Waarom ik heb gekozen voor een Surface Laptop 3 en niet voor een Macbook Pro…

TLDR; Ik had graag een nieuwe MacBook willen kopen. Maar Apple heeft de slag om de developer verloren, zowel qua hardware als qua software. Redenen hiervoor zijn de verplichte – maar totaal overbodige – Touch Bar, beperkte configuratiemogelijkheden, toetsenbordkwaliteit, Apple ecosysteem lock-in, geen magnetische stroomvoorziening, de afwezigheid van een touchscreen en de mogelijkheid om (makkelijk) een Linux distributie te installeren. Om over de prijs van het geheel nog maar te zwijgen. Ik heb daarom gekozen voor een Surface Laptop 3, die voor minder dan 70% van de prijs, een betere uitrusting en performance biedt.

Apple sinds 1998

Ik gebruik Apple-hardware sinds 1998. Mijn eerste Apple-product was de originele iMac uit dat jaar. Sinds 2008 werk ik onderweg met een 15-inch MacBook Pro laptop. Mijn huidige MacBook uit 2013 is verreweg de fijnste laptop waarmee ik in 25 jaar gewerkt heb. Ook naar huidige maatstaven is hij nog snel met zijn i7-processor, heeft hij een degelijke SSD-vaste schijf van 256 GB en vrijwel alle I/O-poorten die je als trainer en programmeur onderweg nodig hebt: HDMI, USB, en dongles voor netwerk en VGA.

Maar hij begint wel slijtageverschijnselen te vertonen. Met name de batterij houdt het onderweg niet lang meer vol en bij veeleisende (programmeer)taken merk je dat hij ‘maar’ 8GB RAM aan boord heeft. En dus werd het tijd voor een nieuwe. Een no-brainer, zo had ik in eerste instantie gedacht. Want, als je de ene Mac gewend bent, dan ruil je die toch gewoon om voor een nieuwere? Zeker nu Apple eind vorig jaar een mooi nieuw 16-inch model heeft geïntroduceerd.

Analyse

Maar wacht even. Waaruit bestaat mijn werk voor een groot deel? Onderweg presentaties geven op allerlei locaties met tal van (exotische) projectors en andere afwijkende randvoorwaarden. Vaak geef ik training of schrijf ik code waarbij ik blindelings op het toetsenbord moet kunnen vertrouwen, omdat ik aan het coderen ben terwijl ik de zaal in kijk. Hmmm…. Nieuwe MacBooks worden alleen maar geleverd met een Touch Bar, waar je altijd naar moet kijken om te zien welke knop actief is en je niks meer op gevoel kunt doen.

Ook wil ik een wat kleiner model, want een 15- (of 16-) inch model is niet altijd even handig in de trein of op locatie. Maar ik wil eigenlijk geen concessies doen aan de snelheid en performance. Want elke seconde die je op je computer staat te wachten terwijl hij van alles staat uit te rekenen, terwijl een zaal vol cursisten verwachtingsvol naar je kijkt, is er een te veel. Maar de MacBooks van 13 inch worden alleen geleverd met 8GB RAM. En tja. Dat heb ik al.

Redenen verzinnen

En zo ging ik wat verder en kritischer kijken naar de beschikbare modellen, hun uitrusting, mogelijkheden en prijs. Voor mezelf probeerde ik allerlei redenen te verzinnen om maar voor een nieuw Apple te kunnen kiezen (‘als programmeur moet je toch wel op een bestickerde MacBook werken, anders wordt je niet serieus genomen’, of ‘ik ben zo gewend aan sneltoetsen en handige Mac-apps dat mijn vingers niets nieuws meer willen leren’). Maar ik merkte dat ik mezelf vooral voor de gek aan het houden was. Want hoe meer ik me verdiepte, hoe minder redenen ik zag om opnieuw voor Apple te kiezen.

Oh, Apple, ik wilde zo graag voor jouw nieuwe product kunnen kiezen, maar je hebt alles gedaan om dit voor mij onmogelijk te maken. Zowel op hardware- als softwareniveau.

