Scott Kelby schreef een mooi boek over portretfotografie: Portretfotografie bij natuurlijk licht. Kelby laat je in dit boek zien hoe je prachtige portretten bij natuurlijke licht kunt fotograferen en bewerken. Kelby laat al zijn geheimen en beproefde technieken zien. Hij bespreekt alles: van essentiële uitrusting en camera-instellingen tot de technieken die je nodig hebt om indrukwekkende portretfoto’s te maken. In dit voorproefje uit het boek vertelt hij over de keuze voor een lens waarmee je een portret schiet. Wat is een goede portretlens en welke lens is minder geschikt als portretlens? Kortom: wat is de beste portretlens? Twee eerdere voorproefjes uit het boek vind je HIER en HIER.
Moet je eigenlijk wel portretten maken met een groothoeklens?
Nu zijn er fotografen die zeer succesvol portretten maken met een groothoeklens en ze kiezen voor groothoek omdat ze op zoek zijn naar een zeer specifieke uitstraling. Dat gezegd hebbende, beheersen deze fotografen hun portretvaardigheden tot in de puntjes, dus ze kennen de regels (lenzen met een langere brandpuntsafstand, die worden beschouwd als ‘portretlenzen’, leveren je flatterender resultaten op), maar ze overtreden deze regels opzettelijk vanwege de specifieke uitstraling die ze zoeken. Ze begrijpen volledig de beperkingen van het maken van groothoekportretten en ze werken daarbinnen. Nu kom je misschien op een punt waarop je ook de regels wilt overtreden, maar ik hoop dat dat moment komt nadat je het fotograferen met langere, meer flatterende lenzen onder de knie hebt. Op die manier overtreed je de regels omdat je de regels kent en moet overtreden om een bepaalde uitstraling te realiseren, niet omdat je niet beter weet. Ik zie heel veel vreselijke portretten gemaakt door mensen die het gebruik van de langere lenzen nooit onder de knie hebben gekregen (ze weten niet wat ze niet weten) en dat is te zien aan hun foto’s.
Groothoeklens: niet flatterend…
Bekijk de foto’s hierboven eens. De linkerfoto is gemaakt met een groothoeklens. De foto rechts is van hetzelfde onderwerp, even later genomen op dezelfde locatie, maar met een flatterende lens met langere brandpuntsafstand. De opname links is niet echt verschrikkelijk en het onderwerp ziet er niet vreselijk uit, maar het ziet er niet zo flatterend uit als de opname met een flatterende lens (een echte portretlens). Trap niet in die valkuil en bewandel voorlopig de weg van de flatterender lenzen met langere brandpuntsafstanden. Later kun je nog altijd beslissen of je met een groothoeklens aan de slag wilt.
Waarom ik voor close-up 50mm-lenzen vermijd
50mm-lenzen zijn handig als je ten voeten uit modefoto’s maakt, maar bij portretfoto’s is de vervorming van zo’n lens totaal niet flatterend voor je onderwerp (zie afbeelding, het enige wat veranderde was de lens). Ik begrijp dat mensen worden aangetrokken door een 50mm-lens, je kunt al een f/1.8 krijgen voor ongeveer € 100 tot € 125, wat erg goedkoop is voor een scherpe, lichtsterke lens waarmee je bij weinig licht kunt fotograferen en/of de achtergrond onscherp kunt maken. Om de achtergrond met een 50mm-lens onscherp te krijgen, moet je echter vrij dicht naar je onderwerp toe gaan, wat betekent dat je wat onflatteuze gezichtsvervorming krijgt (zie nogmaals de afbeelding linksboven). Je zult op internet veel fotografen (inclusief mijzelf) tegenkomen die je vertellen geen portretten met een 50 mm te maken. Maar het is internet, dus andere meningen zul je ook tegenkomen, waaronder YouTube-video’s als ‘Waarom je een 50mm-lens nodig hebt voor portretten’.
50mm voor straatfotografie
Houd daarbij rekening met het volgende: (1) vaak zijn de fotografen die portretten maken met 50 mm eigenlijk straatfotografen en ze maken geweldige 50mm-foto’s van oude mensen in een park met een ruwe, verweerde huid. Dit lijkt meer op documentaire-achtige portretten, het gaat niet om een flatterend portret. Dit soort opnames zien er cool uit, maar het fotograferen in die stijl kost veel oefening en veel nabewerking. (2) De andere kant van de medaille is dat 50mm-lenzen een specifieke uitstraling opleveren. Er zijn fotografen die van die uitstraling houden en ze hebben geleerd hoe ze daarmee goede resultaten kunnen krijgen. Maar ik zou een vriend niet aanbevelen om portretten met een 50 mm te maken. Vanwege de lensvervorming is het lastiger om een flatterend portret te maken. Neem het volgende in overweging: hoewel je veel professionele fotografen zult vinden die je waarschuwen om geen 50mm-lens te gebruiken als portretlens, zul je er geen vinden die je vertelt dat je geen 85 mm of langere lens voor portretten moet gebruiken. Dat zegt genoeg. Die lenzen met langere brandpuntsafstand worden niet voor niets ‘portretlenzen’ genoemd.
Van Scott Kelby zijn naast Portretfotografie bij natuurlijk nog meer boeken in het Nederlands verschenen. Bij Van Duuren Media kun je HIER alle boeken van hem vinden. Op dit blog zijn er veel meer voorproefjes uit de boeken van Kelby te vinden. HIER kun je ze lezen.
Scott Kelby is de bestverkopende auteur ter wereld van boeken over fotografische technieken. Hij is tevens hoofdredacteur en uitgever van het tijdschrift Lightroom Magazine, producer van LightroomKillerTips.com, hoofdredacteur en uitgever van het tijdschrift Photoshop User en presentator van de invloedrijke wekelijkse live-talkshow over fotografie The Grid. Scott is ook algemeen directeur van KelbyOne.com en geeft over de hele wereld workshops over fotografie en Lightroom. Hij is bekroond auteur van meer dan 90 boeken, waaronder Photoshop voor Lightroom-gebruikers, de reeks Scott Kelby over digitale fotografie; Het grote flitserboek en Het Adobe Photoshop Lightroom Classic boek voor digitale fotografen. Al zijn boeken vind je HIER.
