
Centrale spil als het gaat om ‘t schrijven van macro’s in VBA is de Visual Basic Editor in Office. Hier maak je kennis met dit onderdeel. In het boek Magisch Microsoft Office met VBA: Macro’s bouwen voor beginners gaan we hier vanzelfsprekend veel dieper op in. Maar een eerste kennismaking met deze wel heel veelzijdige editor van een al even veelzijdige programmeertaal is alvast handig. En smaakt hopelijk naar meer.
De Visual Basic Editor (VBE) is je primaire werkplek voor het schrijven, bewerken en debuggen (fouten opsporen en verhelpen) van VBA-code binnen Microsoft Office-applicaties. Deze geïntegreerde ontwikkelomgeving (IDE, van integrated development environment) biedt een krachtig platform waar je niet alleen macro’s kunt creëren en aanpassen, maar ook complexe automatiseringsoplossingen kunt ontwikkelen.
Overzicht
VBA is de programmeertaal die wordt gebruikt binnen Office-applicaties om taken te automatiseren en nieuwe functionaliteiten te introduceren. De VBE is waar al deze programmeeractiviteiten plaatsvinden. Het biedt alle noodzakelijke gereedschappen om code te schrijven, te testen en te debuggen in een gebruiksvriendelijke omgeving. Functies zoals het gekleurd weergeven van verschillende typen code, automatische voorstellen van vervolgcode (IntelliSense genaamd) en foutopsporingshulpmiddelen helpen je om efficiënt en effectief te programmeren. Door deze faciliteiten kunnen zowel beginners als gevorderden met meer vertrouwen en precisie programmeren.

VBE starten
Toegang krijgen tot de VBE is eenvoudig, maar de methode kan enigszins verschillen tussen verschillende Office-applicaties. Voor Word, Excel en PowerPoint is de methode echter gelijk:
1 Open de desbetreffende applicatie en het document waarin je wilt werken.
2 Druk op Alt+F11. Dit is de sneltoets die je rechtstreeks naar de VBE brengt vanuit elk van deze programma’s.
3 Als alternatief kun je naar het tabblad Ontwikkelaars gaan, dat je mogelijk eerst nog moet activeren via Bestand, Opties, Lint aanpassen. Schakel hier Ontwikkelaars in de lijst rechts in. Eenmaal geactiveerd vind je in het tabblad Ontwikkelaars de knop Visual Basic, die ook toegang geeft tot de VBE.
In elk van deze gevallen opent de VBE in een nieuw venster, gescheiden van de reguliere Office-interface, maar direct verbonden met het geopende document of bestand. Dit stelt je in staat om naadloos tussen je document en de code-editor te wisselen, waardoor de ontwikkeling van macro’s en andere automatiseringstaken wordt vergemakkelijkt.
Navigeren in de VBE
Om effectief gebruik te maken van de VBE is het essentieel om vertrouwd te raken met de interface en de beschikbare hulpmiddelen. Deze paragraaf helpt je om snel je weg te vinden in deze krachtige ontwikkelomgeving.
Belangrijkste onderdelen
De VBE-interface bestaat uit verschillende belangrijke onderdelen die je helpen bij het programmeren en organiseren van je code:
- Projectverkenner Dit venster (linksboven in de volgende afbeelding) toont een hiërarchische weergave van de VBA-projecten die in je huidige Office-bestanden zijn geopend. Elk project vertegenwoordigt een document of een applicatie en bevat items zoals modules, dialoogvensters (ook wel formulieren genoemd) en klassen die je macro’s organiseren.
- Eigenschappenvenster Gelegen onder de projectverkenner, toont dit venster de eigenschappen van het momenteel geselecteerde object in de projectverkenner. Je kunt hier eigenschappen aanpassen om het gedrag van dialoogvensters, besturingselementen en andere objecten binnen je project te wijzigen.

