
In het boek ‘Belichten, fotograferen, retoucheren’ bespreekt Scott Kelby hoe je elk fotografisch onderwerp ideaal kunt fotograferen, belichten en bewerken. De eerste aflevering van deze korte serie van drie behandelt het belichten en vastleggen van het portret. De tweede aflevering behandelt de retouche en optimalisatie in Lightroom. Nu zetten we, als het gaat om retouche, de puntjes op de i in Photoshop. Zo retoucheer je een portret in Photoshop!
Stap 15

Nu komen we bij retoucheerwerk dat buiten de mogelijkheden van Lightroom valt, dus stappen we over op Photoshop. Kies in het menu Foto eerst de optie Bewerken in en dan Bewerken in Adobe Photoshop (zie hierboven) of gebruik de sneltoets Command-E (pc: Ctrl-E). Een RAW-bestand, zoals hier is gebruikt, wordt direct in Photoshop geopend. Bij de bestandsindeling JPEG en TIFF verschijnt eerst het dialoogvenster Fotobewerken met Adobe Photoshop (zie hierboven). Markeer in zo’n geval het keuzerondje Een kopie bewerken met Lightroom-aanpassingen en klik vervolgens op de knop Bewerken (maar nogmaals, je krijgt dit dialoogvenster alleen te zien als je in JPEG of TIFF hebt gefotografeerd).
Stap 16
In Photoshop zie je dat aan de rechterkant van de scheiding midden op het hoofd een deel van het kapsel wat naar boven uitsteekt, maar dat is gemakkelijk naar beneden te duwen om het met de linkerkant te laten overeenkomen. Kies in het menu Filter van Photoshop de optie Uitvloeien (zoals hierboven). Dit is geweldig retoucheergereedschap dat gezichtsherkenning gebruikt om verschillende delen van het gezicht met schuifregelaars aan te passen. Het heeft ook nog eens opties om delen van een foto te verschuiven alsof het boetseerklei is. Hier gebruiken we een van die opties om het haar naar beneden te duwen.
Stap 17
Selecteer het gereedschap Vooruit verdraaien (W) in de gereedschapset aan de linkerkant (het staat bovenaan). Er zijn twee technieken om de resultaten van dit gereedschap er natuurlijk uit te laten zien: (1) maak het penseel ongeveer zo groot als het gebied dat je wilt verplaatsen, zoals ik hier heb gedaan (je wijzigt het formaat van het penseel met de bloktoetsen op het toetsenbord, net als bij elk ander penseel) en (2) duw voorzichtig tegen het gebied dat je wilt verplaatsen.
Stap 18
Eerst heb ik de grootte van het penseel aan de omvang van het stukje haar aangepast en daarna duwde ik het haar voorzichtig omlaag tot het met de andere kant van de scheiding overeenkwam. Hierboven zie je het verschil met de foto hieronder.
Stap 19
Laten we dezelfde techniek gebruiken om het stukje bot glad te strijken dat links op haar schouder uitsteekt. Denk hierbij aan de twee net geleerde technieken om dit gereedschap optimaal te benutten. Als het voorwerp dat je verplaatst kleiner wordt, vergeet dan niet ook het penseel te verkleinen, zodat het dicht bij het formaat komt van wat je verplaatst. Als je klaar bent, klik je op de knop OK rechtsonder in het venster. Je komt het filter Uitvloeien verderop in het boek ‘Fotograferen, belichten, retoucheren’ nog vaker tegen, maar hier heb je in ieder geval al een van de twee krachtigste mogelijkheden ervan gebruikt.
Stap 20
Nu gaan we het gezicht symmetrischer maken door het oog en de wenkbrauw rechts een beetje naar links te verplaatsen, zodat beide ogen in balans komen (dit wordt veel gedaan als het ene oog hoger ligt dan het andere). Kies eerst in de gereedschapset het gereedschap Lasso (of gebruik de sneltoets L) en sleep dan een zeer losse selectie rond het oog en de wenkbrauw rechts (zoals hierboven).
Zorg ervoor dat je niet te dicht bij oog of wenkbrauw komt. Om de randen te verzachten (zodat je bij het uitvoeren van de bewerking geen harde overgang ziet), ‘verdoezel’ je de selectie. Kies in het menu Selecteren eerst Bewerken en dan Doezelaar. In het dialoogvenster Doezelselectie voer je bij Doezelstraal 10 pixels in (zoals hiernaast) en klik je op OK. Vervolgens gebruik je de toetsencombinatie Command-J (pc: Ctrl-J) om de selectie op een aparte laag te zetten (zie hieronder, rechts), zodat je die apart kunt verplaatsen.
Stap 21
Nadat je een kopie van het oog, de wenkbrauw en het omliggende gebied op een aparte laag hebt gezet (die boven de achtergrondlaag met de originele foto zweeft), schakel je over naar het gereedschap Verplaatsen (V). Druk vervolgens op de toets met de pijl naar links om deze laag naar links te schuiven. Iedere keer dat je op de pijltoets drukt, wordt de selectie 1 pixel naar links verplaatst; het resultaat ziet er naadloos uit omdat je de randen van de selectie hebt verzacht.
Houd je de Shift-toets ingedrukt terwijl je op de pijltoets drukt, wordt de selectie 10 pixels verplaatst. Hier heb ik twee keer met ingedrukte Shift-toets op de toets pijl-links gedrukt, de Shift-toets losgelaten en nog eenmaal op de toets pijl-omhoog gedrukt. Het resultaat van de verplaatsing van 20 pixels naar links en 1 pixel omhoog zie je hierboven. Gebruik Command-E (pc: Ctrl-E) om de lagen samen te voegen.
Stap 22
Enkele springerige haren vallen op omdat ze lichter lijken dan de rest van het kapsel (hierboven zie je de lichtere haren die de aandacht trekken). Die gaan we wegwerken met het gereedschap Snel retoucheerpenseel, dus selecteer het in de gereedschapset (of gebruik de sneltoets J). Maak het penseel iets groter dan het haartje dat je wilt verwijderen en teken eroverheen (zoals hierboven is gedaan). De haar verdwijnt dan. Photoshop heft twee retoucheerpenselen: het hier gebruikte Snel retoucheerpenseel werkt als een verfkwast die automatisch een geschikt monstergebied kiest. Met het gereedschap Retoucheerpenseel kies je zelf een gebied door er met de Option-toets (pc: Alttoets) op te klikken.
Stap 23
Hierboven zie je het resultaat nadat de opvallendste losse haartjes zijn verwijderd. De volgende tip is meer iets voor gevorderde gebruikers en hoort dus verderop in het boek thuis, maar omdat die ook bij het retoucheren van haren van pas komt, verklap ik hem toch maar hier. Als je een retoucheerpenseel hebt geselecteerd, kun je in de optiebalk bovenaan bij de vervolgkeuzelijst Modus de optie Donkerder kiezen, waardoor het gereedschap alleen van invloed is op delen (in dit geval haren) die lichter zijn dan het te bewerken gebied. Delen (haren) die donkerder zijn, veranderen niet. Dit is een erg handige en eenvoudige manier om betere resultaten te krijgen.
Stap 24
We zijn klaar met de bewerkingen in Photoshop, dus laten we de foto terugbrengen naar Lightroom, wat heel gemakkelijk in twee stappen gaat: (1) kies Opslaan in het menu Bestand (zoals hierboven) of gebruik Command-S (pc: Ctrl-S) en (2) sluit het document. Dat is alles. Ga je nu weer naar Lightroom, dan staat de bewerkte foto naast de originele foto op je te wachten (met de toevoeging ‘-bewerkt’ of ‘-edit’ achter de bestandsnaam, of met de tekst die je in de voorkeuren van Lightroom op het tabblad Extern bewerken hebt ingesteld om aan de bestandsnaam toe te voegen).
Stap 25
We sluiten af met een nabewerking die ik bij bijna alle portretten uitvoer: het gezicht lichter maken (over het algemeen zo’n 1/3 stop lichter, dus +0,33 belichting). Dit kan op verschillende manieren, maar meestal teken ik de helderheid erover met het gereedschap Penseel. Klik dus eerst op de knop Maskeren en vervolgens op Penseel (K). Sleep de schuifregelaar Belichting naar 0,33 en teken dan over het gezicht om het ongeveer 1/3 stop lichter te maken. In dit geval werd het gezicht met 0,33 iets te licht, dus heb ik de waarde tot 0,24 teruggebracht, zoals je hierboven ziet. Het effect is duidelijk. Dat was het. Het waren een hoop stappen, maar je hebt wel enkele dingen geleerd die je in de rest van het boek gaat gebruiken, dus dat zijn al onderdelen van je retoucheergereedschapskist geworden.

