We schrijven 1995. Microsoft viert grote triomfen met het zojuist gelanceerde Windows 95 dat samen met de succesvolle opvolgers als Windows XP en Windows 7 decennialang de bureaucomputer zal domineren. De opmars van het mobiele platform is de afgelopen jaren weliswaar onstuitbaar geweest, maar desktopcomputers zijn zakelijk en creatief gezien nog steeds een factor van belang. Ze vormen een niet te verwaarlozen marktaandeel. Volgens een recent rapport zat de verkoop van desktops, die nog steeds grotendeels voorzien zijn van het Windows-besturingssysteem, in 2018 voor het eerst sinds jaren weer in de lift (1). Toch pakten in 1995 donkere wolken zich samen aan de horizon. Microsoft dreigde namelijk de internetboot te missen.

Gesloten netwerken

Met de kennis van nu lijkt het een eenvoudig gegeven, maar in 1995 was het nog geen uitgemaakte zaak dat het open internet het ging maken. Er waren tal van consumentennetwerken actief, waarvan CompuServe en AOL de bekendste waren. Op deze netwerken konden gebruikers alleen gebruik maken van diensten die op dat platform werden aangeboden en communiceren met andere aanwezigen binnen hetzelfde netwerk. Een mailtje sturen van een CompuServe-gebruiker naar een AOL-abonnee zat er dus niet in. Microsoft, liefhebber van gesloten platformen, zag wel brood in dit model. Het ontwikkelde een eigen variant, het Microsoft Network of kortweg MSN. Dit zou de concurrentie wel wegvagen was het idee.

Open internet

Nu gebeurde dit inderdaad, maar niet op de manier zoals Microsoft had voorzien. De gesloten consumentennetwerken werden inderdaad opengebroken (en later opgedoekt), echter door het vrije internet in plaats van door Microsofts MSN. Microsoft moest dus als de wiedeweerga zorgen dat Windows ook toegang kon bieden tot internet. Dat gebeurde via de snel in elkaar geflanste en met een update van Windows 95 meegeleverde browser Internet Explorer 3.0. Door het enorme marktaandeel en oneindige budgetten van Microsoft was het vervolgens een kwestie van tijd voordat Internet Explorer 4 tot en met 6 het grootste deel van het internetverkeer voor hun rekening namen. Op het hoogtepunt had de gecombineerde versies van Internet Explorer een marktaandeel van meer dan 90%. Concurrenten van Internet Explorer zoals Mosaic, Netscape en later Firefox werden op de vertrouwde manier uit de markt gedrukt.

Google Chrome

De ontwikkeling van Google Chrome sinds 2008 werd dan ook verwelkomd door de internetgemeenschap. Eindelijk was er een solide alternatief waar een kapitaalkrachtig bedrijf achter stond. Dat Google Chrome grotendeels was gebaseerd op open source-software vergrootte de sympathie alleen maar.

Het ongedachte gebeurde. Het eens onaantastbaar gewaande Internet Explorer zag zijn marktaandeel langzaam slinken tot minder dan 15%. De in Windows 10 geïntroduceerde opvolger Edge (toch ook al weer vier jaar oud) kan met een aandeel van amper 5% zelfs een regelrechte mislukking worden genoemd (2). Chrome heerst op de desktop, om van de mobiele markt – waar Android ruim 80% van het volume in handen heeft – nog maar te zwijgen.

Edge? Trekken aan een dood paard…

Zelfs Microsoft heeft nu ingezien dat het verder ontwikkelen van Edge is als het trekken aan een dood paard. Een kansloze zaak. Microsoft heeft – tot verrassing van velen – in december 2018 aangekondigd dat het de ontwikkeling van de eigen engine (het deel van de browsers dat de website op het scherm toont) wordt stopgezet en dat de Chrome-motor ook zal worden ingebouwd in Edge (3). Een ronkend persbericht kondigt aan dat Microsoft immers steeds meer investeert in Open Source Software (OSS) en dat het gebruik van de Chromium-engine voor Microsoft Edge hiervan een logisch gevolg is.

Monopolies

Dat lijkt dus goed nieuws, maar in feite is in minder dan vijf jaar gewoon het ene monopoly ingeruild voor het andere. En als de geschiedenis iets leert, is het dat monopolies nooit goed zijn voor de vooruitgang en diversiteit op een bepaald gebied. In plaats van een breed en open internet, zien we nu dat bedrijven hun websites optimaliseren voor Google Chrome (4). Andere gebruikers staan in de kou. Doet u dit ergens aan denken? Inderdaad, de donkere dagen van de browseroorlog rond de eeuwwisseling: “This page is best viewed in Netscape Navigator | Internet Explorer”. Terwijl iedereen het er destijds over eens was dat we toch zeker nooit meer terug zouden keren naar deze dagen.

Open standaarden

Met het dumpen van Edge als onafhankelijk technisch product heeft Microsoft de aanhangers van open standaarden en vrije keuze in feite een mes in de rug gestoken. Er gaat opnieuw een stukje diversiteit van internet – waar iedereen een groot voorstander van zegt te zijn – verloren. Het enige serieuze alternatief dat nu nog rest is Mozilla Firefox. Maar hoe serieus mag deze browser, die ook slechts een kleine 8% van de internetters aan zich weet te binden, nog worden genomen?

Vooral webdesigners en webdevelopers zullen de Edge/Chrome-berichten met gemengde gevoelens hebben ontvangen. Enerzijds zijn zij altijd degenen geweest die hebben gevochten voor de open standaarden HTML, CSS en JavaScript. Maar anderzijds is het ook wel erg makkelijk als ze met hun producten maar één dominant platform hoeven te ondersteunen. Dat scheelt immers tijd en geld. Het is een mentale spagaat.

Web Development Library

Hoe dan ook, de boeken uit de Web Development Library van Van Duuren Media zijn onafhankelijk geschreven. U leert programmeren volgens de open webstandaarden HTML, CSS en JavaScript. Zodoende leert u websites maken die er in elke browser goed uitzien en goed werken, ongeacht de code die onder de motorkap zit.

Referenties:
1 – https://www.theverge.com/2018/7/13/17567760/pc-sales-growth-idc-gartner-july-2018
2- http://gs.statcounter.com/browser-market-share/desktop/netherlands
3- https://blogs.windows.com/windowsexperience/2018/12/06/microsoft-edge-making-the-web-better-through-more-open-source-collaboration/
4- https://thenextweb.com/dd/2017/11/28/please-build-websites-web-not-just-google-chrome/
5- http://webdevelopmentlibrary.nl/

Credits foto: CC0, Public domain – Free for commercial use, link referral required: https://www.maxpixel.net/Browser-Computer-Www-Google-Chrome-Web-773216

Peter Kassenaar

Peter Kassenaar is auteur van vele boeken over algemeen pc-gebruik, programmeertalen en internettechnieken. Hij is gespecialiseerd in frond-endtools, -frameworks en -toepassingen. Via zijn eigen bedrijf verzorgt hij trainingen op deze gebieden voor bedrijven en organisaties. De boeken van Peter vind je hier.