Negen jaar geleden verscheen het boek Dronefotografie, over de beginselen van dronevliegen en dronefotografie. Inmiddels is de dronetechnologie enorm geëvolueerd, de regelgeving voor het vliegen met drones flink gewijzigd en is de maatschappelijke acceptatie van drones veranderd. Reden voor een vierde, uitgebreid herziene editie van het boek. Het nieuwe boek geeft je inspiratie voor het maken van de perfecte dronefoto en allerlei tips en trucs om het meeste uit je drone te halen. We spraken met Wiebe de Jager over zijn nieuwe boek, over die nieuwe regelgeving en de ontwikkelingen van die dronetechnologie.
Negen jaar geleden interviewden we je over de eerste editie van je boek. Wat is er ondertussen allemaal veranderd?
Wiebe de Jager: ‘Het boek dat in 2015 verscheen was eigenlijk een verslag van mijn eigen zoektocht naar hoe je met een drone moet vliegen en hoe je er mooie opnamen mee kunt maken De afgelopen negen jaar ben ik natuurlijk meer geprofessionaliseerd. Ik doe eigenlijk twee dingen tegelijk: aan de ene kant schrijven over drones, aan de andere kant er mee vliegen en er allerlei opdrachten mee uitvoeren. Dat laatste is ook op een veel hoger niveau gekomen. Ik kan, doordat ik bepaalde vergunningen heb, nu ook dingen doen met drones die negen jaar geleden ondenkbaar waren. Ik mocht bijvoorbeeld op een gegeven moment met een drone vliegen boven Rotterdam Airport. Dat geeft al aan dat de regelgeving voor drones enorm veranderd is.’
Drones van een half pond
Wat is er technisch gezien in die negen jaar veranderd aan de drones?
WdJ: ‘ Drones zijn veel kleiner en lichter geworden. De standaarddrone uit 2015, de DJI Phantom, woog bijna anderhalve kilo. Hij kon ongeveer 20 minuten vliegen en had een redelijke camera. Die drone was niet zo slim, hij kon bijvoorbeeld geen obstakels detecteren. Als je nu een drone koopt van 250 gram, dan is dat éénzesde van het gewicht van die Phantom, een fractie van het gewicht. Zo’n moderne drone vliegt een half uur, de camera is beter en is slimmer. Ze zijn in staat om te voorkomen dat je tegen een muur aanvliegt. Bovendien is de radioverbinding met die moderne drones een stuk beter. Op alle vlakken is er verbetering en vooruitgang. En daarbij zijn ze ook nog goedkoper! In 2015 had ik nog een aantal verschillende merken drones in mijn boek staan. Nu, in deze nieuwe editie, is het enige serieuze merk dat nog drones levert, het Chinese merk DJI. Er zijn nog wel andere merken, maar die hebben amper nog marktaandeel. DJI probeert marktleider te blijven, ze innoveren nog steeds.’
Bij dat vorige interview mochten we niet bij jou in de buurt in Den Haag vliegen, maar dat is inmiddels anders…
WdJ: ‘Den Haag is nog steeds een beetje een uitzondering, want er zijn nog steeds gebieden waar je niet mag vliegen, bijvoorbeeld bij het Binnenhof. Qua regelgeving voor drones is er wel heel wat veranderd in de afgelopen jaren. We zijn van nationale regelgeving overgegaan op Europese regelgeving. Je had negen jaar geleden qua regelgeving hobbymatig vliegen en beroepsmatig vliegen. Vliegen met een drone als hobby was ondergebracht bij modelvliegen, beroepsmatig was heel hoogdrempelig. Op 31 december 2020 werd de oude, nationale regelgeving vervangen door Europese regelgeving. Dat was logisch, want in alle Europese landen werd natuurlijk ook met drones gevlogen. Bij die nieuwe Europese regelgeving verdween het verschil tussen hobbymatig en beroepsmatig vliegen. Het ging er in die nieuwe regelgeving meer om of het gevaarlijk was voor mensen op de grond.’
Vliegen boven natuurgebieden
‘Als je met een hele lichte drone vliegt – en tegenwoordig heb je lichtgewicht drones met best veel mogelijkheden – zijn de regels daar heel overzichtelijk voor. Als je meer wil, met zwaardere drones, dan worden de regels strenger. Met die allerlichtste drone moet je je aanmelden bij het RDW. Daar krijg je een nummer voor je drone en dat nummer zet je op de drone. Voor die allerlichtste drones zijn dat eigenlijk de eisen. Als je drone iets zwaarder wordt moet je daarvoor een brevetje halen, ook niet erg moeilijk. Je moet natuurlijk ook weten waar je wel en niet mag vliegen. Je hebt allerlei no fly-zones. Bijvoorbeeld in Den Haag, bij de Tweede Kamer of bij het paleis van de koning en bij Schiphol of Rotterdam Airport.’
Je mag ook niet in natuurgebieden vliegen, dacht ik?
WdJ: ‘Dat is vaak een lastige discussie. Je hebt bijvoorbeeld de Natura 2000 gebieden. Elk Natura 2000 gebied heeft een eigen beheerplan. In dat beheerplan kan iets staan over drones, maar dat is niet altijd het geval. Je moet dus zelf uitzoeken wat er in zo’n beheerplan staat. In andere natuurgebieden, bijvoorbeeld die van Staatsbosbeheer of Natuurmonumenten, zijn ze niet zo happig op drones. Die zeggen meestal: je mag niet vliegen in onze gebieden. Het probleem is dat ze eigenlijk helemaal geen zeggenschap over het luchtruim hebben. Een boswachter kan op het terrein wel zeggen dat je daar niet mag staan, maar als je naast het gebied staat en je vliegt er met je drone overheen, heeft die boswachter er niets over te zeggen. Vroeger, in de oude situatie, was het met een drone niet toegestaan om over bebouwing te vliegen. Nu mag dat volgens de Europese regelgeving wel, maar heel veel gemeenten die willen dat aan banden leggen, maar ook daar hebben ze er in veel gevallen helemaal geen zeggenschap over.’
