Antoni Dol is afgestudeerd als illustrator op de Rietveld-academie, studeerde reclame op de Kunstacademie van Rotterdam en was drie jaar freelance illustrator. Vanaf 1995 groeide hij als webdesigner en interactieontwerper mee met het internet en was van 1996 tot 2016 designer bij internetbureau Macaw. Hij schreef boeken over XAML, over Silverlight en Interactieontwerp. Antoni legt zich sinds 2017 toe op schrijven van fictie en nieuwe studieboeken. Zijn boek Prototyping met onlinetools is het boek van de maand maart op ComputerCreatief. We spraken met hem over dat boek, zijn sciencefictionschrijfcarrière en wat er toch van Silverlight geworden is…

Antoni Dol: ‘Silverlight bestaat nog wel, maar het heeft geen toekomst meer. Ik volgde met verbazing de week waarin Silverlight de nek werd omgedraaid. We leggen het accent op een wat andere plek, zoiets werd er bij Microsoft gezegd. Een eufemistische manier van zeggen dat ze totaal iets anders zijn gaan doen. Het was eigenlijk meteen duidelijk dat ze alle browserplugins achterwege lieten en helemaal voor HTML gingen. Het was een logische stap, maar wel de doodsteek voor Silverlight. Er is vijf jaar lang enorm veel geld gestoken in Silverlight met enorm grote teams van ontwikkelaars. Het was prachtige software. Microsoft heeft me regelmatig teleurgesteld, maar ik zit nog steeds op dat platform.’

Wat is de doelgroep van je nieuwste boek Prototyping met onlinetools?
AD: ‘Het boek is onderdeel van de App Development Library van Van Duuren Informatica en de doelgroep is mensen die apps creëren. Je moet geen app maken zonder eerst goed uit te proberen wat het beste ontwerp voor die app is. Dat doe je met prototypes en door die prototypes te testen op gebruikers. Daarvoor zijn vanuit de online-wereld tools gemaakt, waarmee je schermafbeeldingen aan elkaar kunt linken. Het resultaat kun je dan op een telefoon zetten zodat het lijkt of je app al af is, terwijl het alleen nog een ontwerp is. Die tools bleken heel goed te werken en je kunt er hele mooie, realistische prototypes mee maken. Als ontwerper vind ik dat geweldig. Die onlinetools zijn inmiddels een heel marktsegment geworden; er zijn tientallen van dat soort tools. Uiteindelijk is een prototype een tussenfase voor het ontwerpen van een app. Het maken van een prototype is wel een belangrijke fase in het hele proces van het maken van een app.’

Als er onlinetools zijn, zijn er dan ook offlinetools?
AD: ‘In het boek heb ik de vijf beste onlinetools met elkaar vergeleken en ook vergeleken met offline tools. Die offline-tools doen als softwarepakket iets vergelijkbaars. De functionaliteit van die online- en offlinetools wordt steeds uitgebreider. Er zijn nu hele complete pakketten waarmee je hele mooie functionele prototypes mee kunt maken. Het zijn niet alleen meer een stel schermpjes die aan elkaar gelinkt zijn, maar ze hebben ook interactie op het scherm, kunnen boodschappen laten zien en animaties met natuurlijke bewegingen. Het gaat steeds verder. In de blogpost die ik voor jullie schreef heb ik de laatste ontwikkelingen opgenomen. Er zijn nu zelfs al prototypingtools die voor virtual reality prototypes kunnen maken.’

In je eentje of met een team?

Hoe doe je dat als je in je eentje een app ontwikkelt? Je schrijft in je boek dat je voor een app-interface niet op je intuïtie af kunt gaan.
AD: ‘Het boek richt zich op teams, niet op die eenzame ontwikkelaar op zijn zolderkamer. Teams van vijf mensen die met elkaar een app maken. Ik benader het in een boek ook vanuit een team.’

