Elke maand besteden we speciale aandacht aan een nieuw boek uit het fonds van Van Duuren Media. Het boek van de maand december is Het Complete Boek Windows 10. Dit is het derde deel uit hoofdstuk 16 ‘Back-up en Herstel’, ditmaal over de instellingen voor Systeemherstel, het verschil tussen back-ups en Systeemherstel en het gebruiken van Systeemherstel. Het eerste deel uit deze serie vind je HIER, het tweede deel HIER en een interview met auteur Peter Doolaard over de vernieuwingen in het boek en in Windows 10 vind je HIER. (H.F.)

Systeemherstel gebruiken

De functie Systeemherstel lijkt een beetje op Bestandsgeschiedenis, maar is bedoeld voor het veiligstellen van systeembestanden. De functies vullen elkaar aan. Bestandsgeschiedenis gebruikt u voor het automatisch veiligstellen van gebruikersbestanden, Systeemherstel is voor het automatisch veiligstellen van belangrijke Windows-systeembestanden.

LET OP! • Het ene systeemherstel is het andere niet  Het is behoorlijk verwarrend dat systeemherstel in Windows 10 op twee plaatsen voorkomt en daarbij verschillende betekenissen heeft. De optie Systeemherstel in de app Instellingen, Bijwerken en beveiliging heeft betrekking op het opnieuw installeren van Windows (Deze pc opnieuw instellen), waarbij persoonlijke bestanden kunnen worden behouden, maar in elk geval geïnstalleerde programma’s verloren gaan. Systeemherstel in het Configuratiescherm heeft de functie die het ook had in Windows 7/8.1: het terugzetten van de computer naar een eerdere toestand. Bijvoorbeeld voordat die verkeerde driver werd geïnstalleerd, een instelling ernstig werd verknoeid of malware op het systeem terechtkwam. Hier kunnen overigens ook programma’s bij verloren gaan, als die zijn geïnstalleerd na het moment waarop het gekozen herstelpunt is gemaakt. Maar het is in het algemeen minder ingrijpend – vaak de reden om deze optie te kiezen.

Wat is Systeemherstel?

Stel dat u een nieuwe printer hebt gekocht. U installeert volgens voorschrift van de fabrikant de stuurprogramma’s van de printer, maar opeens doet uw internetverbinding het niet meer. Herkent u deze situatie? Ditzelfde kan ook voorkomen na de installatie van andere programma’s of stuurprogramma’s (drivers). Dit kan soms leiden tot onverwachte wijzigingen op uw computer of het kan ertoe leiden dat Windows op een onverwachte manier reageert.

In sommige gevallen kan het probleem worden verholpen door het nieuw geïnstalleerde programma of stuurprogramma te verwijderen. Maar dan doet behalve uw internetverbinding bijvoorbeeld ineens ook uw scanner het niet meer. Vervelend. U downloadt nieuwe stuurprogramma’s van de site van scannerfabrikant (op de computer van uw buurman, want uw eigen internetverbinding doet het nog steeds niet), maar dit lost niets op. U wordt geadviseerd eerst uw virusscanner bij te werken. Enfin, na een uurtje zijn er talloze programma’s en drivers opnieuw geïnstalleerd en weer verwijderd, zonder dat dit alles heeft geholpen. Welkom Systeemherstel!

Met Systeemherstel kunt u proberen om de computer te herstellen met behulp van een herstelpunt dat is opgeslagen op een eerdere datum waarop het systeem nog wel correct functioneerde. Systeemherstel maakt het mogelijk de systeembestanden van de computer te herstellen in de staat waarin deze op een eerder tijdstip zijn opgeslagen. U kunt op deze manier systeemwijzigingen ongedaan maken, zonder dat dit van invloed is op uw persoonlijke bestanden, zoals e-mailberichten, documenten of foto’s.

LET OP! • Systeemherstel is geen vervanging van back-up     Systeemherstel is niet bedoeld voor het maken van back-ups van persoonlijke bestanden. U kunt Systeemherstel dus niet gebruiken als u een beschadigd of verwijderd persoonlijk bestand wilt terugzetten. Gebruik hiervoor Bestandsgeschiedenis, zoals eerder dit hoofdstuk werd beschreven.

Systeemherstel instellen

U kunt zelf bepalen hoeveel schijfruimte wordt besteed aan Systeemherstel. Logischerwijs kunt u meer herstelpunten opslaan naarmate u meer schijfruimte beschikbaar stelt. (Zie ook onderstaande afbeelding.)

