De laatste maanden lijkt een offensief van marketingbedrijven begonnen tegen de door de EU verplichte ‘cookiemuur’ (cookie wall). Irritant, want het idee was perfect.

De Europese Unie introduceerde in 2011 de zogeheten cookiewet. Daarbij werd het verplicht door aanbieders van websites expliciet aan gebruikers om toestemming voor het plaatsen van cookies te vragen. Het idee was – natuurlijk – dat daarbij slechts een simpele ja/nee-vraag zou verschijnen. Of desnoods iets als ‘bij gebruik van deze website ga je akkoord met het plaatsen van cookies, klik hier om deze te accepteren’. In de begindagen ging het ook inderdaad zo. Al gauw begonnen meer commercieel ingestelde sites echter onderscheid te maken tussen ‘essentiële cookies’ en advertentiecookies. Goed, dat was ook nog te behapstukken. De laatste maanden duiken echter regelmatig complete cookiewalls op met ellenlange lijsten gespecificeerde opties en schakelaars die je allemaal handmatig moet instellen. Uitermate irritant en het lijkt erop dat marketingbedrijven de handen ineengeslagen hebben om te proberen de cookiwet kapot te maken. Een slechte zaak.

Niet accepteren om van het gezeur af te zijn!

Meer en meer gebruikers klikken tegenwoordig met een zucht op OK als er weer zo’n cookiewall met aanpalende wizard in beeld verschijnt. De gebruikte termen zijn voor velen allang niet meer te volgen, het wordt – zo lijkt het – expres allemaal zo ingewikkeld mogelijk omschreven. Zo kunnen adverteerders tegenwoordig ‘gewone’ cookies plaatsen, of ‘legitimate interest’-cookies. De eerste spreken voor zich, de andere zijn vaag. Dat zijn namelijk cookies waarvan de adverteerder zélf aangeeft daar recht op te menen hebben. Onzin natuurlijk, is gewoon een extra vraag om die cookies. Vervelend is dat steeds meer cookiewalls eisen dat je die per aanbieder handmatig uitzet. Wat tientallen schakelaars – of nog erger links naar de betreffende adverteerders met weer allerlei opties – tot gevolg heeft. Het resultaat: een onbruikbaar geheel dat inderdaad noopt tot het dan maar allemaal te accepteren om van het gezemel af te zijn. Toch moet je dat niet doen!

Niet voor niets

Die cookiewet is er namelijk niet voor niets gekomen. Het plaatsen van cookies liep namelijk de spuigaten uit. De ergste exemplaren zijn de tracking cookies, die je overal volgen. Een adverteerder of verkoper van statische gegevens kan zo een griezelig nauwkeurig profiel van jouw handel en wandel online maken. Dergelijke gegevens zijn simpelweg grof geld waard, vandaar dat de cookiewalls steeds gebruikersonvriendelijker worden. Eigenlijk is de beste remedie om sites met een te complexe cookiewall gewoon links te laten liggen. Veelal beland je er toch op via een Google-zoekopdracht. Gewoon op de terugknop klikken en een andere site proberen. De gezochte informatie is over het algemeen op veel meer plekken te vinden immers.

Wat doe ik hier…?

Is een door jou veelbezochte site ineens overgeschakeld naar een cookiemuur (wat de laatste tijd erg veel gebeurt), dan kun je je afvragen of je nog veel met die site van doen wilt hebben. Is er een alternatief zonder drammerij? Dan voortaan daar gebruik van maken. Moet je toch per se die site met vervelende cookiewall gebruiken, dan is het zaak om – helaas – alle settings kritisch te bekijken. Elke cookiemuur werkt net weer anders. Klik op alle aanklikbare opties, soms moet je dan op Object klikken (een enkele keer is er een wat kleiner knopje of link Object all te vinden…) om iets te blokkeren. Soms Opt-Out en soms moet je je door ellenlange rijen van schakelaars worstelen. Toch bescherm je daar wel je privacy mee. Vergeet ook zeker niet alles wat met ‘legitimate interest’ te maken heeft uit te zetten. Doe je dat niet, dan geef je feitelijk alsnog toestemming voor het plaatsen van cookies door derden, terwijl je die optie elders al uit had gezet. Sneaky! En klik als je alles hebt ingesteld niet alsnog per ongeluk op de knop Alles accepteren of iets dergelijks (die vaak nadrukkelijker aanwezig is dan de knop om je settings te bewaren…)!

Privé-tabbladen

Heb je echt geen tijd voor dit gezemel, dan is er ook de optie om gebruik te maken van privé-tabbladen die elke zichzelf respecterende browser ondersteunt. In Firefox bijvoorbeeld, klik je daarvoor op de ‘driestreepjesknop rechtsboven in het venster, gevolgd door een klik op Nieuw privévenster. In zo’n privévenster kun je met een gerust hart alle cookies van een bezochte site ‘accepteren’. Zodra je de privésessie sluit wordt alles weer gewist, inclusief cookies en cookievoorkeuren! Nog mooier is het om een extra browser te installeren waarin je alles wat cookies betreft blokkeert. Dat is overigens niet verstandig om in je reguliere browser te doen. Want er zijn wel degelijk ook technisch noodzakelijke cookies om een site fatsoenlijk te laten functioneren. Maar wat je ook doet: klik nooit blindelings op Alles accepteren of iets soortgelijks, want daarmee trek je een doos aan ellende open.

Tijd voor aanscherping cookiewet

Hopelijk wordt de cookiewet eens aangescherpt, waarbij de onoorbare praktijken die nu plaatsvinden een halt worden toegeroepen. Niet alleen is het strontvervelend, het achterliggende doel – de cookiewet om zeep helpen – is verontrustend. Die wet is er echt niet voor niets gekomen. Dat blijkt wel uit het stevige verzet vanuit de marketinghoek. Niets van aantrekken, gewoon stug terugvechten. Hoe vervelend soms ook. En ook de sites proberen te vermijden die het veel te bont maken.

Als je je meer bewust wilt worden van privacy en beveiliging, lees dan zeker het boek Veilig online, Bescherm jezelf tegen cyberaanvallen (auteurs: Hans Frederiks en Ronald Smit) eens. Want: het online leven is vaak leuk en zorgeloos: reizen boeken, prijzen vergelijken, shoppen, leerzame of onderhoudende video’s bekijken en natuurlijk appen met vrienden, collega’s en familie. Maar helaas heeft het online leven ook een minder leuke kant, die we onder andere te danken hebben aan spam, phising mails en andere vervelende zaken. Gelukkig kun je je tegen aanvallen van cybercriminelen goed beschermen. Dit handige en kleurrijke boekje geeft – aan de hand van vele voorbeelden – een overzicht van de gevaren waar je mogelijk aan bloot wordt gesteld. En uiteraard worden ook oplossingen aangedragen, zodat je zorgeloos kunt (blijven) surfen op het wereldwijde web.

Ronald Smit

Ronald Smit kan dankzij een combinatie van een elektronica- en een journalistieke opleiding (afstudeerrichting radio en nieuwe media) technische zaken op een heldere en eenvoudige manier uitleggen. Zijn jarenlange schrijfervaring voor onder meer Computer Idee geeft u al snel de ‘aha-erlebnis’ waar u wellicht al zo lang naar op zoek was. En wordt het dan toch allemaal wat ingewikkeld, dan loodst hij de lezer snel en zeker langs eventuele barrières en valkuilen. De boeken van Ronald vind je hier.