En dan ineens is het zomaar een heel late zaterdag geworden, een eind de nacht in alweer. Niet uit ellende en getroebleerde gedachten, maar gewoon omdat het eens een paar uur spelen was met een Raspberry Pi. En dat zet dan weer aan het nadenken over de toekomst van de computer.

Wat begon als voor de aardigheid eens Retropie installeren op een Raspberry Pi 4 met 8GB RAM aan boord, liep al snel uit tot meer. Retropie zelf biedt al meer dan genoeg vertier én (instellings)mogelijkheden om een flinke tijd zoet mee te zijn. Draait alles naar wens, dan kun je er een berg aan oude retrogames op draaien. Denk aan roms van de Super Nintendo, een Sega of desnoods een PlayStation 1. Of een van de vele andere ondersteunde systemen. Er zijn inmiddels ook heel wat van deze ROMS (ofwel een bestand dat gemaakt is van de originele ROM-chip met software uit een retro-systeem) te vinden waarvan de makers het copyright afgehaald hebben, dus mocht je morele bezwaren hebben dan hoef je een dergelijk project daar alvast niet voor te laten liggen.

Klein, maar snel

Wat in ieder geval opvalt is dat alle oude spellen zonder ook maar een centje pijn in een boterzachte framerate draaien. Waarbij je je moet bedenken dat om dat te bereiken een complete gameconsole of arcademachine tot in het kleinste detail in software nagebootst moet worden. Dat dit allemaal loopt als een zonnetje geeft al aan hoe snel zelfs de meest simpele single-board systeempjes geworden zijn. En wat klein en compact betreft is de Raspberry allang geen uitzondering meer. Kijk maar eens naar die telefoon in je broekzak bijvoorbeeld. Of iets als die net uitgebrachte iPad Air met M1-chip aan boord. Die M1 is een door Apple zelf ontwikkeld systeem, feitelijk een complete computer in een enkele chip gebouwd. Hij verslaat of evenaart – zo blijkt steeds weer uit tests – de snelste Intel-processoren. Maar dan wel met een heel belangrijk voordeel: het energieverbruik van die M1 (ook die van de inmiddels verschenen zwaardere varianten) is een fractie van wat een Intel (of AMD) x86-processor gebruikt.

Zowel die M1 als de processor op de Raspberry Pi zijn van het RISC-type, ontwikkeld door het ‘fabloze’ ARM. Wat betekent dat ARM zelf geen cpu’s (meer) maakt, maar het ontwerp te koop aanbiedt aan anderen die vervolgens allerlei eigen extraatjes en optimalisaties toe kunnen voegen.

Energieverbruik moet omlaag

Dat energieverbruik zal in de komende jaren een steeds grotere rol gaan spelen. Fossiele brandstoffen zullen door de oorlog in de Oekraïne zelfs sneller dan gedacht uitgefaseerd worden. Landen willen niet meer afhankelijk zijn van olielanden die het allemaal niet zo nauw nemen met dingen als mijn en dijn, mensenrechten, democratie en ga zo maar door. Nu de olie- en gasvoorraden snel slinken wil je niet dat dat soort vage landen grip op onze democratische culturen krijgen. Prima allemaal, maar helaas heeft ‘het westen’ te laat en te weinig ingezet op andere bronnen van energie. En dat betekent dat er in de toekomst energietekorten ontstaan, als we niet met z’n allen een beetje minderen. En voor dat minderen qua energieverbruik hoef je lang niet altijd water bij de wijn te doen, zo bewijst die M1 maar weer eens. Stel je eens voor dat grote bedrijven en multinationals al die zoemende pc’s het raam uitmikken en vervangen door een macMini of iMac met M1. Het elektriciteitsverbruik van zo’n bedrijf zal dan in een klap gigantisch dalen! En zoals dat altijd gaat met oorlogen, hoe rampzalig die ook zijn: inzicht en daarop volgende technologisch noodzakelijke ontwikkelingen worden er veelal door versneld. Dus die veranderingen gaan er komen, en ook sneller dan gedacht.

Datacenters

Nog groter zal de impact zijn op het energieverbruik van datacenters. Hoe meer daar gebruik gemaakt wordt van energiezuinige én snelle processoren, hoe groter de impact op de elektriciteitsbehoefte zal zijn. In positieve zin, want dat gaat een slok op een borrel aan energieverbruik schelen.

Snel zat, voor de meesten

Verder geldt dat de ‘snelheidsrace’ voor de meeste eindgebruikers wel zo’n beetje voorbij is. Om de dagelijkse kantoortaken uit te voeren, zou in principe iets als een Raspberry Pi 4 (misschien net een tikkie sneller maar niet heel veel) ruimschoots volstaan. Een M1 is voor de meeste mensen eigenlijk al te snel. Maar goed, als je net wat meer wilt als gamen, zware fotobewerking en andere creatieve dingen zit je prima. De toekomst van de computer ligt veel meer op het vlak van energieverbruik. Veel sneller hoeft voor de meeste toepassingen allang niet meer. Alleen in heel specifieke gevallen zal er een blijvende vraag naar sneller zijn. Maar dat zal vooral het geval zijn in onderzoeksinstituten, laboratoria waar zware simulaties draaien, iets als een KNMI. Daar zijn supercomputers voor. Waarbij trouwens geldt dat dat tegenwoordig clusters zijn van een hele berg aan single board systemen die aan elkaar zijn gekoppeld. Dat kun je in principe ook doen met die energiezuinige CPU’s, afhankelijk van je behoeften.

