Het boek van de maand oktober is het ExpertHandboek Windows 10. Het is geschreven door een keur aan auteurs: Peter Doolaard, Peter Kassenaar, Michiel de Rond, Ronald Smit en Bob van Duuren. Deze maand publiceren we op dit blog een aantal voorproefjes uit het ExpertHandboek Windows 10 (zoals deze, deze en deze) en is er een interview met Michiel de Rond. Dit is een voorproefje uit hoofdstuk 9: IIS installeren en configureren. Dit hoofdstuk behandelt de webserver die in Windows 10 verborgen zit, de Internet Information Services ofwel IIS. (H.F.)

Windows-versies voor bureaubladgebruik bevatten aardig wat functionaliteit die origineel voor servers is ontwikkeld. Zo is het onder andere mogelijk uw Windowscomputer in te stellen als webserver, zodat andere computers in uw lokale netwerk of zelfs vanaf internet uw website kunnen benaderen.

Server met IIS

U gebruikt ze waarschijnlijk dagelijks, websites. Om even te zien of het vanmiddag gaat regenen, om uw bankzaken te regelen of om die leuke foto te delen met vrienden en kennissen. Voor de meeste mensen is het gebruik van websites via browsers als Edge en Chrome heel vanzelfsprekend. Wat minder vanzelfsprekend is, is dat u ook zelf kunt experimenteren met websites. Op uw eigen computer met behulp van Internet Information Services of IIS. Deze functionaliteit is beschikbaar in Windows 10 Pro en Enterprise. De Home-editie staat installatie van IIS niet toe.

Het ontwikkelen van een goed bruikbare website valt ver buiten het bereik van dit hoofdstuk, dat is een vak apart. Het installeren en configureren van de software die nodig is om een website aan te bieden, daar gaat dit hoofdstuk over. Uw desktopcomputer wordt straks een eenvoudige server. Met een aantal kant-en-klaar beschikbare oplossingen kunt u snel aan de slag. Na deze introductie kunt u op uw gemak de details van websiteontwikkeling bestuderen.

Webserver

Het meest bekende en voor velen ook belangrijkste onderdeel van IIS is de webserver. In het simpelste geval bestaat een website uit een of meer bestanden die via een webserver ontsloten worden. Daarvoor wordt een specifiek protocol gebruikt. Naarmate de website groter en complexer wordt komt er meer bij kijken, zoals bijvoorbeeld een koppeling met databases of externe systemen. Voor nu richten wij ons op het eenvoudige scenario.

De meest gebruikte protocollen zijn HTTP en HTTPS.

• HTTP De afkorting http staat voor HyperText Transport Procotol en verwijst naar een communicatieprotocol waarmee bestanden kunnen worden opgevraagd en afgeleverd.
• HTTPS Dit protocol is nauw verwant aan het http-protocol. De letter S in de afkorting staat voor Secure. Communicatie over dit protocol verloopt volgens dezelfde regels als bij het http-protocol, met als groot verschil dat de communicatie versleuteld is, zodat het aanzienlijk moeilijker is de verzonden informatie te onderscheppen en te misbruiken.

Hoewel het http-protocol in de begindagen van internet is ontwikkeld om HTML-bestanden te verzenden, wordt er tegenwoordig een breed scala aan documenten en informatie via het protocol verspreid. Door de jaren heen is het protocol ook aangepast en uitgebreid om te kunnen blijven voorzien in de immer ontwikkelende informatiebehoefte.

HTML • De afkorting HTML staat voor HyperText Markup Language. Het is geen toeval dat de eerste twee letters van het HTTP-protocol dezelfde betekenis hebben. Van origine is het wereldwijde web ontwikkeld om vooral tekstuele informatie uit te wisselen. Om eenvoudig verwijzingen te kunnen maken was er een voorziening om koppelingen of hyperlinks te maken.

FTP-server

Hoewel een webserver bestanden ontsluit, is deze vooral bedoeld voor een specifieke richting; de webserver levert bestanden die worden opgevraagd en accepteert geen bestanden die worden opgestuurd. Het tweede onderdeel van IIS is wel bedoeld om ook bestanden te ontvangen: de FTP-server.

Het File Transfer Protocol, of in mooi dubbelop Nederlands het FTP-protocol, is specifiek ontworpen om bestanden te verzenden en ontvangen. Het is in zekere zin de voorloper van moderne diensten als WeTransfer en DropBox.

Uploaden • Strikt genomen is het wel mogelijk om bestanden op te sturen of te uploaden naar een webserver. Dat is echter niet het primaire doel van een webserver. De FTP-server is daar dankzij specifieke voorzieningen veel geschikter voor.

Hans Frederiks

Hans Frederiks is journalist en fotograaf en hoofdredacteur van blog.computercreatief.nl. Hij schrijft over ontwikkelingen op het gebied van computers, van vormgeving op het web en print, en fotografeert al zijn hele leven lang. Zijn specialisaties zijn panorama’s, landschappen en podiumfotografie. Zijn blog vind je HIER, zijn boeken vind je HIER.