Windows 10 of Mac OS X?

Ik roep al jaren dat het feitelijk niets uitmaakt of je op Windows werkt, of met Mac OS X. Zeker met Windows 10 is Microsoft gewoon goed bezig en heeft het een uiterst veelzijdig en stabiel besturingssysteem in de markt gezet. In beide kun je productief zijn, met beide kun je bagger produceren.

Zowel Mac OS X als Windows 10 zijn uitstekende besturingssystemen die vrijwel niet voor elkaar onderdoen. Het beruchte Blue Screen of Death bij Windows ben ik al ruim vijf jaar niet meer tegengekomen. De verplichte updates gelden zowel voor Windows als voor Mac. Virussen? Mwaah, afgelopen jaar waren er meer virusdreigingen voor Mac dan voor Windows. Vrijwel alle software (Office, programmeertools) zijn voor beide besturingssystemen beschikbaar.

Zeker, er zijn verschillen. Sommige dingen werken handiger in MacOS dan in Windows. En andersom. Maar dat is een kwestie van gewenning en puur persoonlijke voorkeur. Functioneel zou ik beide besturingssystemen aan elkaar gelijk stellen. Ter informatie: ik werk zo’n 20-28 uur per week op Mac OS (onderweg), en 20-24 uur per week met Windows (op kantoor). Ik meen daarom dat ik deze uitspraak mag doen. Het besturingssysteem maakt dus niet uit. Dan blijft enkel de vraag over ‘welke hardware kies je?’

Keuze

Uiteindelijk ben ik terechtgekomen bij de Microsoft Surface Laptop 3. Het had waarschijnlijk net zo goed een Dell XPS of een HP Spectre 360 kunnen worden, maar in ieder geval géén Apple meer. Dit zijn mijn redenen.

Toetsenbord

Het toetsenbord van de MacBook Pro 2019 (MacBook Pro) is beter dan van eerdere versies, die enorm veel kwaliteitsproblemen kenden door de gebruikte techniek. Maar nog steeds blijft de kwaliteit achter bij die van de MacBook Pro uit 2013 en 2015. Ik heb het getest en het was een middelmatig toetsenbord op zijn best.

Touch Bar

Er is veel gezegd en geschreven over de Touch Bar die de rij met functietoetsen boven het toetsenbord vervangt. De een (lees: alleen Apple) vindt het een briljante uitvinding omdat de functionaliteit zich kan aanpassen aan de taak die je op dat moment uitvoert.

Anderen vinden het hooguit een ‘aardig idee’ en storen zich er niet aan. Maar letterlijk geen enkele van de tientallen programmeurs die ik de afgelopen jaren sprak zei ‘wát een handige tool, die Touch Bar, ik zou niet meer zonder kunnen!’ Er zijn daarentegen wel veel gebruikers die zich ergeren aan de constant wisselende lay-out van de functies in de Touch Bar en ze grijpen regelmatig mis.

Daarnaast is het helemaal geen Touch Bar, maar een Watch Bar. Je moet immers altijd je ogen van het scherm halen, om te zien welke knoppen op dat moment actief zijn en waar je je vingers moet neerzetten. Zo wordt de Touch Bar een duurbetaalde hindernis, in plaats van nuttige toevoeging. Apple heeft dit kennelijk een klein beetje ingezien en op de MacBook Pro 2019 is de fysieke ESC-toets weer teruggekeerd. Maar sorry. Het is too little, too late.

Magsafe connector

Een van de meest briljante zaken op de MPB was de Magsafe connector: een stroomvoorziening die magnetisch aansluit, zodat niet de hele laptop van tafel wordt getrokken als iemand achter de stroomkabel blijft haken. Hij heeft mij meerdere malen gered in een vol klaslokaal waar cursisten in- en uitlopen. Het is onbegrijpelijk dat Apple deze aansluiting heeft verwijderd in de nieuwere MPB-modellen. De Surface Laptop (SL) biedt wél een magnetische aansluiting.

