Er is het afgelopen jaar heel veel te doen geweest rondom Facebook. Echt geleerd hebben ze hun les nog steeds niet. Vorige week was het weer raak en lag er van alles op straat.
Als je gebruiker bent van Facebook moet je er eigenlijk simpelweg vanuit gaan dat alle gegevens die je daar plaatst – ook in besloten groepen – vroeg of laat op straat komt te liggen. Niks meer en niks minder. Zie het maar als het prikbord bij de Albert Heijn, waar iedereen alles kan lezen wat je daar ophangt. En dat zijn helaas goed- en kwaadwillenden. Facebook is van oorsprong opgezet door een gesjeesde student die vooral geïnteresseerd was in gegevens verzamelen van gebruikers. Dat is een euvel waar Zückerberg nog steeds last van heeft. Sterker nog: die gegevensverzameling gaat bij hem boven álles, het verkopen en gebruiken van gebruikersgegevens is alles waar zijn hele businessmodel op gebaseerd is. Niet gek dus dat als het weer eens mis gaat, het goed fout gaat. Zoals afgelopen week waarbij minstens 50 miljoen accountgegevens van de dienst op straat kwamen te liggen.
Wat nu?
Wat moet je als gebruiker nou met dit soort informatie? Een echt alternatief is er niet, terwijl iets wat een alternatief lijkt (Instagram bijvoorbeeld) ook in handen blijkt te zijn van Facebook. En al even hard getroffen door de hack van vorige week. Het grote probleem is dat gebruikers over het algemeel in hun narcistische enthousiasme veel te veel prijsgeven over hun leven. Nieuwe tv gekocht? De hele wereld moet het weten! Op vakantie? Delen maar, liefst inclusief vertrek- en aankomstdatum. Plus foto’s van kinderen in zwemkleding, die door pedofielen maar wat graag geoogst worden. En met een beetje geluk ook nog een foto van het huisadres op dezelfde tijdlijn zodat het voor ‘t dievengilde wel heel makkelijk is om te achterhalen wie wanneer waar zit. Beetje dom? Inderdaad. Maar dat neemt niet weg dat de zaken die ook dergelijke gebruikers in hun account hebben gezet wel degelijk verborgen horen te verblijven voor kwaadwillenden. En dat gebeurt dus nog steeds niet op overtuigende wijze.
Opzeggen dan maar?
De allerbeste oplossing zou eigenlijk zijn om gewoon voor eens en voor altijd vaarwel te zeggen tegen Facebook. Helaas heeft het sociale netwerk tegenwoordig een dusdanige monopolistische machtspositie dat dit voor velen toch moeilijk is. Wil je ondanks alle ellende doorgaan met de dienst, dan moet je eigenlijk voor jezelf gewoon doen alsof alles wat je plaatst (of via een ‘versleutelde’ chat deelt!) gewoon openbaar toegankelijk is voor iedereen. Kortom: deel nooit privacygevoelige gegevens als bijvoorbeeld adressen, telefoonnummers, foto’s van je kinderen (daar wordt het voor een hoop mensen al minder leuk), je aankopen, je vakanties (en als je je niet kunt inhouden wat dat betreft, dump dan wat foto’s als je al lang en breed weer terug bent) enzovoorts. Nog maar al te vaak zien we bijvoorbeeld foto’s van auto’s met ongeblurde nummerplaten, foto’s van huiskamers met herkenbare foto’s aan de muur, huizen met huisnummers en ga zo maar door. Inderdaad, da’s gewoon dom. Daar kan je niks anders op zeggen.
Profiel
Zorg verder dat je profiel zo leeg mogelijk is. Laat er alleen de hoogst noodzakelijke dingen achter, alles wat niet nodig is leeg laten. Zet alle privacyopties op maximale afscherming. En zorg dat er uit geplaatste teksten eigenlijk niets tot nauwelijks iets over bijvoorbeeld je fysieke verblijfplaats is af te leiden. Vermelding van een grote stad is al meer dan genoeg. Woon je in een gehucht, dan kun je beter de regio noemen als je dan toch met alle geweld een plaatsbepaling wilt toevoegen aan een bericht. Natuurlijk kan en mag je best je mening geven, maar doe dat zoveel mogelijk beschermd. Ofwel: zonder dat iemand uit jouw profiel of tijdlijn je verblijfadres kan destileren. En ook in de zekerheid dat dit adres nergens in je accountgegevens voorkomt. Zit daar wel een adres en (of) een telefoonnummer in: snel weghalen. Koppel je Facebook/Instagram of andere social media-account bijvoorkeur ook aan een simpel speciaal daarvoor aangemaakt gmail-adres. Waarbij geldt dat je voor die account natuurlijk ook zo min mogelijk gegevens achterlaat bij Google. Enige waar je dat gmail-adres ooit voor nodig zou kunnen hebben is wachtwoordherstel. Voor de rest zal er nooit iets belangrijks op binnenkomen, behalve misschien af en toe wat Facebookspam. En o ja: meld je nooit aan bij een andere site of dienst via je Facebook-account. Dat is vragen om ellende. Gewoon een account via mail en wachtwoord aanmaken. Kost iets meer tijd, maar is een stuk veiliger.
Alu hoedje
Laat je niet verleiden tot de gedachte dat deze voorzorgsmaatregelen overdreven zijn. Een aluminium hoedje waardig zeg maar. Het afgelopen jaar heeft wel geleerd dat Facebook het zo nauw niet neemt met de privacy van gebruikers. En dat is nog een understatement. Een ieder die ook maar een beetje in de IT zit wist dat natuurlijk al veel langer. Het grootste deel (zeg maar alles) van de social media is niet uit liefdadigheid opgezet. Het gaat hier echt om grof geld verdienen aan (de verkoop van) gebruikersgegevens, gerichte advertenties enzovoort. Zolang er niemand uit oogpunt van echt edele bedoelingen een open source social media-platform opzet zal dat ook nooit het geval worden. Wat voor zalvende woorden Facebook ook in de strijd zal werpen, het zal altijd een wassen neus blijven. De dienst zou dan ook een verplichte bijsluiter moeten krijgen waarin alle risico’s puntsgewijs en in begrijpelijke taal opgesomd moeten worden. Samenvattend luiden die overigens: door je bij ons aan te melden geef je toestemming om alles wat je plaatst, meldt in je account en doet op aanverwante/gekoppelde diensten te laten verhandelen.
Meer weten over privacy en veilig online gaan? Lees dan het boek Veilig online van Hans Frederiks en Ronald Smit eens. Met een handjevol digitale leefregels beweeg je je al snel een heel stuk safer over de digitale snelwegen!
Ronald Smit kan dankzij een combinatie van een elektronica- en een journalistieke opleiding (afstudeerrichting radio en nieuwe media) technische zaken op een heldere en eenvoudige manier uitleggen. Zijn jarenlange schrijfervaring voor onder meer Computer Idee geeft u al snel de ‘aha-erlebnis’ waar u wellicht al zo lang naar op zoek was. En wordt het dan toch allemaal wat ingewikkeld, dan loodst hij de lezer snel en zeker langs eventuele barrières en valkuilen. De boeken van Ronald vind je hier.