30 Jaar geleden begon Photoshop met slechts een handjevol gereedschappen en functies. De Toverstaf voor selecties en de Kloonstempel voor retouche waren toen verrassende noviteiten ! Nu zijn er maar liefst 4 à 5 retouche-tools en ze hebben allemaal hun eigen specifieke werking, doel en nut. We gaan ze nader bekijken, aan de hand van een hoofdstuk en oefening uit de Nederlandstalige Classroom in a Book-uitgave over Photoshop: Retouche in Adobe Photoshop!

Het Snelle Retoucheerpenseel

Iedereen die ook maar een beetje met Photoshop wil werken of spelen, moet weten hoe de makkelijkste retouche-tool werkt: je ziet ergens een vlekje of lelijk plekje, je grijpt het Snel Retoucheerpenseel, klikt of veegt over de plek, en de oneffenheid verdwijnt als sneeuw voor de zon. Nog nooit gedaan ? Of wil je meer tips ? Lees dan verder.

Bijvoorbeeld, je wilt in deze oude foto de vouw en wat haartjes en stofjes weghalen. Gewoon erover heen strijken – klaar ! Wat vlekken op het trottoir, krassen in de natuursteen, een peukje wegpoetsen ? Geen probleem. Één klik erop, en het verdwijnt als sneeuw voor de zon.

Net zoals bij alle retouche-tools gaat het ook bij deze “snelle” variant niet zozeer om wat er weg moet, maar wat ervoor in de plaats komt. Photoshop let bij dit gereedschap op de buitenrand van het gebied wat je met het gereedschap bestrijkt en zoekt dan vergelijkbare partijen elders in de foto, om het gat te vullen en de randen op elkaar aan te gaan aansluiten.

Dus, belangrijke tip: laat het penseel en het totale gebied wat je ermee bestrijkt dus met opzet een paar pixels gróter zijn dan exact de omtrek van wat je weg wilt hebben. Dankzij die ietsje bredere rand is het voor Photoshop duidelijker welke direct eronder liggende patronen of structuren elders in de foto moeten worden gezocht.

Zo heb ik alle stofjes, haartjes, vlekjes en andere kleine doch aandacht-afleidende oneffenheden weggewerkt. Dat kost wat tijd (nou ja, één minuut) maar de foto krijgt daardoor een veel rustiger beeld.

De Kloonstempel

Hoe handig en makkelijk deze handelwijze ook blijkt, alléén dit Snel Retoucheerpenseel is niet zaligmakend. Probeer maar eens of je de persoon rechts ‘snel even’ kan wegpoetsen.

Voor een groot deel zal het redelijk lukken (vergeet zijn schaduw niet), maar voor een ander deel gaat het ook gruwelijk mis. En dat kan je Photoshop niet kwalijk nemen. Hoe moet software nou weten waar de kademuur zou doorlopen ? Hoe de luifels onderaan de panden er uitzien, en tot hoever de ramen in de gevel zich herhalen ? Dat moeten onze mensen-ogen en -hersenen beoordelen.

En daarom blijft het oude vertrouwde Kloonstempel-gereedschap ook nog steeds van de partij. Dan kijk je zelf waar je een stuk beeld vandaan kan halen om er een ongewenst of raar plekje mee te camoufleren of naar de hand te zetten.

Hoe werkt die stempel ?
Je volgt steeds twéé stappen: allereerst klik je met de alt/optie-toets ingedrukt op de plek die je wilt gebruiken als bron. Daarna klik en/of strijk je (zonder toets) over de plek of het gebied wat je ermee wilt bedekken.

In het voorbeeld zie je hoe ik de kade heb hersteld, of beter gezegd: heb verzonnen…

Als ijkpunt (stap 1) gebruik ik vaak een duidelijke rand of hoek van een beeldelement, want dat kan ik makkelijk relateren aan de plek waar ik wil beginnen met het retoucheren (stap 2).

