9 januari 2006 – afgelopen zaterdag 10 jaar geleden – kon je als fotograaf voor het eerst kennis maken met Lightroom. Adobe stelde toen een bèta-versie van de software beschikbaar die door iedereen te downloaden en uit te testen was. Een aantal beta-versies later dat jaar kwam uiteindelijk op 29 januari 2007 versie 1 van Lightroom op de markt. Maar als je de eerste beta-versie meerekent bestaat Lightroom nu 10 jaar.
John Nack was in die tijd productmanager voor Photoshop bij Adobe. Hij deed december 2015 een tour door Europa om de pers kennis te laten maken met een nieuwe applicatie van Adobe voor fotografen. Op 16 december 2005 had ik namens het tijdschrift Dzone een gesprek met Nack. Ik mocht er pas een half jaar later over schrijven werd me op het hart gedrukt, want dan zou Shadowland – zoals Lightroom toen nog heette – op de markt komen. Shadowland was het antwoord van Adobe op Aperture van Apple.
Aperture
In oktober 2005 was Aperture van Apple op de markt gekomen. Fotografen zaten in die tijd te wachten op een oplossing waarin je je foto’s in een database kon opslaan en ze in dezelfde applicatie kon bewerken. Je had Adobe Bridge en Photoshop, je had iView Media Pro, een database voor je foto’s, maar een geïntegreerde oplossing was er nog niet. Aperture deed dat wel: een database van je foto’s, waarin je je foto’s kon sorteren en voorzien van waarderingen, steekwoorden enzovoort en waarmee je je foto’s kon bewerken. Aperture was de eerste serieuze applicatie die dat combineerde. Het kostte wel een aardig bedrag: $499,-, maar het was voor professionals, dus dan kon je er wel wat voor vragen.
Shadowland
In 1999 was Mark Hamburg bij Adobe al aan het experimenteren met een dergelijke applicatie, maar erg veel interesse was er niet bij de Adobe-directie. Tenslotte was er Photoshop, Adobe Camera Raw en Bridge en dat was toch wel voldoende? Bij Adobe kregen ze de schrik van hun leven toen Apple ineens Aperture aankondigde. Vanaf dat moment werd er serieus hard gewerkt aan het project dat toen nog Shadowland heette. John Nack beschreef Shadowland als een combinatie van iView Media Pro en Adobe Camera Raw.
Het idee toen was dat Lightroom vooral niet de vervanger mocht worden van Photoshop, maar dat het naast Photoshop een plaats zou krijgen in de gereedschapskist van de fotograaf. Voor anderen, fotografen die digitaal aan het werk zouden gaan, zou het best wel eens het enige gereedschap kunnen zijn.
Het grappige toen was dat Lightroom zo’n ‘lichte’ applicatie was. Nack was daar erg trots op: een app van slechts 5,7 megabyte. Dat is inmiddels wel anders: Lightroom weegt nu een dikke anderhalve gigabyte… Nack heeft het tijdens het interview over 10.000 beelden in de database van Lightroom. Waarschijnlijk was dat toen het idee. Nu iedereen alles digitaal vastlegt zijn 10.000 beelden een lachertje. In mijn Lightroom-catalogus zijn dat er inmiddels meer dan 200.000.
Ik stelde de vraag of er retouchemogelijkheden in zouden komen. Je had in Aperture toen al een tool om de hinderlijke stofjes van de sensor uit te stippen. Over een dergelijke tool werd wel gedacht, iets als de spot healing brush in Photoshop, maar het duurde nog wel een paar versies voordat die tool er in verscheen.
Ik denk dat ze bij Adobe vreselijk bang waren dat Lightroom de verkoop van Photoshop nadelig zou beïnvloeden. Maar ze waren banger voor Aperture. December 2005 werd tijdens het interview nog gezegd dat Lightroom een half jaar later op de markt zou komen, maar tijdens de promotietoer van John Nack werd er blijkbaar besloten dat Lightroom al in januari 2006 als gratis te proberen bèta-versie beschikbaar moest komen. Dat werd dus 9 januari 2006.
De rest is geschiedenis. Aperture bestaat niet meer. Lightroom werd enorm succesvol, zowel op de Mac als onder Windows. Nu krijg je, als je het fotografielidmaatschap van Creative Cloud neemt, Photoshop bij Lightroom of omgekeerd natuurlijk.
Lees wat meer over het 10-jarig bestaan van Lightroom op het huidige blog van John Nack. De geschiedenis van de verschillende versies Lightroom is HIER beschreven. Op dit blog plaatsten we eerder een interview met Phil Clevenger, de interface-ontwerper van Lightroom.
Alles weten over Lightroom CC/6? Lees dan het vernieuwde boek Bewuster en beter werken met Adobe Photoshop Lightroom voor versie 6 en CC van Pieter Dhaeze en Hans Frederiks. Dit is hét Nederlandse complete handboek over de laatste versie van Lightroom. En als er vernieuwingen zijn, nieuwe mogelijkheden of bijvoorbeeld iets als de nieuwe manier van foto’s importeren dan kun je over die vernieuwingen op dit blog alles lezen.
Hans Frederiks is journalist en fotograaf en hoofdredacteur van blog.computercreatief.nl. Hij schrijft over ontwikkelingen op het gebied van computers, van vormgeving op het web en print, en fotografeert al zijn hele leven lang. Zijn specialisaties zijn panorama’s, landschappen en podiumfotografie. Zijn blog vind je HIER, zijn boeken vind je HIER.