Apple lock-in

Het wekt geen verbazing. Apple vindt dat je met alleen Apple-producten moet werken. En wel de hele rimram: iWatch, iPhone, iCloud, iMessage, iVanAlles. Ik gebruik geen van die zaken. De consequentie hiervan is dat een MacBook Pro ook niet, of alleen met aanvullende software, samenwerkt met andere besturingssystemen of hardware.

Foto’s overzetten van een Android-telefoon (ik heb een Samsung S8)? Vereist omslachtig gedoe met kabels. Berichtjes of telefoontjes beantwoorden via je laptop? Kan niet. Als programmeur moet ik werken met Mac, maar ook met Windows, Android, Linux en tal van producten van andere fabrikanten. Dat vindt Apple niet leuk en de interoperabiliteit is niet verbeterd in de huidige productlijn.

Mobiliteit

Zoals gezegd, ik wilde voor onderweg eigenlijk naar een 13-inchmodel in plaats van 15 inch. Maar een MacBook Pro 13-inch biedt alleen een i5-processor met maximaal 8GB RAM. Daarbij is de processor van het 16-inchmodel een Intel i5 uit de 9e generatie (Coffee Lake). Zeker niet slecht, maar de Surface Laptop biedt op het 13-inchmodel tevens de optie voor een Intel i7-processor uit de tiende generatie (Ice Lake) en 16GB intern geheugen. Oftewel: de huidige serie MacBook Pro’s biedt een oudere processor, voor meer geld. Hmmm…

Touchscreen

Het is onbegrijpelijk dat Apple, nota bene zo ongeveer als uitvinder van het touchscreen, geen laptops biedt waarop ook een dergelijk scherm aanwezig is.

Beste alle MacBook Pro-fanaten: het is zó praktisch om op een laptop onderweg met je vingers door e-mail, en snel naar code te kunnen scrollen. Voor mij als trainer is het superhandig om met de rubberen achterkant van een gewone balpen op het scherm te kunnen tekenen om zaken toe te lichten (Windows Whiteboard), of items op websites te kunnen omcirkelen, aanwijzen enzovoort. Allemaal zaken die een MacBook Pro niet biedt en waarvoor je weer apart op een whiteboard, flipover of (duur) projectiescherm moet tekenen. Dit beperkt mijn productiviteit als instructeur.

Connectiviteit enI/O

Ik noemde het ook hiervoor al: als trainer heb ik vaak een veelheid aan aansluitingen nodig: HDMI, maar ook DisplayPort en VGA komen (nog) veel voor. Ik wil mijn Logitech R400 presenter kunnen aansluiten. Ik wil ondertussen mijn telefoon kunnen opladen. Soms wordt nog een bedraad netwerk gebruikt. Dus heb ik een RJ-45 poort nodig. Gelukkig ben ik geen fotograaf, anders zou ik ook nog SD-kaarten willen kunnen inprikken. Dat kan allemaal niet meer met de huidige generatie MacBook Pro’s.

Mijn huidige MacBook heeft hiervoor nog poorten ingebouwd en voor RJ-45 en VGA werden bij aankoop dongles meegeleverd. Nu krijg je alleen een USB-C poort (die verplicht bezet wordt voor het opladen van de Mac, want er is geen Magsafe-aansluiting meer) en twee Thunderbolt poorten. En verder zoek je het verder zelf maar uit. Dit is een regelrechte belediging van de gebruiker.

De eerlijkheid gebiedt overigens te zeggen dat ook de Surface Laptop, Dell XPS en HP Spectre een dergelijk gebrek aan I/O mogelijkheden kennen. Alle fabrikanten laten compacte behuizingen en portabiliteit prevaleren boven aansluitmogelijkheden.

Daardoor is overigens een levendige productiecultuur in USB-C hubs ontstaan. Allerlei fabrikanten van randapparatuur bieden nu hubs aan met de gewenste extra USB-poorten, externe monitors enzovoort. Die moet je haast wel kopen en meenemen, anders heb je onderweg je laptop alleen voor jezelf en kun je nergens mee verbinden. Ik heb gekozen voor de Dell DA300 voor EUR 85,-, en niet voor de officiële Surface Docking Station voor EUR 169,-.