Die tweede stap kan je gedurende een bepaalde afstand volhouden, maar let op: als je de stempel al poetsend beweegt, dan verplaatst de bron zich óók (zie het kleine kruisje links). Houd dus in de gaten dat je de bron niet te dichtbij maar ook niet te ver beweegt. Herhaal dan gerust het ‘ijken’ (stap 1) voor het opnieuw instellen van de bron.

Let er ook weer op dat de Kloonstempel m.b.v. de Gereedschap-opties groter en kleiner, of met een harde of zachte rand kan worden ingesteld.

Beoordeel de geloofwaardigheid van je retouche-werk niet alleen door super-kritisch tot op de pixel ingezoomd te blijven priegelen, maar ook door af en toe een stapje uit te zoomen, fris ernaar te kijken, en je te realiseren: “dit valt niet meer op, tenzij je wéét dat daar een stukje beeld nep is”.

Nog meer retoucheer…

Het Snelle Retoucheerpenseel en de Kloonstempel zijn de twee belangrijkste gereedschappen. voor retouche in Adobe Photoshop Maar nu nog even kort wat over de andere retoucheer-gereedschappen:

De gewone Retoucheerpenseel gedraagt zich als een combinatie van het Snelle Retoucheerpenseel en de Kloonstempel. Enerzijds geef je net zoals bij de stempel met de alt/optie-toets eerst een ijkpunt (stap 1) maar al poetsend (stap 2) zie je dat het gebied wat je wilt camoufleren wèl de structuur van het beeld bij het ijkpunt overneemt, maar de kleur/tinten behoudt van de omgeving waar je het heen brengt.

In het voorbeeld wil ik wat richels en randen van de stenen links naar de vrijwel egaal geworden stenen rechts overbrengen. De stenen bij het ijkpunt (stap 1, links) hebben een wat rodere sfeer, maar als ik ga poetsen (stap 2, rechts) dan verschijnen de richels en randen in de bruinere sfeer van de nieuwe omgeving.

Het Reparatie-gereedschap is niet veel meer dan een andere methode voor het gewone Retoucheerpenseel. In plaats van met de tool klikkend te ijken (stap 1) en bewegend een gebied te bestrijken (stap 2), selecteer je met de Reparatie tool de omtrek van het gebied of gebruik je een bestaande selectie, om deze vervolgens ergens heen te schuiven.

Alleen moet je even oppassen met de keuze: beweeg je de selectie van de ene naar de andere plek om daarmee de bron òf het doel aan te geven ? Een verwarrende maar bij nader inzien soms handige optie. Probeer het maar uit, dan merk je het verschil snel genoeg.

Klinkt allemaal ingewikkeld, maar een goed voorbeeld daarvan vind je in dit artikel: Snel een blauw oog wegwerken.

En het gereedschap Verplaatsen met Behoud van Inhoud (da’s een hele mond vol) doet een hoogstandje van snelle slimmigheden: je maakt eerst een selectie van een object wat je wilt verplaatsen (denk eraan: maak de selectie met opzet niet precies passend maar juist iets grover en ruimer); versleep met het gereedschap de selectie, en zie hoe bij de bron het gat keurig wordt gevuld, en hoe bij het doel het object mooi in de nieuwe omgeving wordt gemonteerd.

Het gereedschap Rode Ogen Verwijderen spreekt voor zich.

Als je je afvraagt wat de Patroonstempel in het rijtje van de Kloonstempel doet, dan wees gerust: deze heeft geen retoucheer-achtige functie, maar is gewoon een kwast voor vooraf ingestelde patronen.

Tenslotte maak ik een nette uitsnede en fris de kleur een beetje op.

Tot zover wat meer uitleg en begeleiding over de samenhang tussen deze belangrijkste retoucheer-gereedschappen.

Doe er je voordeel mee !

Dit voorbeeld Retouche in Adobe Photoshop en nog veel meer uitleg en oefeningen vind je terug in de Nederlandstalige uitgave van Adobe’s eigen Classroom in a Book over Photoshop CC.

PS: degene die weet op welke brug deze foto genomen is, mag dit in de reacties melden…