Met de functie Doelzoeken in Excel vindt u bij een uitkomst de benodigde waarden in een formule. Met andere woorden: reken eens achterstevoren. In mijn boek Het complete boek Excel voor professionals, 5e editie. Komt deze functie uitgebreid aan bod, zoals u ook hieronder kunt constateren in een sneak preview. Vanzelfsprekend treft u in het boek nog veel en veel meer diepgravende tips en trucs aan voor dit ‘ultieme’ spreadsheetpakket van Microsoft!
Stel, u hebt een formule die rekent met de waarde in een bepaalde cel. Als u die waarde verandert, krijgt u uiteraard een andere uitkomst. Nu wilt u het andersom: u weet welke uitkomst u wilt hebben en u moet uitzoeken welk getal daarvoor zorgt. U kunt dan in die cel allerlei getallen proberen totdat u de gewenste uitkomst ziet. Met Doelzoeken gaat dit veel efficiënter.
In D4 staat een bedrag en in D7 wordt de btw daarbij opgeteld met:
=D4*1,21
Nu wilt u dat hier als uitkomst 100 verschijnt; welk bedrag moet u dan in D4 invoeren? Klik op cel D7, klik op de tab Gegevens, klik op Wat-als-analyse en op Doelzoeken; er verschijnt een klein venster. Hierin stelt u drie zaken in:
- Bij Cel instellen geeft u de cel op waar de formule voor de uitkomst staat, D7 in dit voorbeeld. Als u vooraf op D7 hebt geklikt, staat dat hier al ingevuld.
- Bij Op waarde typt u het getal dat uit de berekening moet komen, 100 in dit geval.
- Bij Door wijzigen van cel typt u de cel waarin u allerlei getallen wilt proberen.
U kunt ook op die cel klikken.
Klik op OK en Excel probeert in D4 net zo vaak een getal tot de uitkomst in D7 precies 100 is. Een venster meldt: ‘Doelzoeken met cel D7. Er is een oplossing gevonden’. Klik op OK en het gevonden getal wordt in D4 ingevoerd.
- Klikt u op Annuleren, dan wordt D4 weer leeggemaakt.
Nu kunt u van een bedrag van 100 inclusief btw vrij eenvoudig terugrekenen naar het nettobedrag met:
=100/1,21

Bij ingewikkelde berekeningen kan Doelzoeken u veel tijd besparen.
Nog een voorbeeld
Een ander voorbeeld. U hebt verkoopcijfers van drie kwartalen, u streeft naar een totale verkoop van 100.000 per jaar en de vraag is: hoe groot moet de verkoop van het vierde kwartaal zijn om dat doel te halen?
De cijfers van kwartaal 1, 2 en 3 staan in respectievelijk B2, C2 en D2. De formule die alle vier kwartalen optelt in F2 luidt:
=SOM(B2:E2)
Om de verkoop voor het vierde kwartaal te vinden klikt u op cel F2 (de cel met de formule). Klik in het tabblad Gegevens op Wat-als-analyse en op Doelzoeken. Stel het venster als volgt in.
Bij Cel instellen geeft u cel F2 op, bij Op waarde typt u het gewenste totaal, typ 100.000 in dit voorbeeld. Bij Door wijzigen van cel klikt u op de cel van het vierde kwartaal, op E2. Klik op OK en even later ziet u in E2 het bedrag dat ervoor zorgt dat het totaal precies 100.000 is.
U begrijpt dat u aan Doelzoeken een opdracht moet geven die uitvoerbaar is. Stel, de formule in D7 luidt:
=GEHEEL(D4)

Deze rondt het getal in D4 af naar beneden. Geeft u nu in het venster Doelzoeken bij Op waarde op dat de uitkomst 5,5 moet zijn, dan meldt Excel: ‘Er is waarschijnlijk geen oplossing gevonden’. Deze opdracht is namelijk onmogelijk.
- In Doelzoeken doet Excel honderd pogingen om een passend getal te vinden, zogeheten iteraties.
Het complete boek Excel voor professionals,5e editie is bedoeld voor mensen die de basisvaardigheden van Excel onder de knie hebben en de uitgebreide mogelijkheden van dit programma verder willen benutten. In dit boek legt Wim de Groot in zijn bekende heldere stijl uit wat je met Excel kunt, zonder te vervallen in technisch jargon. In dit boek staan zo’n 1500 formules als voorbeeld. Bij elke formule legt Wim de Groot uit hoe deze werkt, zodat je de voorbeelden kunt gebruiken in je eigen situatie. Hij bespreekt 255 functies, ruim de helft van alle functies die Excel heeft. Het complete boek Excel voor professionals is hét standaardwerk voor Excel!
Meer tips over Microsoft Excel:
De functie KIEZEN in Excel
De functie KIEZEN in Excel kiest een bepaalde waarde uit een lijst met waarden, iets wat met regelmaat goed van pas kan komen. In dit artikel duik ik dieper in KIEZEN.
Werken met tekst in Excel
Behalve dat het een cijfertijger is, kunt u ook prima werken met tekst in Excel, wat weer allerlei extra mogelijkheden biedt!
Talstelsels converteren in Excel
Talstelsels in Excel converteren is niet ingewikkeld. Daar bestaan speciale functies voor in Excel.
Doelzoeken in Excel
Met de functie Doelzoeken in Excel vindt u bij een uitkomst de benodigde waarden in een formule. Met andere woorden: reken eens achterstevoren.
De functie TEKST in Excel
De functie TEKST in Excel geeft een waarde weer als tekst in de opmaak die u opgeeft. En dat biedt handige mogelijkheden.
Watervalgrafiek in Excel maken
Een watervalgrafiek in Excel komt uitstekend van pas voor financiële specialisten.
Alle tips en trucs op Computer Creatief voor Excel vind je HIER

Wim de Groot schrijft artikelen over Excel voor het populaire tijdschrift ComputerIdee en boeken bij van Duuren Media. Als freelance auteur heeft hij al vele lezers weten te boeien met dit rekenprogramma. Hij begeleidt in de gezondheidszorg mensen op het gebied van levensvragen. Daarbij is helder communiceren van groot belang. Dat hij helder kan communiceren blijkt ook in zijn uitleg van Excel. Aan beginnende en gevorderde gebruikers laat hij zien hoe ze de mogelijkheden van dit rekenwonder kunnen benutten. Als nuchtere noorderling doet hij niet moeilijk over zaken die ingewikkeld lijken. Zijn doel is om u plezier te laten beleven aan uw computer en aan Excel in het bijzonder. De boeken van Wim vind je hier.