Microsoft staat erom bekend dat het niet alleen ongewenste features toevoegt aan nieuwe versies van Windows 10, maar ook gewenste functies eruit sloopt. Slechtzienden én bezitters van een scherm met hoge resolutie zijn alweer een tijd de dupe.
Vroeger kon je als gebruiker de grootte van de gebruikte letters instellen in Windows 10. Denk aan bijvoorbeeld de lettergrootte die gebruikt wordt bij bureaubladsnelkoppelingen. Of de lettergrootte in menu’s en titelbalken. Een standaardfunctie van elk zichzelf respecterend besturingssysteem. Zo niet voor Windows 10. Daar is deze mogelijkheid sinds bijna een jaar uit verdwenen. Sinds de oorspronkelijke introductie van de Creators Update zit je vast aan de door Windows ingestelde lettergrootten. En die zijn vaak veel te klein voor slechtzienden. Maar inmiddels ook voor een ieder die een zogeheten ‘high dpi’-monitor gebruikt. Ofwel een scherm dat over een hoge pixeldichtheid beschikt. Dat kan een 15 inch Full HD laptopscherm zijn. Helemaal een ramp zijn laptops met 4K-resolutie, die zijn zonder ‘scaling’ volledig onwerkbaar. De hoeveelheid pixels op het schermoppervlak bij 4K-resolutie is simpelweg veel te hoog voor de standaardinstellingen van Windows om kleine teksten leesbaar weer te geven.
Full HD en 4K
Probleem is dat eigenlijk álle tekst van systeemonderdelen veel te klein wordt getoond op 4K (en vaak ook Full HD) schermen. En vroeger kon je voor de belangrijkste onderdelen dus eenvoudig de lettergrootte aanpassen. Nu staat alleen nog de ‘alles of niets’-optie in de vorm van het vermaledijde scaling tot je beschikking. Scaling is iets waar Windows nooit goed in is geweest. Het leidt veelal – zeker bij oudere software – tot wollig wazige letters. Het wordt helemaal een chaos als je monitoren met een verschillende resolutie gebruikt. Denk aan een laptop plus een extern scherm. Het scalen (ofwel vergroten) is iets verbeterd sinds de update van vorig jaar oktober, maar geweldig is het nog altijd niet.
Vreemd
Het rare is dat andere besturingssystemen geen enkele moeite hebben met haarscherpe tekst. En dat in zo ongeveer elke denkbare grootte bij hoge schermresoluties. Onder macOS ziet alles er in 4K haarscherp uit. Datzelfde geldt ook voor iOS en Android in combinatie met hoge resoluties. Waarom het onder Windows fout gaat is ons dan ook niet duidelijk. Wat de oorzaak ook is: mensen ergeren zich er groen en geel aan, getuige deze forumdiscussie die al loopt sinds de gewraakte Creators Update van begin vorig jaar. Inmiddels is een groot bedrijf (SLI, we gokken dat het dit is, een link wordt in de post niet gegeven) de klagers te hulp geschoten. Zij gaan zich beroepen op de Amerikaanse grondwet, met name het onderdeel ‘The Americans with Disabilities Act’. De eis die het bedrijf – werkzaam voor onder meer Amerikaanse overheden – stelt is simpel. Ofwel: terug met de mogelijkheid om zelf de lettergrootte in diverse Windows-onderdelen aan te passen!
Tja
Zou het SLI lukken wat nog geen ander persoon sinds de introductie van Windows 10 is gelukt? Ofwel het laten luisteren van de softwaregigant naar wat gebruikers écht willen? Gezien het feit dat Microsoft verdacht stil blijft op veel van de smeekbedes verdeeld over allerlei topics rondom Windows 10 op de eigen Microsoft-forums wagen we dat helaas te betwijfelen. Wel wordt het steeds duidelijker dat de koers die gevaren wordt door hen steeds meer op een ramkoers lijkt. Wanneer het kritische punt bereikt wordt waarop gebruikers massaal gaan afhaken lijkt steeds meer een kwestie van wanneer en veel minder van of. Jammer.
Meer weten over Windows 10? Lees dan het boek Leer jezelf SNEL… Windows 10, 2e editie door Bob van Duuren. Helemaal bij de tijd, inclusief de herfstupdate van vorig jaar oktober.

Ronald Smit kan dankzij een combinatie van een elektronica- en een journalistieke opleiding (afstudeerrichting radio en nieuwe media) technische zaken op een heldere en eenvoudige manier uitleggen. Zijn jarenlange schrijfervaring voor onder meer Computer Idee geeft u al snel de ‘aha-erlebnis’ waar u wellicht al zo lang naar op zoek was. En wordt het dan toch allemaal wat ingewikkeld, dan loodst hij de lezer snel en zeker langs eventuele barrières en valkuilen. De boeken van Ronald vind je hier.
Ik ben het helemaal met je eens. Slechtzienden en oudere mensen hebben hier grote problemen mee. Het is ook onbegrijpelijk dat de marketeers van Windows 10 geen gebruik maken van de extreem grote hoeveelheid bruikbare informatie die binnen Microsoft aanwezig is. Een grote groep researchers die belangrijke papers presenteren op congressen over leesbaarheid. Daarnaast geven ze externe onderzoekers geld en middelen om de leesbaarheidseffecten te onderzoeken. De universiteit van Hasselt (BE) bijvoorbeeld werkt samen met Microsoft en ontwikkelt mede tekensets voor schermen van o.a. smartphones. Het lijkt soms wel op het oude Kodak waar sales & marketing de nieuwste technologie buiten de deur hielden.
Je merkt terecht op dat bij 2 schermen de zaak nog erger wordt.
Overigens zouden jullie zelf de leesbaarheid op je CC ook kunnen verbeteren. De tekst in dit dataveld bv wordt automatisch grijs en minder goed leesbaar. Waarom is die tekst niet gewoon zwart of erg donker grijs?