- Codevenster Dit is waar je je VBA-code schrijft en bewerkt; het is het grote venster rechtsboven. Het opent automatisch wanneer je op een module of een procedure in de projectverkenner dubbelklikt. Je kunt meerdere codevensters geopend hebben, afhankelijk van hoeveel stukjes code je tegelijkertijd bewerkt.
- Venster Direct Je gebruikt dit venster (middenonder) voor het testen van code en het opsporen van fouten. Je kunt hier expressies evalueren, variabelen wijzigen en directe commando’s uitvoeren.
- Venster Lokale variabelen Dit venster rechtsonder geeft informatie weer over de lokale variabelen in de huidige procedure tijdens het debuggen.
- Werkbalken en menubalk Deze bevatten knoppen en menu’s die toegang geven tot veelgebruikte commando’s en functies binnen de VBE.
Uitleg over menubalk, werkbalken en hun functies
De menubalk van de VBE bevat menu’s zoals Bestand, Bewerken, Beeld, Invoegen, Uitvoeren, Foutopsporing en Help. Elk menu biedt verschillende opties:
- Bestand bevat opties om modules te bewaren of te laden.
- Bewerken biedt standaard bewerkingsfuncties zoals kopiëren en plakken, plus opdrachten voor zoeken en vervangen. Daarnaast vind je hier opdrachten om informatie over beschikbare constanten op te vragen, alsmede de beschikbare methoden en eigenschappen.
- Beeld helpt bij het schakelen tussen verschillende vensters of het verbergen/tonen van werkbalken.
- Invoegen laat je onder andere nieuwe procedures, modules of dialoogvensters aan je project toevoegen.
- Opmaak is het menu dat je gebruikt als je dialoogvensters (ook wel userforms of formulieren genaamd) gaat maken. Zie hiervoor hoofdstuk 8 in het boek
- Foutopsporing is cruciaal voor het vinden en corrigeren van fouten in je code. Je kunt stap voor stap door je code lopen en locaties aangeven waar de uitvoer (tijdelijk) wordt gestopt, zodat je de bepaalde zaken kunt controleren voordat je verdergaat. Hoofdstuk 12 in het boek gaat hier dieper op in.
- Uitvoeren bevat commando’s om je macro’s te starten, te pauzeren of te stoppen. Ook hierover lees je meer in hoofdstuk 12.
- Extra geeft onder andere toegang tot de instellingen van de VBE.
- Invoegtoepassingen laat je geïnstalleerde invoegtoepassingen (plug-ins) beheren; dat komt in dit boek verder niet aan de orde.
- Venster geeft toegang tot de standaardopties voor vensterbeheer.
- Help biedt toegang tot de VBA-helpbestanden voor ondersteuning bij programmeren.
De werkbalken bevatten sneltoetsen voor veel van deze functies, wat het werken met VBA sneller en efficiënter maakt. Je kunt deze werkbalken aanpassen via het menu Beeld, waar je kiest welke werkbalken zichtbaar zijn en eventueel nieuwe werkbalken toevoegt die beter passen bij je werkstijl.
Magisch Microsoft Office met VBA: Macro’s bouwen voor beginners

Magisch Microsoft Office met VBA opent de deur naar de wereld van automatisering binnen de meestgebruikte kantoorsoftware ter wereld. Dit boek is jouw startpunt in je reis van macroprogrammering, speciaal ontworpen voor beginners. Het maakt korte metten met de geheimzinnigheid van de programmeertaal VBA (Visual Basic for Applications) en biedt concrete voorbeelden voor Excel, Word en PowerPoint om je op weg te helpen. Uit de inhoud:
- Macro’s opnemen, afspelen en wijzigen
- Werken met VBA en de Visual Basic Editor
- Voorzichtig beginnen met zelfgeschreven macro’s
- Meer over basisconcepten in VBA: variabelen, constanten, objecten, methodes, eigenschappen en arrays
- Lussen en andere manieren om je macro de juiste kant op te sturen
- Interactie met de gebruiker inbouwen via (eigen) dialoogvensters
- Hulp uit (on)verwachte hoek: de functies van VBA
- Fouten opsporen en verbeteren
Na het lezen van dit boek beschik je over voldoende kennis om met VBA aan de slag te gaan en kun je zelfstandig macro’s programmeren om je dagelijkse taken te automatiseren: van repetitieve taken in Excel tot het personaliseren van documentformaten in Word en het dynamisch genereren van presentaties in PowerPoint; dit boek leidt je stap voor stap door het proces!

Een opgenomen macro in Office aanpassen
Om eens kennis te maken met VBA, kun je beginnen met een opgenomen macro in Office aanpassen. In dit voorbeeld gaan we aan de slag met een Word-macro, maar een soortgelijke werkwijze geldt ook voor de andere Office-onderdelen.

Een Macro opnemen in Office
Met het opnemen van een macro in Office, ‘programmeer’ je eigenlijk al in VBA, zonder daar wat spannends van te merken. Een mooie opstap dus naar het ‘betere werk’ voor later.

Macro’s programmeren in Microsoft Office
Als je Office helemaal naar je eigen hand wilt zetten, kun je eigen macro’s programmeren in Microsoft Office.

Code optimaliseren in Excel VBA
Door aan de slag te gaan met code optimaliseren in Excel VBA verkort u deze niet alleen, maar maakt u ‘m ook sneller. Onderstaand fragment is afkomstig uit Het complete Boek Excel VBA voor professionals, 4e editie.

Hulp in Excel VBA
Even hulp in Excel VBA vragen is in principe zo geregeld, Er is een uitgebreide helpfunctie in de software aanwezig.

Cellen kleuren met voorwaardelijk opmaak in Excel
Soms wordt een tabel wat onoverzichtelijk. Cellen kleuren met voorwaardelijke opmaak in Excel brengt dan helderheid!