Je schrijft dat testen van een app met behulp van een prototype essentieel is in de ontwerpfase van een app…
AD: ‘Je eerste idee is niet altijd je beste idee. Je kunt dingen ontwerpen met problemen waar je zelf blind voor bent. Als je het door iemand anders laat bekijken, word je geconfronteerd met de problemen die je eerste ontwerp heeft. Het is een wake up call, die je wakker schudt voor de problemen die de app in eerste instantie heeft. Het geeft je de kans om op tijd je product te verbeteren. Meestal gaat zoiets in een aantal fases, waarbij je steeds betere versies van de app maakt. De tools die je nu tot je beschikking hebt maken dat alleen maar makkelijk. Vroeger moesten we ook prototypes maken en dat deed je dan met Powerpoint en Photoshop. De tools die je nu hebt zijn er in gespecialiseerd en maken het je echt heel makkelijk.’

Hoe kom je aan mensen om je app te testen?
AD: ‘Het gaat erom om goede testgebruikers te vinden. Daar bestaan onder andere bureaus voor. Toch heb je die vaak niet nodig. Als je in een groot bedrijf zit is dat redelijk makkelijk en zoek je mensen die niet met de app bezig zijn. Je kunt ook je opdrachtgever vragen of die mensen heeft die het prototype kunnen testen. Een team dat ergens in een studiootje een app aan het maken is, heeft meer problemen om testers te vinden. Zo’n team weet zelf al teveel van de app, die zien de valkuilen niet meer. Je kunt het bij je familie en vrienden laten testen. Dat gaat met een prototype heel erg makkelijk. Maar dan nog weet je niet precies of het wel de juiste doelgroep is om je prototype te testen. Er zijn dus bedrijven die dat voor je kunnen doen. Het kost natuurlijk wel geld.’

Adobe komt nu pas met XD, een tool voor het maken van prototypes. Is Adobe in eerste instantie een beetje achtergebleven?
AD: ‘Ik denk dat ze zich laat hebben gerealiseerd dat het echt een belangrijk marktsegment is worden. Adobe realiseerde zich een paar jaar geleden dat ze daar ook tools voor moeten aanbieden. Offline is er inmiddels stevige concurrentie voor Adobe. Er zijn een paar hele serieuze softwarepakketten waar je hele mooie dingen mee kunt maken. Die beschrijf ik ook in het boek. We zijn aan het kijken of er een boek over Adobe XD moet gaan komen.’

Sciencefiction

Naast je boeken voor Van Duuren Informatica schrijf je sinds een jaar ook sciencefictionverhalen en -romans…
AD: ‘Ik heb altijd veel geschreven en toen ik bij Macaw wegging realiseerde ik me dat ik daar erg graag mee verder wilde. En ik heb altijd erg veel van sciencefiction gehouden. Het is mijn intentie om fulltime schrijver te zijn. Als je dat niet doet dan heb je ander werk en daarnaast schrijf je er een beetje bij. En een beetje erbij schrijven, dat wordt nooit wat. Je moet regelmatig schrijven. Elke dag moet je achter je computer zitten en woorden aan elkaar rijgen. Het is een eerste versie schrijven en die herschrijven. Dan gaat die versie naar proeflezers en ga je weer corrigeren. Enzovoort. Veel meer werk dan je denkt. En ik heb het afgelopen jaar dat proces geleerd.’

Waar kunnen we je verhalen lezen?
AD: ‘Op mijn blog staan een paar verhalen. En ik doe mee met wedstrijden. Eind April hoor ik daar meer over. Ik heb nu vier wat langere verhalen. Een ervan werk ik uit tot een roman, van 20.000 woorden naar 75.000 woorden. Moeilijk, maar wel leuk om te doen. Volg het maar op mijn blog.’

Hans Frederiks

Hans Frederiks is journalist en fotograaf en hoofdredacteur van blog.computercreatief.nl. Hij schrijft over ontwikkelingen op het gebied van computers, van vormgeving op het web en print, en fotografeert al zijn hele leven lang. Zijn specialisaties zijn panorama’s, landschappen en podiumfotografie. Zijn blog vind je HIER, zijn boeken vind je HIER.