Gisteren besprak Ronald Smit het boek Photoshop Tools voor fotografen van Glyn Dewis. Photoshop is nog steeds dé applicatie voor het bewerken en monteren van je foto’s. Met Photoshop is zoveel mogelijk dat je altijd weer veel kunt leren van technieken van anderen. In dit geval is dat Glyn Dewis, fotograaf, leraar en auteur van boeken. Hij heeft naast die boeken ook een goede site en blog met tips & trucs, waar je je kunt abonneren op zijn nieuwsbrief. Je kunt er ook zijn werk bekijken. Komende weken geven we wat voorbeelden uit zijn boek, zodat je je een goed beeld kunt vormen van de informatie die het boek je biedt. We beginnen met het eerste deel uit het hoofdstuk ‘Overvloeimodi in Photoshop’. (H.F.)

Overvloeimodi in Photoshop

Als iets in Photoshop als magisch kan worden beschouwd, dan zijn het wel overvloeimodi. Ze bieden bijzonder veel mogelijkheden en zijn zonder twijfel de snelste manier om speciale effecten te maken. De beste resultaten krijg je vaak door met overvloeimodi te experimenteren. Ik raad je dan ook aan ze te benaderen met de instelling ‘wat zou er gebeuren als ik dit probeer…?’

Je hoeft je niet druk te maken over de technische kant van overvloeimodi, tenzij je een wetenschappelijke insteek hebt, zoals mijn vriend en digitale kunstenaar Olaf Giermann uit Duitsland, die de innerlijke werking ervan doorgrondt. Het is verstandiger een gedegen kennis te ontwikkelen over de mogelijkheden van overvloeimodi. Gelukkig zijn ze zo geordend dat je dit heel makkelijk kunt verwezenlijken.

OPMERKING • Voor de duidelijkheid beschrijf ik overvloeimodi in twee delen: de basislaag (de onderste laag) en de menglaag (de laag waarop de overvloeimodus wordt toegepast).

27 overvloeimodi

Er zijn 27 overvloeimodi die zich allemaal verschillend gedragen, maar die toch in zes groepen zijn opgedeeld (zie illustratie). Misschien klinken sommige van de volgende beschrijvingen wat vaag, maar de voorbeelden verderop in dit hoofdstuk maken alles duidelijk. Je zult zien dat je in de toekomst maar enkele overvloeimodi gaat gebruiken, ook als je eenmaal veel ervaring met Photoshop hebt opgedaan. Er is bijna niemand die ze alle 27 gebruikt; iedereen heeft zijn favorieten.

Je hebt de beschikking over de volgende zes groepen overvloeimodi:

• NORMAAL Zoals de naam al aangeeft, gebeurt er niets met de foto als je Normaal selecteert. Verspreiden staat dus een beetje op zichzelf, al kun je er enkele coole effecten mee bereiken die verderop aan bod komen.
• DONKERDER Deze overvloeimodi maken een foto op verschillende manieren donkerder. Het is vooral nuttig om te weten dat witte delen op de menglaag met de overvloeimodus Donkerder onzichtbaar worden.
• LICHTER Deze overvloeimodi maken een foto op verschillende manieren lichter. Dit is het tegenovergestelde van de overvloeimodus Donkerder: zwarte delen op de menglaag worden in dit geval onzichtbaar.
• CONTRAST Deze overvloeimodi voegen op verschillende manieren contrast aan de foto toe. Delen die 50% grijs zijn worden onzichtbaar als ze op de menglaag worden gebruikt.
• VERGELIJKING Deze overvloeimodi vergelijken de menglaag en basislaag met elkaar en schakelen delen uit of draaien ze om, waarbij kleuren verdwijnen of worden omgekeerd, afhankelijk van de inhoud van de basislaag. Je begrijp beter wat ik bedoel aan de hand van een voorbeeld verderop.
• KLEUR Deze overvloeimodi zijn op verschillende manieren van invloed op de kleur op de menglaag.

Overvloeimodi vind je op verschillende plaatsen in Photoshop, al zul je ze het meeste gebruiken in het deelvenster Lagen (zie illustratie hieronder). Staat er alleen een laag Achtergrond in de laagstapel, dan is de mogelijkheid om de overvloeimodus te wijzigen uitgeschakeld, want je hebt hiervoor minimaal twee lagen nodig (een basislaag en een menglaag). Ontgrendel je de achtergrondlaag door op het hangslot te klikken, dan worden de overvloeimodi toegankelijk, al heb je er niets aan bij één laag in de laagstapel. Bij meerdere lagen zijn de overvloeimodi beschikbaar; klik op Normaal om de vervolgkeuzelijst met beschikbare overvloeimodi te openen.

Het boek Photoshop tools voor fotografen is te bestellen bij de uitgever, maar natuurlijk ook bij je favoriete online- en offlline-boekwinkels…

Hans Frederiks

Hans Frederiks is journalist en fotograaf en hoofdredacteur van blog.computercreatief.nl. Hij schrijft over ontwikkelingen op het gebied van computers, van vormgeving op het web en print, en fotografeert al zijn hele leven lang. Zijn specialisaties zijn panorama’s, landschappen en podiumfotografie. Zijn blog vind je HIER, zijn boeken vind je HIER.