Inspiratie voor de dronefotograaf
Uiteindelijk is het doel van je boek dat je met je drone mooie foto’s leert maken. De foto’s die je in het boek laat zien zorgen voor die inspiratie.
WdJ: ‘Het maken van een luchtfoto is tegenwoordig niet zo bijzonder meer. Mijn boek geeft een heel goed beeld van de fotografische mogelijkheden die je met een drone hebt, bijvoorbeeld de bijzondere perspectieven. Negen jaar geleden had ik in het boek nog foto’s staan waarvan ik nu denk: jeetje mina, wat een saaie foto’s, maar toen waren ze heel bijzonder. Wil je nu nog bijzonder zijn met je foto’s, dan moet je op zoek naar mooie lichtomstandigheden, aparte schaduwen of mooie patronen op de grond. Het is natuurlijk ook een kwestie van veel doen. Leren kijken, patronen zien, weersomstandigheden inschatten, kortom de juiste momenten kiezen en dat zit allemaal in deze nieuwe editie van het boek.
Een drone is ook niet meer bijzonder. Soms ergeren mensen zich aan drones…
WdJ: ‘De maatschappelijke acceptatie van drones is ondertussen ook veranderd. Negen jaar geleden vonden mensen een drone nog leuk, nieuw en spannend. Nu zijn mensen vaak ook argwanend, vooral ook omdat je in de bebouwde omgeving mag vliegen en dan is privacy ineens heel belangrijk geworden. In het boek schrijf ik daar ook over. Ga bijvoorbeeld niet in discussie als je op het gebruik van je drone aangesproken wordt. Ik ga altijd voorzichtig te werk en als iemand me aanspreekt, ben ik altijd heel transparant en leg ik uit wat ik doe. Je hebt als dronevlieger bepaalde rechten, maar daar zitten ook bepaalde verantwoordelijkheden aan vast.’
Tips voor de beginner
Negen jaar geleden gaf je als beginnerstip: lees eerst de gebruiksaanwijzing, leer wat over de regelgeving en ga oefenen op een leeg weitje. Heb je daar nog iets aan toe te voegen?
WdJ: ‘Die tips gelden nog steeds. Je zult iets van de regels moeten weten en dat er plekken zijn waar je niet mag vliegen. Nog steeds is het handig om te weten hoe zo’n ding werkt: dus lees de gebruiksaanwijzing. Er zijn nog steeds mensen die een drone verliezen omdat er iets gebeurt wat ze niet verwacht hadden. En oefenen op een leeg weitje kan nog steeds geen kwaad… Misschien nog één ding extra als tip. Ik heb bij het eerste boek een Facebookgroep opgericht. Meld je aan bij deze Facebookgroep voor inspiratie. Je kunt er je mooiste foto’s en video’s op kwijt. Dronevliegers zijn individuen met een drone, maar er valt online inmiddels veel meer van elkaar te leren. Dat kan bijvoorbeeld op het forum www.dronepilots.nl. Je bent niet meer zo geïsoleerd als vroeger.’
Tijdens het uitwerken van het interview zag ik op de site van de gemeente Amsterdam een bericht over Een nieuw bord in de stad, een bord met Verboden voor drones erop: No-fly zone-borden voor bepaalde delen in Amsterdam. Ik vroeg Wiebe nog even hoe dat zit, met de borden en of de gemeente dat zo maar kan doen. Zijn antwoord: ‘Het gaat om informerende borden, er is nog geen juridische grondslag, anders dan dat het (nu nog) voor de meeste dronevliegers überhaupt verboden is om te vliegen in Amsterdam, omdat de stad grotendeels in de no-flyzone rondom Schiphol ligt. Die borden zijn meer bedoeld om op lokaal niveau drones (van toeristen) te voorkomen boven toeristische hotspots, die meestal geen weet hebben van het algemene vliegverbod.’
Dronefotografie, 4e editie
Ontdek de luchtige kunst van dronefotografie in de 4e geheel herziene editie van het boek Dronefotografie, geschreven door de ervaren dronefotograaf Wiebe de Jager. Dit boek is een must-read voor iedereen die de wondere wereld van dronefotografie wil betreden. Of je nu een beginner bent zonder enige vliegervaring, of al wel eens met een drone hebt gevlogen, deze uitgave biedt waardevolle tips. Leer de kneepjes van het vak met gedetailleerde uitleg over diverse instellingen en duik in de geavanceerde mogelijkheden zoals panoramafotografie.
Bovendien is Dronefotografie helemaal up-to-date met de nieuwste Europese regelgeving voor drones. Dit maakt het een onmisbare gids voor het navigeren door de complexe wereld van dronevliegvoorschriften. Het boek is rijkelijk gelardeerd met een veelvoud aan adembenemende dronefoto’s, gemaakt met uiteenlopende dronemodellen, die je zullen inspireren en motiveren om zelf het luchtruim te kiezen.
Hans Frederiks is journalist en fotograaf en hoofdredacteur van blog.computercreatief.nl. Hij schrijft over ontwikkelingen op het gebied van computers, van vormgeving op het web en print, en fotografeert al zijn hele leven lang. Zijn specialisaties zijn panorama’s, landschappen en podiumfotografie. Zijn blog vind je HIER, zijn boeken vind je HIER.
