Windows 10X wordt de nieuwste versie van het welbekende besturingssysteem. Er geldt echter wel: alleen voor nieuwe apparaten.

Windows 10 zou voor altijd Windows 10 blijven, zo riep Microsoft ooit enthousiast bij de introductie van dit besturingssysteem. Inmiddels zijn we een ruime vier jaar verder en hebben we al flink wat revisies de revue zien passeren. Een deel daarvan zou zonder meer een nieuw versienummer waardig geweest zijn. Toch is het nog altijd ’10’. En daar komt binnenkort Windows 10X bij. Feitelijk is dát de versie die zeker als versienummer 11 had moeten krijgen; in plaats daarvan is gekozen voor 10X. Het is een versie van Windows die specifiek bedoeld is voor een serie nog te verschijnen Windowscomputers. Of beter: tablets. Microsoft wil groots gaan inzetten op dit type computer. En meer specifiek op opvouwbare exemplaren die nog het meest weghebben van een notitieblok qua vormgeving. Het ‘oude’ Windows 10 is daar om diverse redenen niet optimaal voor.

Energiezuinig

Vanzelfsprekend leidt de schermindeling van de in de nabije toekomst te verschijnen opklap-tablets tot incompatibiliteit met de huidige schermopbouw van Windows. Tegelijkertijd geldt dat Microsoft de nieuwe vouwtablets ook een laptop-modus wil geven. Daarvoor leg of klik je op bijvoorbeeld het onderste deel van het klapscherm een toetsenbord, terwijl op het bovenste scherm een standaard Windows schermindeling verschijnt. Kortom: er is nogal wat nodig aan veranderingen om dat zonder haperen voor elkaar te krijgen. Entree Windows 10X. Verder heeft Windows 10X onder de motorkap nog veel meer vernieuwingen in petto. Zo draaien veel van die vouwtablets straks – inclusief Microsoft’s eigen Surface Neo die ergens rond de feestdagen eind volgend jaar (2020 dus) wordt verwacht – op de energiezuinige Intel Lakefield processor. Het betekent dat zo min mogelijk energieverbruik de boventoon voert. Daarvoor heeft Microsoft de OneCore technologie ingezet. Het is een techniek die ervoor moet zorgen dat Windows makkelijker dan ooit schaalbaar wordt. Zodat het draait op alles van traditionele pc via de Xbox One gameconsole tot de HoloLens headset.

Het staat of valt met geoptimaliseerde apps

Om echt optimaal gebruik te maken van het dubbele scherm in een vouwtablet als de Surface Neo is het noodzakelijk dat apps hiervoor geoptimaliseerd worden. Kortom: het concept staat of valt met beschikbare apps. Microsoft is dan ook druk doende om app-bouwers te motiveren hun software aan te passen voor de toekomstige generatie tablets. En inderdaad, dat zijn apps uit de welbekende maar niet bepaald geliefde Windows app store. Of dat een succesvolle operatie gaat worden is dus even afwachten. Tegelijkertijd geldt dat ‘oude’ Windows-software ook gewoon moet draaien in Windows 10X. Maar dan wel in een ‘container’, ofwel een afgeschermde omgeving. dat moet volgens Microsoft zorgen voor een betere controle over zo’n legacy-programma, waardoor het energieverbruik daalt.

Voor specifieke apparaten

Kortom: het klinkt op (virtueel) papier allemaal heel mooi. Hoe een en ander in de praktijk gaat uitpakken is natuurlijk afwachten. Feit is dat Windows 10X alleen geleverd gaat worden bij een serie specifieke apparaten. Bestaande Windows 10-gebruikers kunnen dus niet ‘upgraden’ naar 10X. Waarbij upgraden feitelijk ook niet de juiste omschrijving is, want Windows 10X is meer aan banden gelegd dan het reguliere 10. Toch zullen uiteindelijk veel features uit 10X doorsijpelen naar het ‘gewone’ 10, gokken we. Zo’n container kan bijvoorbeeld ook op gewone systemen best van pas komen. Het zorgt dat software in een gecontroleerde en veilige omgeving draait. Crasht er iets dramatisch in zo’n container, dan heeft dat geen invloed op de rest van het systeem. Ook is – mits goed geïmplementeerd – een ‘uitbraak’ van malware een heel stuk complexer.

Evolutie

Onder de streep betekent de komst van Windows 10X in ieder geval een flinke evolutie van het Windows-ecosysteem. Daarnaast is het interessant om te zien dat Microsoft vol gas lijkt te geven als het om de tablet gaat. Of de dagen van de traditionele laptop daarmee geteld zijn is afwachten. Verder is de prijsstelling van de Surface-producten over het algemeen erg hoog. Een vouwtablet zal zeker niet goedkoop worden. Of het dan ook een interessant product is voor de thuisgebruiker? Als het prijskaartje vergelijkbaar zou zijn met een middenklasse iPad wellicht. Maar we vrezen dat dat verre van het geval zal zijn. Ook is het opvallend dat Microsoft voor de tablet-lijn nog altijd blijft kiezen voor Intel-processoren, terwijl de concurrentie dat niet doet (en feitelijk nooit heeft gedaan). Afwachten dus wat voor gevolgen zowel Windows 10X als de Surface Neo op het computerlandschap gaan hebben!

Voorlopig zitten we nog vast aan Windows 10, en dat zal voor de overgrote meerderheid van Windowsgebruikers ook nog wel een tijdje zo blijven. Voor hen komt een boek als Leer jezelf SNEL… Windows 10, 3e editie van Bob van Duuren prima van pas. Vind – zoals de titel natuurlijk al doet vermoeden – snel je weg in Window 10. Ideaal voor de overstappers vanaf Windows 7 bijvoorbeeld. Vanaf januari is het immers echt over en uit met die antieke versie, en alvast een plan de campagne maken voor de overstap is dan ook geen overbodige luxe. Een beetje inlezen kan daarbij nooit kwaad. Daardoor voel je je rap thuis op je nieuwe (of van een nieuwe Windows voorziene) computer.

Ronald Smit

Ronald Smit kan dankzij een combinatie van een elektronica- en een journalistieke opleiding (afstudeerrichting radio en nieuwe media) technische zaken op een heldere en eenvoudige manier uitleggen. Zijn jarenlange schrijfervaring voor onder meer Computer Idee geeft u al snel de ‘aha-erlebnis’ waar u wellicht al zo lang naar op zoek was. En wordt het dan toch allemaal wat ingewikkeld, dan loodst hij de lezer snel en zeker langs eventuele barrières en valkuilen. De boeken van Ronald vind je hier.