1. Druk op Window+S, typ herstel en open het onderdeel Herstel van het Configuratiescherm.
2. Klik op Systeemherstel configureren. Het venster Systeemeigenschappen met het tabblad Systeembeveiliging wordt geopend.
3. Selecteer de systeemschijf (meestal C:) en klik op de knop Configureren.
4. Controleer of systeembeveiliging is ingeschakeld.
5. Beoordeel het schijfruimtegebruik en sleep de schuifregelaar naar een passende instelling. Klik op OK om het venster Systeembeveiliging te sluiten.

Zelf herstelpunten maken

Windows houdt automatisch herstelpunten bij. Een herstelpunt is een momentopname van het systeem op een bepaald moment waarop het (meestal) goed functioneert. Standaard wordt eenmaal per week een herstelpunt gemaakt, maar ook sommige installatieprogramma’s roepen automatisch Systeemherstel aan voordat ze zichzelf installeren. Microsoft Office doet dit bijvoorbeeld, evenals Windows Update en veel andere software.

Als u zelf een herstelpunt wilt maken, dan kan dit vanuit het venster Systeemeigenschappen. Doe dit bijvoorbeeld voordat u een nieuw programma (een onbekende game?) of een nieuw stuurprogramma voor een nieuwe printer, een nieuwe camera enzovoort wilt installeren. U weet dan zeker dat u de meest recente werkende configuratie van de computer hebt opgeslagen. Als na afloop van de installatie blijkt dat niet alles werkt zoals u wilt, kunt u eenvoudig terugkeren naar de vorige versie van de computer waarin alles nog als een zonnetje liep.

1. Druk op Window+S, typ herstel en open het onderdeel Herstel van het Configuratiescherm.
2. Klik op Systeemherstel configureren. Het venster Systeemeigenschappen met het tabblad Systeembeveiliging wordt geopend.
3. Klik op de knop Maken als u zelf een herstelpunt wilt vastleggen.
4. Typ een naam voor het herstelpunt. Kies hiervoor een naam die eenvoudig te herkennen is en ongeveer beschrijft waarom u het herstelpunt maakt.
5. Het maken van een herstelpunt duurt meestal maar enkele minuten. Klik op OK als Windows het venster toont waarin het aangeeft dat het herstelpunt is voltooid.

U kunt nu veilig aan de slag met het installeren van de nieuwe hardware of software. Als het goed is, hebt u het herstelpunt verder niet meer nodig. Maar mocht de nood aan de man zijn, dan kunt u de computer eenvoudig herstellen naar een de situatie die van kracht was op het moment dat het herstelpunt werd gemaakt.

Een herstelpunt kiezen

Als de computer om welke reden dan ook niet meer werkt zoals u wilt, kunt u met Systeemherstel een eerdere toestand van de computer herstellen. Zoals gezegd raakt u geen persoonlijke bestanden kwijt die u hebt gemaakt of gewijzigd sinds het laatste herstelpunt werd gemaakt. Het gaat puur om de systeembestanden en registerinstellingen van Windows. Open hiervoor Systeemherstel op de volgende manier.

1. Druk op Window+S, typ herstel en open het onderdeel Herstel van het Configuratiescherm.
2. Klik op Systeemherstel starten.
3. Lees de aanwijzingen door en klik op Volgende.

De werking van Systeemherstel zal verder voor zich spreken.

1. Zorg ervoor dat alle overige programma’s gesloten zijn en dat al uw bestanden zijn opgeslagen. Tijdens Systeemherstel kunt u de computer niet gebruiken en na afloop wordt de computer opnieuw gestart.
2. Kies het gewenste herstelpunt. Selecteer de optie Meer herstelpunten weergeven als u een minder recent herstelpunt wilt kiezen.
3. Klik op Volgende en daarna op Voltooien.
4. Kies tot slot Ja om nogmaals aan te geven dat u zeker weet dat de computer hersteld moet worden.

Windows sluit nu de computer af en herstelt de status van de computer. Ook dit neemt vaak maar enkele minuten in beslag. Daarna wordt de pc opnieuw gestart en als u zich hebt aangemeld verschijnt een venster waarin de status van Systeemherstel wordt getoond.

Hans Frederiks

Hans Frederiks is journalist en fotograaf en hoofdredacteur van blog.computercreatief.nl. Hij schrijft over ontwikkelingen op het gebied van computers, van vormgeving op het web en print, en fotografeert al zijn hele leven lang. Zijn specialisaties zijn panorama’s, landschappen en podiumfotografie. Zijn blog vind je HIER, zijn boeken vind je HIER.