Gamen

De enige ‘rare’ markt die overblijft is die van de gamers. Een deel daarvan is altijd op zoek naar meer, sneller en nog sneller. PC-gaming is nog altijd hot, en een niche die veel geld in het laatje brengt. Toch zal die ‘pc’ langzaam aan uitgefaseerd worden. Gamers zullen dan uit moeten kijken naar alternatieven. Die zijn er genoeg in de vorm van consoles. En de kans is groot dat game-streamingservices in de toekomst alle fysieke gaming-hardware gaan vervangen. Voor de huidige generatie gamers ongetwijfeld een gruwelijke gedachte, maar voor een generatie die er straks mee opgroeit is er niks aan de hand natuurlijk. Zoals dat altijd gaat.

Windows en Office

Ook Microsoft realiseert zich allang dat hun toekomst niet meer op het vlak van Windows ligt. Die race is gelopen. Ze hebben veel te lang gewacht met Windows aanpassen aan de 21ste eeuw. Hoewel het kán draaien op een ARM-core, loopt het daar nooit echt lekker op. En daar waar de M1 ’t presteert om x86 zo snel te emuleren dat je eigenlijk het verschil met een originele Intel-cpu niet merkt, is dat Microsoft nooit gelukt. Wat ervoor zorgde dat tablets met een ARM-cpu en daarop Windows draaiend impopulair waren en zijn (er was immers nauwelijks bruikbare software voor te vinden). Maar zou het heel erg zijn als de rol van Windows klein wordt? Hoeft helemaal niet.

Cloud

Microsoft is allang overgestapt op een ander bedrijfsmodel. Hun vlaggenschip Office groeit in cloud-uitvoering ook gestaag. Die ontwikkeling zou een heel stuk sneller kunnen, maar er zal ongetwijfeld een serie ‘boomers’ aan de top zitten die nog niet helemaal durven. Maar uiteindelijk zal dat Office volledig in je webbrowser draaien. Zodra dat zover is, zal Microsoft alleen maar meer nieuwe gebruikers van andere besturingssystemen zien komen. Afkomstig van Linux en ChromeOS bijvoorbeeld.

En dan zijn we weer bij het begin: die Raspberry Pi. Voor de gemiddelde thuisgebruiker (en ook kleinzakelijke gebruikers) zou dat ding allang genoeg zijn om gebruik te maken van een in de browser draaiend volledig Office-pakket. En daarmee hebben we dus het antwoord op de vraag ‘hoe ziet de toekomst van de computer er uit?’: klein, snel, energiezuinig en qua software wellicht grotendeels besturingssysteem-onafhankelijk!

Nieuwsgierig geworden naar de mogelijkheden die bijvoorbeeld een tablet je kunnen bieden? Lees dan onderstaand boek eens, geschreven door Henny Temmink. En er is nog veel meer beschikbaar van haar (en anderen) over het thema Apple!

Ontdek iPadOS 15

Wilt u alles uit uw iPad halen? Dan hebt u veel aan dit handzame en complete boek over het prachtige nieuwe besturingssysteem iPadOS 15. Hierin vindt u alles over web, e-mail, foto’s, video, muziek, navigatie, FaceTime, agenda, contacten, widgets, focus, livetekst en meer. De auteur doet Apples nieuwe besturingssysteem voor de iPad haarfijn uit de doeken. Van de eerste kennismaking tot het gebruik van de verbeterde en nieuwe functies en apps: met dit boek haalt u echt alles uit uw iPad!

Uit de inhoud:

• Kennismaking: verken iPadOS en ontdek hoe u uw tablet geheel naar eigen wens instelt.
• iMessage: alles over FaceTime, chatten en Siri.
• Web en e-mail: surf op internet en verstuur en ontvang e-mailberichten.
• Adresboek en agenda: organiseer uw werk in iPadOS 15.
• Kaarten: oriënteer u onderweg met Kaarten van Apple.
• iCloud en media: beluister, bekijk en beheer media- en andere bestanden. Deel aankopen met familieleden.
• Foto’s en video: geniet van foto’s en films in de hoogst mogelijke kwaliteit.
• Stores: koop films, series boeken, muziek en apps online.

Ronald Smit

Ronald Smit kan dankzij een combinatie van een elektronica- en een journalistieke opleiding (afstudeerrichting radio en nieuwe media) technische zaken op een heldere en eenvoudige manier uitleggen. Zijn jarenlange schrijfervaring voor onder meer Computer Idee geeft u al snel de ‘aha-erlebnis’ waar u wellicht al zo lang naar op zoek was. En wordt het dan toch allemaal wat ingewikkeld, dan loodst hij de lezer snel en zeker langs eventuele barrières en valkuilen. De boeken van Ronald vind je hier.