Hoe ziet de pc van de toekomst er uit? Waarschijnlijk een heel stuk meer ‘personal’ dan nu het geval. Met name qua afmetingen. En kleiner betekent beslist niet langzamer of minder capabel. Of Intel het gaat redden met z’n x86-architectuur is twijfelachtig.

De pc zoals de oerversie van IBM was vooral bedoeld als kantoormachine. Gemáákt voor tekstverwerking, spreadsheets en andere meer ‘saaie’ (maar broodnodige) zaken in het bedrijfsleven. Dat die pc uiteindelijk ook bij mensen thuis belandde was eigenlijk meer geluk dan wijsheid. De homecomputermarkt die ‘booming’ was in de jaren tachtig en begin jaren negentig van de vorige eeuw werd namelijk slecht volwassen. MSX bijvoorbeeld, dat wél de standaardisatie realiseerde waarop zo gewacht werd, maar uiteindelijk bleef steken in 8-bits technologie van de jaren ’80 verdween stilletjes van het strijdtoneel.

Ook de ‘grote namen’ als Atari en vooral Commodore gingen op de fles. Commodore had in theorie goud in handen met z’n Amiga. De eerste 16/32-bits multimedia-computer die bij uitstek geschikt was voor thuisgebruik én creatief werk. Terwijl het apparaat ook z’n hand niet omdraaide voor stevig kantoorwerk. Atari had eveneens zo’n ‘goudstaaf’ in handen, in de vorm van de ST. En natuurlijk was er Apple met z’n Macintosh. Al deze drie machines hadden gemeen dat ze op dezelfde processor – een Motorola 68000 – gebaseerd waren. Maar helaas: totaal niet compatibel met elkaar.

Compatibiliteit

Compatibiliteit is ook nu nog het sleutelwoord. Alleen wordt dat anno nu met name door Microsoft en Intel verkeerd gebruikt. Wat namelijk uiteindelijk voor de doorbraak van ‘de pc’ zorgde was compatibiliteit. Software voor het pc-platform draaide op alle merken en typen pc, ook de goedkoopste klonen. Een enkele keer liep het spaak op bijvoorbeeld een ondermaatse videokaart, maar bij de meeste modellen was die te upgraden. Kortom: hoewel die pc zoals gezegd nooit bedoeld was om echt het kantoor te verlaten gebeurde dat wel. Vanwege die compatibiliteit waar iedereen wanhopig op zat te wachten.

Compatibiliteit, maar dan anders

Spoelen we snel door naar het heden, dan speelt compatibiliteit vanzelfsprekend nog altijd een grote rol, eentje van levensbelang. Maar het gaat allang niet meer om hardware-compatibiliteit. Documentcompatibiliteit, liefst via een open en goed gedocumenteerd bestandsformaat: dát is waar het om gaat. Natuurlijk proberen Microsoft en Intel – samen ook wel Wintel genoemd – u te overtuigen dat alleen hun hard-en softwarecombinatie compatibiliteit garandeert. Onzin natuurlijk, dat bewijst bijvoorbeeld macOS. Waar trouwens ook prima het Microsoft-vlaggenschip Office op draait. De nieuwste Mac’s hebben ook al geen Intel-processor meer aan boord, maar een eigen door Apple zelf ontworpen systeem-op-een-chip. Grappig is dat Apple in macOS een emulator gebruikt om oude x86-software moeiteloos en minstens net zo snel als op de oorspronkelijke Intel cpu’s te draaien.

Hardwareplatform speelt ondergeschikte rol

Al dat soort dingen geven overduidelijk aan dat je anno nu met een gerust hart voor een andere hardwarebasis kunt kiezen. En ook het draaien van alternatieve software levert in de regel nauwelijks tot geen problemen op. Het leidt tot een heel ander beeld van de toekomst. Een toekomst waarin compatibiliteit op bestandsniveau een must is. Niks meer en niks minder. Softwarefabrikanten kunnen er voor kiezen om voor verschillende platforms hun product aan te bieden. Of – veel makkelijker – een webversie te realiseren. Microsoft bijvoorbeeld, sleutelt nog altijd hard aan een complete online-suite van Office. Alleen heerst daar nog een old-school gedachte die stelt dat software toch vooral offline hoort te draaien. En dus druppelen features uit de ‘complete’ desktopversie maar langzaam door naar de onlineversie. Te langzaam wellicht, want de concurrentie (denk aan Google Docs) springt in de ontstane gaten.

