen wat je hart begeert. Kortom: je kunt bijvoorbeeld Windows in een virtuele machine draaien en deze via internet van waar dan ook ter wereld benaderen. Zo heb je altijd en overal een pc bij de hand die desnoods – met gebruik van de juiste apps en software – vanaf je tablet of zelfs smartphone is te bedienen.

Natuurlijk bestanden delen

Wat alle NASsen gemeen hebben is dat ze bestanden kunnen delen op het thuisnetwerk en – desgewenst – via internet. Elk modern zichzelf respecterend besturingssysteem – waaronder natuurlijk Windows, Linux en OSX – kan overweg met netwerkmappen. Met een NAS maak je snel en eenvoudig deze netwerkmappen aan, waarin je kunt plaatsen wat je wilt. Tegelijkertijd geldt dat deze mappen desgewenst te beveiligen zijn met een gebruikersnaam en wachtwoord, zodat bijvoorbeeld gezinsleden allemaal over hun eigen privé-netwerkopslag kunnen beschikken. Bestanden en mappen delen is feitelijk de hoofdtaak van een NAS, maar om echt volop gebruik te kunnen maken van netwerkopslag moet je wel je thuisnetwerk even goed onder de loep nemen. De meeste NASsen beschikken over een gigabitethernetpoort.

‘Op gigabitsnelheid is een netwerkmap eigenlijk net zo snel als een lokale map en werkt het dus prettig’

Op gigabitsnelheid is een netwerkmap eigenlijk net zo snel als een lokale map en werkt het dus prettig. Heb je nog een 100 Mbit-router in huis staan, dan wordt het dringend tijd om die te vervangen als je serieus gebruik wilt maken van je NAS! Ook draadloos via wifi werken – veel NASsen kunnen dat, al dan niet geholpen door een USB-wifistick – levert bij lange na niet de snelheid van een bedraad gigabitnetwerk. Gelukkig scoor je tegenwoordig al voor hooguit een paar tientjes een capabele gigabitrouter, dus daar hoef je het alvast niet om te laten! Heb je eenmaal een gigabitnetwerk in huis, dan gaat er in combinatie met de NAS een nieuwe wereld open. Je kunt voortaan al je belangrijke documenten op de NAS bewaren, wel is het verstandig om dan voor een exemplaar met twee schijven te kiezen. Dit is wat duurder, maar maakt van de NAS tegelijk een veilige back-up-oplossing! Via veelal meegeleverde back-up-tools is verder op gezette tijden een back-up te maken van alle belangrijke mappen en bestanden op je pc. Vooral als je met een laptop werkt en daar ook regelmatig mee de wijde wereld intrekt is een NAS als ‘bestandsbewaarder’ eigenlijk onmisbaar. Gaat je laptop kapot of wordt deze gestolen, dan hebt je altijd de bestanden nog, die eventueel zelfs via internet gewoon bereikbaar zijn!