Dit artikel Zo retoucheer je een portret in Photoshop! is afkomstig uit Scott Kelby’s bestseller Belichten, fotograferen, retoucheren! In dit boek leer je werkelijk alles over de complete belichtingssetup, de opname en de nabewerking en retouchering in Lightroom en Photoshop. Een alles-in-een-handleiding waarmee je waarmee je als fotograaf ook zulke schitterende portretten leert maken.
Dit boek is baanbrekend vanwege de unieke visuele manier waarmee Scott je de lichtopstellingen leert. Er zijn geen schetsen of 3D-modellen, je ziet de daadwerkelijke verlichtings- lay- out op foto’s die tijdens de live-opname zijn gemaakt. Je ziet hoeken van bovenaf, opzij en elk ander nuttig perspectief dat je nodig hebt, terwijl Scott je ook de exacte afstanden tussen het licht en het onderwerp en de achtergrond laat zien. Belichten, fotograferen, retoucheren! is een volkomen uniek boek dat live-opnamen in detail en tot in perfectie inzichtelijk maakt. Er is ook veel aandacht voor de allerbeste retoucheertechnieken, die je kunt gebruiken voor elk portret.
Meer lezen over fotografie?
- Fundamentele camera-instellingen
- Ruis verminderen in Lightroom Classic
- Hoe maak je de mooiste architectuurfoto’s?
- ‘Het handboek fotografie geeft context en structuur!’
- Adobe workflows, wat zijn dat?
- Een nieuwe lucht in je foto
- Zo retoucheer je een portret in Photoshop!
- Zo retoucheer je een portret in Lightroom
- Zo krijg je flatteus licht in je portretfoto’s
- Een fotoshoot samen met Scott Kelby
- Panorama’s in de architectuurfotografie
- Je fotoverzameling beheren in vijf stappen

Scott Kelby is de bestverkopende auteur ter wereld van boeken over fotografische technieken. Hij is tevens hoofdredacteur en uitgever van het tijdschrift Lightroom Magazine, producer van LightroomKillerTips.com, hoofdredacteur en uitgever van het tijdschrift Photoshop User en presentator van de invloedrijke wekelijkse live-talkshow over fotografie The Grid. Scott is ook algemeen directeur van KelbyOne.com en geeft over de hele wereld workshops over fotografie en Lightroom. Hij is bekroond auteur van meer dan 90 boeken, waaronder Photoshop voor Lightroom-gebruikers, de reeks Scott Kelby over digitale fotografie; Het grote flitserboek en Het Adobe Photoshop Lightroom Classic boek voor digitale fotografen. Al zijn boeken vind je HIER.