Windows Subsystem voor Linux

Veel developers zweren bij Linux als besturingssysteem. Ik niet, maar gebruik het wel zo nu en dan wel en apprecieer de snelheid en flexibiliteit ervan. Sinds de introductie van Windows Subsystem voor Linux (WSL) is het super eenvoudig om een Linux-shell te gebruiken of zelfs een complete Linux-distributie te installeren binnen Windows zelf. Zie bijvoorbeeld deze video van Scott Hanselman:

Het installeren van Linux op een MacBook Pro (zeker met Touch Bar) is een klassieke PITA (pain in the ass) en is alleen beperkt mogelijk in een dual-bootconfiguratie. Opnieuw een punt derhalve waarbij een MacBook Pro beperkingen oplegt aan de developer in plaats van oplossingen biedt.

Performance

De performance van een Surface Laptop is simpelweg beter dan van een MacBook Pro. Zowel op grafisch gebied als bij berekeningen. Dit komt voor een groot deel natuurlijk door de nieuwere processor. Zie bijvoorbeeld deze video (vanaf ongeveer 08:45 minuten worden de Geekbench performancetests uitgevoerd):

Prijs

En tenslotte is er nog het prijskaartje. Apple staat erom bekend dure producten te leveren. Dat zou ook geen probleem zijn, als de kwaliteit van de producten een vergelijkbaar percentage hoger is. Ik heb het prijsverschil er tot nu toe althans altijd graag voor over gehad. Maar voor de huidige generatie MacBook Pro’s is dat simpelweg niet meer het geval. Zie alle hiervoor genoemde redenen. Ik heb er voor gekozen mijn Surface Laptop te upgraden naar een snellere processor en meer intern geheugen dan het instapmodel. Ter vergelijking heb ik het MacBook Pro-model met vergelijkbare specificaties aangehouden.

Dit zijn de prijzen (inclusief BTW):

• Surface Laptop 3: 13,5-inch scherm, Intel i7, 10th generation, 16GB RAM, 256GB SSD. EUR 1849,-.
• Apple MacBook Pro: 16-inch scherm, Intel i7, 9th generation, 16GB RAM, 512GB SSD, EUR 2699,-.

Je krijgt bij een MPB dus een groter scherm en een grotere SSD, maar een oudere processor.

Wil je een 13-inch MacBook Pro, dan kun je kiezen voor maximaal een Intel i5, 8th generation (!) en 8GB RAM, 256 GB SSD. De prijs hiervoor is EUR 1999,-.

Voor een kleinere MacBook krijg je dus een nóg oudere processor en minder RAM, tegen een prijs die nog steeds hoger ligt dan die van een state-of-the-art Surface laptop.

Conclusie

Apple vraagt hiermee opnieuw premium prijzen, voor gemiddelde producten. Ik heb daar dit keer niet voor gekozen. Mijn Surface Laptop 3 heb ik rechtstreeks bij Microsoft besteld en werd, net als bij Apple, binnen 2 dagen geleverd. De kwaliteit en snelheid zijn op dit moment (ik gebruik de SL3 nog minder dan een week) naar verwachting. Binnenkort komt het moment dat ik mijn Mac Book Pro niet meer meeneem onderweg, maar met de Surface Laptop 3 op stap ga.

Ik maak mij vast klaar voor de commentaren van alle Apple fanboys, maar denk dat ik voldoende redenen heb om – in ieder geval voorlopig – aan deze keuze vast te houden.

(Op dit blog schreven we eerder over het overstappen van het ene besturingssysteem naar het andere. Hans Frederiks stapte eerste over van een iMac naar een Dell XPS, maar is nu toch weer terug naar macOS: met hangende pootjes terug naar de Mac. En Ronald Smit – degen die de meeste blogposts over Windows schrijft – is inmiddels een fervente macOS-gebruiker. H.F.)