Social Media als Facebook, twitter en Instagram zijn leuk. Maar ga het vooral nooit als een bron van serieuze berichtgevingen zien. En wantrouw de meeste reacties, zeker van onbekenden.
Steeds weer duiken verhalen op van partijen die een andere partij proberen te beïnvloeden. Denk aan het geharrewar rond de Amerikaanse verkiezingen. of – meer recentelijk -vermoedelijk Russische ’trollen’ die moedwillig onrust schijnen te stoken in discussies rondom vaccinatie. Het gaat er in dat laatste geval al niet eens meer om een standpunt te bewerkstelligen, maar puur om verdeeldheid te versterken. Het zijn feitelijk psychologische experimenten waarbij – gokken we – gekeken wordt naar hoe beïnvloedbaar mensen daadwerkelijk zijn. Punt is dat zodra je je aanmeldt bij een interessegroep, je niet meer te maken hebt met mensen die je echt kent. En die je hoogstwaarschijnlijk ook nooit in levenden lijve zult ontmoeten. Neem die personen – hoe aardig of vervelend ook – dus niet al te serieus. Het blijven veelal eigen meningen die gedeeld worden en dat is en blijft nooit een basis voor nieuws.
Café
Zie Facebook & co eigenlijk gewoon als het café van (zo ongeveer) weleer. Je hebt wat nauwere banden met bezoekers die je beter kent en wellicht kom je er af en toe ook met echte vrienden of familie. Die kun je (meer) vertrouwen en daar deel je dus ook meer mee. De rest zijn ‘bekende onbekenden’ waar je alles van kunt verwachten. En dus deel je daar enerzijds minder mee en anderzijds neem je dat wat ze zeggen – hopelijk – ook wat vaker met een flinke korrel zout. Probleem is dat de digitale equivalenten van de vroegere cafés vooral bezocht worden door jongeren. Die zijn – zoals we steeds weer zien – hel beïnvloedbaar en geloven beweerde nepnieuwsfeiten veel sneller. Tel daarbij op bijvoorbeeld een Amerikaanse president (en andere meer nationalistisch ingestelde politice en regeringen) die écht nieuws (veelal kritisch ten opzichte van hen) als fake nieuws bestempelen en je snapt dat er een probleem is.
Kies je vrienden
Het is dan ook zaak om niet willekeurig overal maar ‘vrienden’ vandaan te halen op social media en die vervolgens toe te laten tot je ‘inner circle’. Wij zien op Facebook regelmatig vriendschapsverzoeken van totaal onbekende figuren langskomen. Even een blik werpen op hun (meestal nog maar kort bestaande) pagina zegt vaak al genoeg. Deze zijn simpelweg gevuld stockfoto’s van een aantrekkelijk dame of heer die verder naast wat foto’s en een paar onzin-opmerkingen niets hebben gepost. Conclusie: nep. Zou je zo’n nepprofiel wel als vriend toevoegen, dan krijg je gegarandeerd gezeur. Variërend van opruiende opmerkingen in je discussies met echte vrienden tot na een tijdje verzoeken om geld want o zo verschrikkelijks of zieligs is er ineens met je virtuele vriend(in) gebeurd. Direct negeren en blokkeren is dan het enige zinnige advies.
Hou privé privé
Het lijkt overbodig te zeggen, maar we zien het nog steeds veel te vaak mis gaan. Hou privacygevoelige zaken ook gewoon echt privé. Zet niet continu foto’s van je kinderen op Facebook & co. Niet alleen zitten er vaak locatiegegevens in dergelijke foto’s verstopt (bijna standaard het geval als het om smartphonefoto’s gaat!), ook zijn schaars geklede kinderen helaas een bron van vermaak voor pedofielen. Foto’s van je interieur zijn ook niet heel slim. Vanwege de net genoemde locatiegegevens is het een handige manier voor het dievengilde om te inventariseren of er nog wat leuks te vinden is voor hen. Net als in dat café moet je je realiseren dat er allerlei mensen om je heen staan die kunnen meekijken- en luisteren. Dus ga je daar ook niet bijvoorbeeld uitgebreid je financiële situatie bespreken, of wereldkundig maken dat je een leuke prijs in de loterij hebt gewonnen.
Geloof niet alles
Dé gouden leefregel tot slot is om ‘nieuws’ dat via social media verspreid wordt simpelweg niet als nieuws te beschouwen. In ieder geval zeker niet tot het eventueel is opgepikt door nieuwsmedia buiten de sociale media. Dan weet je dat er professionele journalisten aan hoor en wederhoor hebben gedaan, dat feiten gecheckt zijn enzovoort. Dat is echt een vak apart waar geen bloggende tiener zich aan kan (en zou moeten willen) meten. Echt, zie social media als een café, een manier om contact te houden met échte vrienden en familie. En negeer de rest zoveel mogelijk of neem ze in ieder geval niet al te serieus.
Meer weten over veiligheid online (want daar gaat dit arikel natuurlijk ook over)? Lees dan het boek Veilig online van Hans Frederiks en Ronald Smit eens.
Ronald Smit kan dankzij een combinatie van een elektronica- en een journalistieke opleiding (afstudeerrichting radio en nieuwe media) technische zaken op een heldere en eenvoudige manier uitleggen. Zijn jarenlange schrijfervaring voor onder meer Computer Idee geeft u al snel de ‘aha-erlebnis’ waar u wellicht al zo lang naar op zoek was. En wordt het dan toch allemaal wat ingewikkeld, dan loodst hij de lezer snel en zeker langs eventuele barrières en valkuilen. De boeken van Ronald vind je hier.