Het verscherpen van een digitale foto is eigenlijk altijd nodig. In een korte serie van blogposts kijken we hoe je verscherpen in Lightroom toepast. Dit is het derde deel in de serie, het eerste deel vind je HIER, het tweede deel HIER.
Nog even de voorgaande posts recapituleren: je hebt eigenlijk drie manieren van verscherpen:
- Capture sharpening, het verscherpen als je de foto net in Lightroom hebt geïmporteerd. Bij Lightroom zijn daar twee voorinstellingen voor: Verscherpen-Gezichten en Verscherpen-Landschappen.
- Creative sharpening, waarbij je – met de foto 1:1 op het scherm – de verscherping aanpast. Misschien hebben bepaalde delen van de foto meer of minder verscherping nodig.
- Output sharpening, de verscherping die je toepast bij het exporteren of printen van een foto in Lightroom. Lightroom heeft daar een aantal standaard instellingen voor en je ziet die verscherping pas nadat je de export hebt gedaan of de print hebt gemaakt.
Deelvenster Details
Bij het deelvenster Details vind je vier verschillende instelmogelijkheden bij het onderdeel Verscherpen:
- Hoeveel (Amount)
- Straal (Radius)
- Details (Detail)
- Masker (Masking)
De twee belangrijkste instellingen zijn Hoeveel en Straal. Hoeveel bepaalt de hoeveelheid verscherping die je toepast, met Straal bepaal je welke details je wilt verscherpen.
TIP! • Alt-toets Als je de Alt-toets ingedrukt houdt als je een van de schuifregelaars bij verscherpen aanpast, zie je de foto in zwart-wit, waarbij je het effect van het verscherpen veel beter kunt zien.
Hoeveel
Wat Hoeveel bij het verscherpen doet is duidelijk: des te verder je de de schuifregelaar bij Hoeveel naar rechts sleept, des te meer verscherping je toepast. De schaal loopt van 0 tot aan 150. Als je boven de 100 komt zie je aan de schuifregelaar dat die rood wordt om je te waarschuwen dat je nu wel erg veel verscherpt. Wat je hier vooral niet moet doen is teveel verscherpen, niet overdrijven, anders krijg je rare witte randjes (Halo’s) bij de overgangen tussen de details. De startinstellingen van de voorinstellingen voor Landschappen en Gezichten zijn een goede indicatie van de hoeveelheid verscherpingen die een dergelijk onderwerp in eerste instantie nodig heeft.
Straal
De straal bepaalt hoe ver van de randen die je wilt verscherpen, de verscherping wordt toegepast. De instellingen gaan van 0,5 pixel(s) tot aan 3,0 pixels. Een kleinere straal verscherpt kleinere details, de instelling zou bijvoorbeeld 0,6 of 0,8 kunnen zijn. Bij portretten kun je de straal groter zetten, bijvoorbeeld naar 1,4, waardoor je bijvoorbeeld de poriën minder verscherpt, maar bijvoorbeeld wel de ogen en de wimpers. Experimenteer ermee en houd vooral de Alt-toets ingedrukt tijdens het slepen met de schuifregelaar, zodat je kunt zien wat je doet.
Details
Samen met de Straal bepaal je met Details de verscherping van fijne en grove details. Bij hogere waarden verscherp je vooral de fijnere details. Bij een lage instelling van Details en een wat hogere instelling van de Straal concentreert de verscherping zich bijvoorbeeld bij een portret meer op de ogen en de wimpers dan op de huid, waarbij de huid dus glad blijft. Bij landschappen met veel fijn detail is bijvoorbeeld 50 een goede vuistregel en voor een portret 15. Experimenteer met deze instellingen en kijk met ingedrukte Alt-toets waar de effecten plaats vinden.
Masker
Met behulp van de schuifregelaar voor Masker kun je een masker creëren dat er voor zorgt dat alleen de onderdelen die je wilt verscherpen, verscherpt worden. Als de schuifregelaar op 0 staat is er geen masker en worden de instellingen van Hoeveel,Straal en Details volledig toepast. Des te hoger je de schuifregelaar zet, des te meer delen van de foto worden afgedekt door het masker en onder dat masker niet worden verscherpt. De randen met hoog contrast worden hierdoor benadrukt. Met de Alt-toets ingedrukt kun je hier heel duidelijk zien waar de verscherping zal plaats vinden. De delen die wit blijven worden verscherpt, de delen die donker worden worden minder of helemaal niet verscherpt.
Wat nu?
Het verscherpen van een foto is een kunst, een kunst die je moet leren. Dat hoeft niet per se met vallen en opstaan. Het belangrijkste is dat je niet teveel verscherpt, dat er geen rare patronen in je foto ontstaan, geen zigzag-lijnen, geen witte randjes. Het fijne van Lightroom is dat niets definitief is en dat je altijd terug kunt naar eerdere instellingen.
Zoals eerder geschreven: de voorinstellingen voor Gezichten en Landschappen zijn een goed begin voor de basisverscherping van je foto. Bij Gezichten zijn de instellingen Hoeveel 35, Straal 1.4, Details 15 en Masker 60. Voor Landschappen zijn de instellingen Hoeveel 40, Straal 0.8, Details 35 en Masker 0. Kijk wat de effecten zijn door de Alt-toets ingedrukt te houden en de schuifregelaar een beetje te verschuiven.
Hans Frederiks is journalist en fotograaf en hoofdredacteur van blog.computercreatief.nl. Hij schrijft over ontwikkelingen op het gebied van computers, van vormgeving op het web en print, en fotografeert al zijn hele leven lang. Zijn specialisaties zijn panorama’s, landschappen en podiumfotografie. Zijn blog vind je HIER, zijn boeken vind je HIER.
