Je kunt – natuurlijk – de Lightroom-fotobibliotheek in z’n geheel op de NAS bewaren. Sterker nog: Lightroom en NAS koppelen is een prima idee. Tot er iets mis gaat met de NAS. Of Windows. Of Lightroom.
Een vraag over een NAS en Lightroom van een kijker van de Lightroom-films van Pieter Dhaeze bracht ons tot dit artikel:
‘Met mijn oude NAS had ik na een Windows-update grote problemen. Die zijn gelukkig opgelost maar mij is geadviseerd om vanwege de ouderdom van de NAS (2009) een nieuwe aan te schaffen. Ik heb dus een nieuwe NAS (Synology) geïnstalleerd waarbij ik gelukkig de schijven met inhoud van mijn oude NAS heb kunnen overplaatsen. Deze NAS heeft echter een nieuw IP adres en door de troubles die er zijn geweest is in de verkenner ook de naam van de verwijzing naar de foto’s verandert waarbij de schijfletter wel gelijk is gebleven (‘Y’). Hoewel de foto’s op dezelfde fictieve schijf zijn blijven staan en in de verkenner en Photoshop (de bewerkte JPG’s) zichtbaar zijn. Lightroom kent nu niet meer alle mappen en van de wel zichtbare mappen herkent hij de foto’s niet. Ik hoop dat ik duidelijk ben geweest. Mijn vraag is nu hoe krijg ik de catalogus nu weer gekoppeld aan mijn totale fotobestand?’

Meerdere antwoorden mogelijk

Dit is een vraag die niet één antwoord kent. Laten we bij het begin beginnen. De vraagsteller geeft aan zijn NAS door een nieuwer exemplaar vervangen te hebben. Op de oude NAS bewaarde hij de Lightroom-fotobibliotheek op een gedeelde schijf. Die had als driveletter Y toegewezen. Dat – zo maken we op uit de vraag – is weer gelukt met de nieuwe NAS. Alleen: Lightroom ‘ziet’ de bibliotheek nog altijd niet. Terwijl Photoshop gewoon de fotoverzameling op de netwerkshare Y ziet. En daarmee belanden we enerzijds in de wondere wereld van netwerken zoals Windows die ziet en anderzijds op het vlak van de NAS.

Gedoe met driveletters onder Windows

Vooraf: lees eerst het hele artikel rustig door en bepaal dan je strategie betreffende het weer vriendjes maken van je NAS en Lightroom. Wellicht werkt bijvoorbeeld het simpelweg opnieuw importeren van de Lightroom-catalogus het snelst. We gaan namelijk – gezien de vraag – uit van het meest positieve scenario, namelijk dat het gelukt is om de gedeelde map van de NAS wederom toe te wijzen aan ‘schijf’letter Y. Windows is trouwens het enige besturingssysteem dat gebruik maakt van die onhandige letterkoppeling voor schijven en netwerkmappen. Onhandig, want zeer limiterend. Niet alleen omdat er slechts een beperkt aantal letters voor handen is (waarvan een heel groot deel achter de schermen in één klap gereserveerd kan worden door simpelweg een multi-kaartlezer in te bouwen; elk type geheugenkaart krijgt dan z’n eigen driveletter en als je per ongeluk zo’n verborgen driveletter koppelt aan een netwerkmap kan onvoorspelbaar gedrag optreden).

Goochelen met IP-adressen

Een ander fenomeen waar maar weinig beginnende NAS-bezitters rekening mee houden is dat zo leuke automatisch toegewezen netwerkadres (IP-adres) van netwerkapparaten die u aansluit op uw netwerk. Reuze handig om snel aan de slag te gaan, maar ook onbetrouwbaar op langere termijn. Als je een wisselend IP-adres gebruikt op je NAS – uiteindelijk automatisch toegewezen door je router via DHCP (Dynamic Host Configuration Protocol) kan dat adres na verloop van tijd zomaar veranderen. Bijvoorbeeld omdat de NAS herstart wordt na een update of wanneer alle netwerkapparaten herstart worden na een stroomstoring.

Vast IP-adres instellen

Met dat nieuwe IP-adres weet Windows lang niet altijd goed raad, zeker niet als het om koppelen van een driveletter aan netwerkmap gaat. Kortom: om het geheel te stabiliseren is het zaak om eigenlijk altijd ingeschakelde netwerkapparaten (NAS, printer enzovoort) een vast IP-adres te geven. Je pc of laptop kun je een wisselend IP-adres laten behouden, zéker als je op verschillende plekken buitenshuis met dat apparaat werkt. In het geval van een Synology NAS stel je een vast IP-adres in door in te loggen bij de webinterface. Dat open je door bijvoorbeeld in de adresbalk van je browser het IP-adres van de NAS in te tikken, gevolgd door :5000 (of :5001). Dat wordt dan iets als bijvoorbeeld http://192.168.1.100:5000 of  https:// 192.168.1.100:5001. Die poortnummers 5000 en 5001 (beveiligd en versleuteld) zijn de standaardinstellingen van Synology-NASsen. Of tik iets als http://<denaamvanmijnNAS>, waarbij je voor <denaamvanmijnNAS> de toegewezen servernaam van de NAS gebruikt. Die moet ergens tijdens het installeren van je NAS genoemd worden.

