Vandaag is het voor ’t eerste systeem D-Day wat betreft upgraden naar Windows 10 1903. Na een groot deel van de middag druk bezig geweest te zijn, lijkt de upgrade naar 1903 geslaagd.

Wachten met upgraden was – helaas – niet langer verantwoord meer voor de Windows 10-systemen die hier nog staan. Ze draaiden allen op 1803, en daarvan beëindigt Microsoft de support volgende maand. Kortom: upgraden moet, wil je nog veiligheidsupdates en dergelijke blijven ontvangen. Gisteren hebben we het eerste systeem voorbereid op de upgrade. Voordeel van het over meerdere dagen uitsmeren is dat je niet een volle dag aan het werkt bent met het bijwerken van je Windows 10 computer. Liever per dag een hapklare brok, dan na uren concentreren met vierkante ogen achter het beeldscherm te zitten. Zoals te verwachten duurde het upgradeproces traditiegetrouw lekker lang, inclusief diverse herstarts tussendoor. Momenteel is – eindelijk – het bureaublad van Windows 10 (weer) zichtbaar. Tijd om de gisteren verwijderde virusscanner en Macrium Reflect opnieuw te installeren. En vooral ook alle privacy-instellingen weer langs te lopen.

Jaar ademruimte

De upgrade vandaag naar 1903 valt precies samen met de week waarin Microsoft verklaarde dat 1903 klaar is voor algemene uitrol, het vroegere ‘Business Ready’. Experts vinden het daar overigens nog veel te vroeg  voor, 1903 is een van de meest buggy releases van Windows 10 tot nu toe. Maar heel veel andere keuze is er ook niet. 1810 is een optie, maar die is nauwelijks uitgerold dankzij de bestandenwisser-bug en bovendien ben je dan binnen vrij korte tijd weer aan een upgrade toe. Omdat de Windows 10-systemen hier toch niet meer voor productie gebruikt worden dus maar meteen door naar 1903, kunnen we – als het goed is – weer een jaar vooruit. Wat vooral opvalt ná de installatie is dat heel veel behoorlijk privacygevoelige zaken weer zijn ingeschakeld door Microsoft. Dat is niet alleen ronduit onbeleefd, maar je kunt je zelfs afvragen of dit mag volgens de Europese wetgevingen omtrent privacy.

Privacy-ellende

Hoe dan ook, we zien dat bijvoorbeeld het automatisch koppelen met openbare wifi-netwerken weer aanstaat (een absolute no go natuurlijk!), maar ook allerlei stiekem verborgen reclame-opties die meer en meer in Windows 10 opduiken. Check bijvoorbeeld in de app Instellingen de schakelaar onder Suggesties voor inhoud in de app Instellingen weergeven (onder Privacy en Algemeen); deze hoort uit te staan. Loop alle categorieën onder Privacy door en let heel goed op. We vonden diverse schakelaars die zorgen voor geïnjecteerde advertenties! Wat zonder meer ook standaard uit hoort te staan is de optie onder Persoonlijke instellingen voor handschrift en typen. Het gaat niemand – en ook Microsoft niet – ook maar iets aan hoe uw handschrift eruit ziet of hoe u tikt. Met dat soort gegevens kunnen hele vervelende dingen uitgehaald worden; uitzetten dus!

Kaspersky en Macrium reflect

Inmiddels is ook Kaspersky weer geïnstalleerd. Je zou tegenwoordig ook gebruik kunnen maken van de standaard met Windows 10 meegeleverde virusscanner. Echter: die ontbeert allerlei extraatjes die je bij de traditionele scanners en veiligheidssuites wel aantreft. Bovendien is er relatief weinig controle over het reilen en zeilen van de werking van de tool en het zal niet de eerste keer zijn dat er wat mis gaat. Kortom: Kaspersky is er weer. Ook Macrium Reflect komt uiteraard weer op het systeem te staan. Daarbij is het wel van belang om te zorgen voor een nieuwe ‘rescue stick’; probeer de stickversie synchroon te laten lopen met de geïnstalleerde versie op de desktop. Dat geldt trouwens voor al dit soort imaging-tools!

Oude image veiligstellen

Om op safe te spelen kopiëren we de gisteren gemaakte image van de ‘oude’ 1803 naar een veilige plek. Nu kan de externe harddisk waarop de images worden bewaard gewist worden en kunnen we daar weer een hele tijd mee vooruit. En dan natuurlijk weer een nieuwe image maken van het zojuist geüpgrade systeem. Mogelijk wordt dat morgen, want al met al zijn we inmiddels – zoals helaas verwacht – flink wat uren kwijt aan het hele feest inmiddels.

Slecht nieuws voor gebruikers van Windows 10 Home

Tot slot nog een trieste mededeling voor gebruikers van Windows 10 Home. Het is niet meer mogelijk om Home met een offline-account te installeren. Je moet deze versie aan een Microsoft-account koppelen. Heel vervelend, want daardoor worden nog veel meer gegevens naar Microsoft gestuurd dan voorheen. Gebruikers van Pro en hoger ontsnappen vooralsnog aan deze verplichting. Er is een vuige truc – zoals we lezen in dit bericht van Computer Totaal – om alsnog een installatie met offline-account af te dwingen. Die bestaat uit het ergens tijdens de installatie verbreken van alle netwerkverbindingen. Daarmee zijn we weer terug bij het gedrag van de allereerste versie van Windows 10, een paar jaar geleden. Die ellende leidde toen tot een regen van klachten. Inmiddels is Windows ‘ingeburgerd’, en zal er niet zo heel vaak meer een schone installatie plaatsvinden. Het is voor Home-gebruikers belangrijker dan ooit om een image met een werkend systeem achter de hand te hebben. Opnieuw installeren betekent immers een verplichte Microsoft-account. Ook gebruikers van Windows 7 moeten zich goed realiseren dat zij met upgraden naar de Home-versie feitelijk een beperkte versie onder volledige controle van Microsoft in huis halen. Beter iets meer geld uitgeven aan Pro, dat scheelt op termijn veel gezeur.

Meer weten over Windows 10? Lees dan het boek Leer jezelf SNEL… Windows 10, 3e editie, door Bob van Duuren eens. Vind razendsnel uw weg in het veelgebruikte besturingssysteem van Microsoft. Zeker ook een aanrader voor overstappers vanaf Windows 7, want er zijn natuurlijk best wat zaken veranderd ten opzichte van die ‘antieke’ versie. Het boek is bijgewerkt tot en met de meest recente versie 1903 van Windows 10.

Ronald Smit

Ronald Smit kan dankzij een combinatie van een elektronica- en een journalistieke opleiding (afstudeerrichting radio en nieuwe media) technische zaken op een heldere en eenvoudige manier uitleggen. Zijn jarenlange schrijfervaring voor onder meer Computer Idee geeft u al snel de ‘aha-erlebnis’ waar u wellicht al zo lang naar op zoek was. En wordt het dan toch allemaal wat ingewikkeld, dan loodst hij de lezer snel en zeker langs eventuele barrières en valkuilen. De boeken van Ronald vind je hier.