En weer is een grote ransomware-actie gaande. Grote en bekende bedrijven liggen plat door een gegijzelde computer. Opletten is het devies!
Ransomware is een virus dat zodra het eenmaal actief wordt, al je bestanden op de harde schijf van je computer begint te versleutelen. Slechts tegen betaling van veelal een fors bedrag krijg je van de achter de ransomware zittende criminele bende een sleutel om jouw bestanden weer terug te halen. Als het een beetje meezit. Want wellicht betaal je in paniek en hoor je nooit meer wat van de laaie lichters. Voorkomen is dus zoals altijd beter dan genezen. Met een beetje planning is ransomware best buiten de deur te houden.
Updaten
Allereerst de meest voor de hand liggende opties op een – kort – rijtje. Hoewel updaten van Windows voor de meeste gebruikers niet de meest favoriete bezigheid is, is het een zeer noodzakelijk kwaad. Updates dichten de meest bekende veiligheidslekken ruim op tijd. Je loopt inderdaad het risico dat er bij een update iets mis gaat, of dat er een nieuw probleem wordt geïntroduceerd. Maar dat weegt niet op tegen het kwijtraken van al je belangrijke documenten. Inclusief unieke en onmisbare foto’s. En nu we het toch over die laatste categorie (foto’s dus) hebben: wellicht is het geen verkeerd idee om je meest dierbare kiekjes toch ook af te laten drukken bij een fotocentrale en deze in een traditioneel album te plakken. Of gewoon in een schoenendoos te stoppen. Gewoon voor het geval dát.
Gezond verstand
Gebruik je gezond verstand. Er is geen bank in Nederland die je een mailtje gaat sturen betreffende het vervangen van een bankpas of creditcard. Banken communiceren sowieso nauwelijks via e-mail. Negeren dus, al die bankmailtjes. Gebruik bij voorkeur een spamfilter. Bijvoorbeeld het exemplaar dat standaard in je mailsoftware is ingebakken, of in je virusscanner. Nog praktischer is het spamfilter van je mail- of internetprovider te gebruiken. Niet vergeten om zo af en toe eens de spambox via de webmailinterface te checken. Voor het geval een wel legitieme mail per ongeluk als spam is gemarkeerd.
Vooral niet klikken
Weersta de verleiding om op links in mails met wel heel mooie beloften te klikken. Veelal is het nep en word je naar een virusrijke site geleid. En open nooit en te nimmer een bijlage in een mail van een u onbekende afzender. Gewoon nooit. Zorg dat je een up-to-date virusscanner draait. Verder zijn er wat simpele trucjes om te achterhalen waar een mail écht vandaan komt. Als je mailsoftware de mogelijkheid biedt, zorg dan dat het volledige mailadres in de mailheader getoond wordt. Als dat niet kan, dan helpt het vaak om je muis even boven de naam van de afzender te houden.
Controle
In bijgaand voorbeeld zien we duidelijk dat de mail niet aflkomstig is van de echte Rabobank. Ten eerste is er de afzender, dat is niet rabobank.nl maar nu.rabobank.nl. Alle alarmbellen moeten nu zijn afgegaan. Mocht er een aanklikbare link in de mail aanwezig zijn, dan kan je daar je muiscursor even boven stil houden. Beslist niet klikken! Je ziet dan – zoals hier in Thunderbird – linksonder in beeld het webadres dat achter deze link verstopt zit. Ook deze leidt overduidelijk niet naar de Rabobank. Maar meestal is de eerste indicatie al het taalgebruik in de mail, al worden digidieven daarin helaas steeds beter. Bedenk ook dat je nooit mail zal krijgen van een bank waar je geen klant bent. Kortom: wees ultra-alert op mail van onbekende afzenders, banken en vele andere (financiële) instituten.
Niet betalen
Ben je toch slachtoffer geworden van ransomware, betaal dan vooral niet. Ten eerste sponsor je daar een criminele club mee. Ook loop je het risico dat je na betaling nog steeds geen sleutel ontvangt. Check eerst de website van The No More Ransom Project. Wellicht staat daar de door jou benodigde sleutel al kant-en-klaar online. Deze site is mede een initiatief van de Nederlandse politie. Behalve sleutels vind je er ook tips.
Ronald Smit kan dankzij een combinatie van een elektronica- en een journalistieke opleiding (afstudeerrichting radio en nieuwe media) technische zaken op een heldere en eenvoudige manier uitleggen. Zijn jarenlange schrijfervaring voor onder meer Computer Idee geeft u al snel de ‘aha-erlebnis’ waar u wellicht al zo lang naar op zoek was. En wordt het dan toch allemaal wat ingewikkeld, dan loodst hij de lezer snel en zeker langs eventuele barrières en valkuilen. De boeken van Ronald vind je hier.