Schaalbaar

Onder de streep kun je ervan uitgaan dat toekomstige pc’s op relatief lichtgewicht besturingssystemen draaien. Waarop je desgewenst natuurlijk nog altijd zware software kunt installeren. Maar het bling-bling-aspect van het eindeloze gesleutel aan gebruikersinterfaces zal uiteindelijk tot een halt komen. Je hebt of een dock, of een startmenu, of allebei. Klaar. Dat zijn bewezen, bruikbare zaken. Of zo’n OS dan draait op een mainframe in de kelder van een bedrijf of in een apparaat kleiner dan een doosje wybertjes: who cares. Schaalgrootte pas je aan aan de behoefte van de eindgebruiker. De steeds verder dalende pc-verkoop laat zien dat die behoefte – met name qua snelheid – voor het overgrote deel van de reguliere gebruikers allang bereikt is. Voor hen zijn mailen, chatten, browsen, bijhouden van social media enzovoorts de belangrijkste pc-bezigheden. Voor games pak je een online streamdienst of je gaat voor een gespecialiseerde gameconsole.

Klein en energiezuinig

Integratie zal ook een grote rol gaan spelen. Alleen is het daarbij wel van belang dat fabrikanten hun producten qua (veiligheids)updates langdurig gaan ondersteunen. Een smart-tv die na anderhalf jaar geen updates meer krijgt, zul je dan niet meer aantreffen in de winkel. In ieder geval niet in de EU waar steeds meer wetten geproduceerd worden om precies die veel te korte supportperiodes in de ban te doen. De energiehongerige Intel-cpu zal in het overgrote deel ook vervangen worden door de veel efficiëntere, energiezuinige RISC-cpu’s zoals door ARM gebruikt. Juist nu energie steeds duurder wordt (en zal blijven worden) een onvermijdelijke ontwikkeling. Voor thuis, maar nog veel meer in het bedrijfsleven en grote datacenters. Het zijn ook die datacenters waar de eerste écht bruikbare quantumcomputers hun rol zullen gaan spelen. Al ligt dat nog een heel eind in de toekomst.

De voortekenen zijn er allang

Feitelijk ligt de voorhoede van die ‘nieuwe pc’ tegenwoordig in de winkels. Sommige al zeer bruikbaar (denk aan de mac Mini of een iPad met M1-SoC), anderen ook bruikbaar maar nog net niet voor alle scenario’s. Denk aan bijvoorbeeld de Raspberry Pi. De vierde versie benadert het ideaalbeeld van een goedkope alleskunner voor thuis al heel aardig. Geef het nog een versie of drie (misschien zelfs minder) en je ziet de ideale thuis-pc. Goedkoop: veelzijdig, multimediaal en online. Wat meer wil een mens?

Rol van de NAS

Qua opslag kun je kiezen voor lokaal (traditioneel via flash-media via meer gecentraliseerd via een NAS tot cloudopslag). Wat die NAS betreft: ook dat apparaat zou een interessante rol in thuisautomatisering kunnen gaan spelen. Zoals in het boek Werken met een NAS te lezen is, fungeren die apparaten steeds meer als een homeserver (of bedrijfsserver voor gebruikersgroepen). Ook daarop kun je nu al software als bijvoorbeeld een officepakket installeren. Dat vervolgens gewoon in een browser draait. Staat allemaal nog redelijk in de kinderschoenen, maar het kan. De toekomst zal vooral klein van afmetingen en energiezuinig zijn. Meer dan ooit.

Meer lezen over NAS’en en tips en trucs? In de afgelopen jaren hebben we inmiddels een aardige selectie aan artikelen opgebouwd over dit onderwerp.

Werken met een NAS

Een network attached storage, kortweg NAS, is eigenlijk een onmisbaar apparaat geworden. Niet alleen voor zakelijk gebruik, maar zeker ook voor thuis. Op jaarbasis produceert een gezin een forse hoeveelheid data: foto’s, video’s, werkstukken, noem maar op. Een NAS is dé oplossing voor de opslag daarvan. Het is een zelfstandig apparaat en de data is altijd bereikbaar via het netwerk.

Met dit boek leert u zowel de basis als meer geavanceerde mogelijkheden van een NAS kennen. De auteurs focussen zich op het populairste merk: Synology. Deze fabrikant heeft zijn sporen verdiend met betrekking tot de betrouwbaarheid en veiligheid van het besturingssysteem en biedt een uitstekende en gebruiksvriendelijke beheeromgeving.

Ronald Smit

Ronald Smit kan dankzij een combinatie van een elektronica- en een journalistieke opleiding (afstudeerrichting radio en nieuwe media) technische zaken op een heldere en eenvoudige manier uitleggen. Zijn jarenlange schrijfervaring voor onder meer Computer Idee geeft u al snel de ‘aha-erlebnis’ waar u wellicht al zo lang naar op zoek was. En wordt het dan toch allemaal wat ingewikkeld, dan loodst hij de lezer snel en zeker langs eventuele barrières en valkuilen. De boeken van Ronald vind je hier.