Op naar de instellingen

Ben je eenmaal in de webinterface van de Synology, dan klik je op de startknop linksboven in beeld, gevolgd door een klik op Configuratiescherm. In het daarop geopende venster klik je op Netwerk en dan dan op de tab Netwerkinterface. Klik op de verbonden LAN-verbinding, veelal LAN 1. Klik dan op Bewerken. Een voorbeeld van een vast toegewezen IP-adres zie je in de afbeelding hierna. Gateway en DNS-server zijn trouwens (meestal) simpelweg het IP-adres van je router. Om het allemaal nog gecompliceerder te maken, is het zaak om ook in de router wat aan te passen.

Ook de router moet aangepast worden

In die router moet je namelijk aangeven welke adressen voor DHCP gebruikt mogen worden (ofwel de automatisch toewijzing) en welke daarvoor niet gebruikt mogen worden. Je dient het vaste IP-adres van een apparaat te kiezen uit het van dat niet door DHCP beheerde adresgebied. Deze instellingen verschillen van router tot router, elk merk en type heeft z’n eigen gebruikersinterface. Hieronder een voorbeeld van een FritzBox. Waarbij het bereik (het gaat hier om het laatste getal) van DHCP-addressen loopt van 192.168.1.150 tot en met 192.168.1.200. De adressen 192.168.2 (de router zelf is ingesteld op 192.168.1.1) tot en met 192.168.1.149 mag u gebruiken voor vaste IP-adressen.

Hoofdpijn?

Ah, het hoofd begint inmiddels te duizelen? Dan is het tijd om er eens een bekende met meer computerkennis bij te halen voor een gezellige avond zouden we zeggen. Ook het lezen van het boek Werken met een NAS door Henk van de Kamer en ondergetekende is aanbevelenswaardig. Al was het maar om achter de hand te hebben als naslagwerk.

Windows en de gedeelde map

Heb je eenmaal een vast IP-adres en de bijbehorende rest ingesteld, dan geeft dat rust en overzicht in het netwerk. Maar mogelijk lost dat het probleem met die vermaledijde fotobibliotheek in Lightroom nog altijd niet op. Wellicht helpt het loskoppelen van die driveletter Y en weer opnieuw koppelen ervan. Dat doe je door in de Windows Verkenner met de rechter muisknop op de gedeelde map (in dit voorbeeld Y) te klikken en dan te kiezen voor Verbinding verbreken. Om de gedeelde map vervolgens opnieuw aan Y te koppelen, klik je in de Verkenner op Deze pc en dan bovenin het Verkenner-lint op Netwerkverbinding maken. Vul ofwel handmatig het IP-adres van de gedeelde NAS-map in, bijvoorbeeld iets als \\192.168.1.100\fotomapje. Of gebruik de knop Bladeren om de map te vinden. Zorg dat de optie Opnieuw verbinding maken bij aanmelden is ingeschakeld en klik op Voltooien. Check of Lightroom de bibliotheek nu wél herkend. Zo ja, dan is het klaar.

Lightroom

Ook kan je in plaats van het gedoe met toewijzen van driveletters in Lightroom in plaats van naar de Y-map rechtstreeks naar de de gedeelde map te bladeren. Rechtsklik op de bovenliggende map. Je krijgt een menu te zien: Ontbrekende map zoeken. Vanuit Lightroom blader je nu naar de schijf en kies de map uit. Lightroom herkent nu de bestanden, de mappenstructuur, zodat je in de bibliotheek weer alle foto’s te zien krijgt.

Meer tips over Lightroom vind je HIER.

Meer over Lightroom Classic leren? Bij Van Duuren Media zijn er verschillende boeken die Lightroom Classic behandelen. Ontdek Lightroom Classic van Pieter Dhaeze en Hans Frederiks, de boeken van Scott Kelby over Lightroom of Photoshop en Lightroom Classic voor fotografen Classroom in a book van Adobe. 

Meer weten over de NASsen van (vooral) Synology? Lees dan beslist het boek Werken met een NAS van Henk van de Kamer en Ronald Smit eens. Een network attached storage, kortweg NAS, is eigenlijk een onmisbaar apparaat geworden. Niet alleen voor zakelijk gebruik, maar zeker ook voor thuis. Op jaarbasis produceert een gezin een forse hoeveelheid data: foto’s, video’s, werkstukken, noem maar op. Een NAS is dé oplossing voor de opslag daarvan. Het is een zelfstandig apparaat en de data is altijd bereikbaar via het netwerk. Met dit boek leert u zowel de basis als meer geavanceerde mogelijkheden van een NAS kennen. De auteurs focussen zich op het populairste merk: Synology. Deze fabrikant heeft zijn sporen verdiend met betrekking tot de betrouwbaarheid en veiligheid van het besturingssysteem en biedt een uitstekende en gebruiksvriendelijke beheeromgeving.

Ronald Smit

Ronald Smit kan dankzij een combinatie van een elektronica- en een journalistieke opleiding (afstudeerrichting radio en nieuwe media) technische zaken op een heldere en eenvoudige manier uitleggen. Zijn jarenlange schrijfervaring voor onder meer Computer Idee geeft u al snel de ‘aha-erlebnis’ waar u wellicht al zo lang naar op zoek was. En wordt het dan toch allemaal wat ingewikkeld, dan loodst hij de lezer snel en zeker langs eventuele barrières en valkuilen. De boeken van Ronald vind je hier.