Steeds meer Nedelanders verlaten Facebook omdat ze weinig vertrouwen meer in de dienst hebben. Met name fake nieuws en onbetrouwbaar nieuws worden als redenen genoemd.

Om te stellen dat Facebook aan een vrije val begonnen is qua populariteit is waarschijnlijk (nog) wat te vroeg. Dat het medium een sterk dalende populariteit kent is echter wel duidelijk. Na diverse akkefietjes waarbij Facebook het niet bepaald nauw genomen heeft met privacy en gegevens van gebruikers is een echt vertrouwensherstel niet meer opgetreden. Voor het eerst sinds 2010 ziet marktonderzoeker Newcom een ‘duidelijk verband tussen vertrouwen en het (afnemend) gebruik van Facebook. Dit kunt u nalezen in de VertrouwensMonitor 2018.

Wantrouwen

Facebook scoort slecht in een rijtje met aan respondenten aangeboden lijstje social media als het om vertrouwen gaat met een score van slechts 4,7. Nepnieuws en wantrouwen voeren dan ook de boventoon qua redenen waarom mensen het platform verlaten. Vorig jaar was ook al een daling zichtbaar, maar die had vooral met het ‘sociale nut’ (of beter het ontbreken daarvan) te maken. Sowieso was er al een behoorlijk verloop gaande bij Facebook. Daar waar het in den beginne vaak jongeren waren die het platform bevolkten zijn dat tegenwoordig vaak gebruikers van middelbare leeftijd en ouder. Bovendien zie je dat die zich vaker in (semi) gesloten interessegroepen verzamelen. Tel daarbij op de enorme imagoschade die het bedrijf de afgelopen tijd heeft geleden dankzij ronduit onbeschaafd gedrag betreffende ondermeer het verhandelen van gebruikersgegevens en manipuleren van tijdlijnen en je snapt dat de dienst redelijk op z’n retour lijkt.

Eigen ik

Wat er feitelijk voor in de plek komt is nog meer hap-snap dan Facebook al was. De Instagrammers van nu delen vooral foto’s om te laten zien hoe geweldig hun leven wel niet is. Je ziet hier feitelijk een dus nog gekleurder stukje van de samenleving, waar fake nieuws eveneens een onderdeel is. Anderzijds: in deze omgevingen zijn mensen niet tot nauwelijks geïnteresseerd wat er in het nieuws gaande is, het is vooral het eigen ik; de ‘one minute of fame’ die telt.

Hoop voor reguliere nieuwsbronnen

Opvallend is dat hoop gloort voor ‘reguliere’ nieuwsvertrekkers. Uit de VertrouwensMonitor 2018 blijkt dat traditionele nieuwsbronnen het meest vetrouwd worden. Denk dan aan (regionale) kranten, radio en tv. Zou het social media ‘t zelfde gaan gaan als bijvoorbeeld het aloude ‘bakkie’ uit de jaren zeventig van de vorige eeuw, de pronkpatsers uit de jaren tachtig of interactieve talk radio uit de jaren negentig? Want aan de indruk dat er meer aan de hand is dan alleen een vertrouwensbreuk kunnen we ons ook niet onttrekken. Is het wellicht ook zo dat we met z’n alleen een beetje moe zijn van minimalistische groeperinkjes die zich via social media opwaarderen tot ‘de mening van de massa’ en proberen diezelfde massa middels manipulatie en fake nieuws naar hun hand te zetten? En wat te denken van al die virtuele vrienden die je eigenlijk nog nooit in real life hebt gezien; in hoeverre zijn die eigenlijk te vertrouwen? Kortom: je krijgt een beetje het imago van een loser als je nú nog op Facebook rondhangt, zo lijkt het.

Veilig online betekent ook veilig omgaan met je privacy. Facebook staat niet echt bekend om zijn wonderschone privacy-regels, maar je kunt zelf wel een en ander beter instellen. Hoe je met je privacy omgaat bij Google, Microsoft of Facebook kun je lezen in Veilig online van Hans Frederiks en Ronald Smit. Bestel het boek hier HIER bij de uitgever. Natuurlijk is het boek ook verkrijgbaar bij je favoriete online en ‘offline’ boekhandel.

Ronald Smit

Ronald Smit kan dankzij een combinatie van een elektronica- en een journalistieke opleiding (afstudeerrichting radio en nieuwe media) technische zaken op een heldere en eenvoudige manier uitleggen. Zijn jarenlange schrijfervaring voor onder meer Computer Idee geeft u al snel de ‘aha-erlebnis’ waar u wellicht al zo lang naar op zoek was. En wordt het dan toch allemaal wat ingewikkeld, dan loodst hij de lezer snel en zeker langs eventuele barrières en valkuilen. De boeken van Ronald vind je hier.