Excel is een spreadsheetprogramma dat ook uitstekend inzetbaar is voor wiskundige vraagstukken. Wiskunde met Excel wordt een stuk leuker!
Ach ja, wie heeft er vroeger niet zitten blokken op complexe wiskundevraagstukken? Tijdvretend tabellen en formules met de hand doorrekenen. Zal vast educatief verantwoord geweest zijn. In een tijd dat computers nog gimmicks waren. Tijden zijn veranderd en natuurlijk ga je complexe klussen niet meer met de hand te lijf. Excel is niet voor niets uitgevonden, immers. En laten we eerlijk zijn: wiskunde met Excel maakt het vakgebied net wat leuker en inzichtelijker. Navolgende tekst is afkomstig uit het boek Excel aan het werk, functies voor wiskunde en statistiek van Wim de Groot.
De functie WORTEL
De functie WORTEL geeft de positieve vierkantswortel van een getal.
De wortel van bijvoorbeeld 225 is 15. Die vind je met:
=WORTEL(225)
Je kunt hiervoor ook een formule met het machtteken gebruiken. De wortel is gelijk aan de macht 0,5. Dus je mag ook deze beide formules nemen:
=225^0,5
=MACHT(225;0,5)
Rekenen met Pythagoras
Als je de lengte van de schuine zijde van een rechtzijdige driehoek wilt berekenen (de hypotenusa), pas je de stelling van Pythagoras toe:
a² +b² =c²
Hier zijn a en b de lengtes van de rechthoekszijden en c die van de schuine zijde. Met c² heb je het kwadraat van de schuine zijde; de wortel daarvan is de lengte.
Een snelle controle van de berekening doe je met 3, 4 en 5. Want als de rechthoekszijden 3 en 4 zijn, is de schuine zijde 5. De kwadraten van 3 en 4 zijn respectievelijk 9 en 16, is samen 25, de wortel daarvan is 5. De kwadraten van 3 en 4 tel je op met de formule:
=3^2+4^2
En daarvan neem je de wortel met:
=WORTEL(3^2+4^2)
• Hier plaats je niet één getal tussen de haakjes, maar laat je de kwadraten en de optelling daarvan tussen de haakjes berekenen.
Je kunt hiervoor een model maken, zoals in de afbeelding. Je noteert bijvoorbeeld in cel B4 de lengte van de ene zijde en typt in E8 de lengte van de andere zijde. Voor het berekenen van de schuine zijde plaats je in G3 de formule:
=WORTEL(B4^2+E8^2)
Deze formule neemt het kwadraat van B4 plus het kwadraat van E8 en berekent daarvan de wortel. Typ je een 3 in B4 en een 4 in E8, dan is het antwoord weer 5.

Een rekenmodel maken
Als je vaker dezelfde soort berekening wilt maken met wisselende getallen, is het handig om een rekenmodel te maken. Geef hiervoor het hele werkblad een achtergrondkleur, maak de cel of cellen waarin je een getal wilt typen wit en plaats daar een rand omheen. Plaats de formule in een van de gekleurde cellen en laat die naar een invoercel verwijzen. Die formule hoef je slechts eenmaal op te stellen. In de witte cel (cellen) voer je steeds een ander getal in en je ziet meteen de uitkomst. Een voorbeeld zie je in de vorige paragraaf.
Wiskunde wordt (weer) leuk
Met Excel kun je natuurlijk nog veel meerberekeningen maken en wiskundige vraagstukken oplossen. Veel kracht zit in de ingebouwde rekenfuncties. In het boek Excel aan het werk, functies voor wiskunde en statistiek van Wim de Groot worden honderd rekenfuncties van Excel besproken op het gebied van wiskunde en statistiek. Die worden uitgelegd aan de hand van voorbeelden. Je leert hoe je een functie gebruikt, zodat je die kunt toepassen in je eigen werk, studie of hobby.
Nadat je hebt gezien hoe je een formule samenstelt, ga je de diepte in. Tot de behandelde onderwerpen behoren:
- optellen, tellen en gemiddelde berekenen
- totaal, aantal en gemiddelde voor een beperkte groep berekenen en op meer criteria
- afronden in allerlei stappen
- werken met breuken en logaritme
- willekeurige getallen trekken
- kansen en standaardafwijking berekenen
- getallen in groepen verdelen met statistische functies
- correlatie, trend en regressie tussen getallenreeksen vinden
Dit boek is te gebruiken met Excel 2010 tot en met 2019 (en Microsoft 365).
Je kunt negentig gratis oefenbestanden bij dit boek downloaden. In de ene helft staan alleen de gegevens zodat je zelf aan de slag kunt, in de andere helft van de bestanden zijn de voorbeelden helemaal uitgewerkt.

Wim de Groot schrijft artikelen over Excel voor het populaire tijdschrift ComputerIdee en boeken bij van Duuren Media. Als freelance auteur heeft hij al vele lezers weten te boeien met dit rekenprogramma. Hij begeleidt in de gezondheidszorg mensen op het gebied van levensvragen. Daarbij is helder communiceren van groot belang. Dat hij helder kan communiceren blijkt ook in zijn uitleg van Excel. Aan beginnende en gevorderde gebruikers laat hij zien hoe ze de mogelijkheden van dit rekenwonder kunnen benutten. Als nuchtere noorderling doet hij niet moeilijk over zaken die ingewikkeld lijken. Zijn doel is om u plezier te laten beleven aan uw computer en aan Excel in het bijzonder. De boeken van Wim vind je hier.